As máis de 9.000 galegas e galegos que elixen alcalde pedáneo nas nove entidades menores da Galiza, case todas localizadas na circunscrición de Pontevedra, acumulan un total de 28 candidaturas rexistradas para a próxima cita coas urnas do 28 de maio (28-M).
A singularidade das pedanías, máis de 3.500 en todo o Estado, compártena en Galiza un total de nove poboacións, oito delas na circunscrición de Pontevedra: Bembrive (Vigo), Arcos da Condesa (Caldas de Reis), Camposancos (A Guarda), Chenlo (O Porriño), Morgadáns (Gondomar), Pazos de Reis (Tui) e Queimadelos e Vilasobroso, ambas en Mondariz-. A novena, a de Berán, está situada en Leiro na circunscrición de Ourense.
Nestas nove entidades menores residen máis de 9.000 persoas, aínda que a diferenza en canto ao número de veciños empadroados é significativa en función da poboación en cuestión. A máis grande, con diferenza, é a de Bembrive (Vigo), na que residen máis de 4.000; mentres que nas de Queimadelos ou a de Berán supérase o centenar de habitantes pero sen chegar aos 200.
As entidades locais menores considéranse legalmente entidades locais de ámbito territorial inferior ao do concello, pero teñen personalidade xurídica propia e asígnanselles competencias para administrar e conservar o seu patrimonio, así como para executar obras e servizos de interese para a súa poboación.
A Deputación de Pontevedra recolle na súa web institucional que esta característica recoñeceuse por primeira vez no do Estatuto municipal de 1924, que define a entidade local como "un núcleo separado de edificacións, formado por un conxunto de persoas e bens, con dereitos e intereses peculiares e colectivos, diferenciados dos xenerais do municipio".
Xunta veciñal
Neste escenario, as pedanías teñen unha organización propia na que os 'segundos alcaldes', os pedáneos, convocan e presiden as reunións, executan os acordos da xunta veciñal, aplican o orzamento, ordenan os pagos e renden contas da súa xestión, ademais de velar pola conservación dos camiños rurais, fontes e montes.
En canto á xunta veciñal, que tamén ten competencias reguladas e cuxas funcións se poden comparar coas que están atribuídas ao pleno nun Concello, está composta polo alcalde pedáneo e un número par de vogais, dous ou catro en función da poboación existente.
Nesta conxuntura, un total de 28 candidaturas preséntanse ás nove entidades locais, a maior parte encabezadas por PP, PSdeG e BNG. No caso de Queimadelos, unha das dúas pedanías de Mondariz, ten unha soa candidatura, que lidera o nacionalista Pablo Rodríguez. A outra entidade menor da mesma localidade, Vilasobroso, con todo, ten catro: de PP, PSOE, BNG e Alternativa por Mondariz. En Berán concorren só PSOE e BNG.
Mentres, con tres listas de PP, PSOE e BNG contan as entidades menores de Camposancos (A Gaurda), Chenlo (O Porriño) ou Arcos da Condesa (Caldas de Reis).
En Pazos de Reis (Tui), ademais de populares, nacionalistas e socialistas, preséntase Converxencia XXI; e en Morgadáns (Gondomar) concorren tamén PP, BNG e PSOE, xunto con Manifesto Miñor.
Bembrive
En canto a Bembrive, que é a entidade menor máis poboada, chega á próxima cita coas urnas marcada por unha polémica xudicial que concluíu cun alcalde pedáneo que acabou inhabilitado por prevaricación ao declararse probado que fraccionou contratos menores "para eludir os requisitos legais" para a compra da sidra da festa que anualmente se celebra nesta parroquia viguesa.
Tras a súa inhabilitación á fronte da pedanía púxose Patricia Otero (PSOE), que volve concorrer para o 28-M. Competirá con tres listas máis de PP, a coalición de Podemos e BNG.
