41°18'12.6"N 113°51'49.7"W

Nancy Holt / Dentro Fóra Macba, do 13 de xullo ao 7 de xaneiro de 2024 Recentemente tiven a oportunidade de visitar a mostra da artista Nancy Holt no Macba de Barcelona. Producida polo Bildmuseet da Universidade de Umea (Suecia) en colaboración coa Holt/Smithson Foundation de Santa Fe (Estados Unidos) e o mesmo museo barcelonés. A pesar de que na súa época non tivo o recoñecemento que tiveron os seus compañeiros artistas (entre eles o seu marido Robert Smithson), chega agora esta gran retrospectiva europea para explorar a súa traxectoria entre 1966 e 1992 a través da súa produción artística. Holt definíase a si mesma como 'artista da percepción' levando a cabo pezas que desbordan o dominio visual para xerar unha poesía espacial e visual. O interese pola luz, a perspectiva, o tempo e o espazo influíron nas súas pezas, xa fosen fotografías, vídeos, esculturas, debuxos, instalacións… para conseguir unha relación de participación 'multisensorial' que vai máis alá da mirada. A súa formación como bióloga valeulle para establecer esas conexións entre ciencia e arte e a preguntarse como poder entender o noso lugar no mundo, investigando a percepción, os sistemas e o lugar. Tiña fascinación polos lugares sobre os que traballaba. O estudio, a observación, a contemplación, a investigación e unha visión poética e sensible da natureza levouna a crear algún dos site-specific máis abraiantes do planeta. Pioneira das instalación site-specific e a imaxe en movemento, foi vinculada aos movementos do land art e da arte conceptual norteamericana. A súa práctica artística é diversa. Se ben empezou coa fotografía, podemos atopar poesía concreta, libros de artista e debuxo, fotografías, pezas sonoras, land art… 'Sun Tunnels', 1973-1976 Sun Tunnels é unha das súas obras máis coñecidas. Situada no deserto de Great Basin, no estado de Utah dos Estados Unidos (41°18'12.6"N 113°51'49.7"W). Esta instalación está formada por catro enormes tubos de formigón dispostos en forma de 'x' aberta e nos solsticios os túneles enmarcan o sol a pasar polo horizonte. Porén, a artista perforou cada un deles con pequenos buratos que seguen catro patróns distintos para formar as constelación de Draco, Perseo, Columba e Capricornio. A experiencia sensorial que se produce neles consegue que o espectador configure unha íntima relación coa obra. Holt sempre busca a súa participación nun intento de aprehender o tempo e o espazo a través do seu estudo da luz e da perspectiva. Nesta peza, tanto os túneles como os buratos actúan como lentes dirixidas para contemplar a paisaxe, o lugar. Sabendo que sempre vai ser distinta a experiencia. É unha obra viva que Holt pensou especificamente para ese lugar. "A idea de Sun Tunnels fíxoseme máis clara mentres estaba no deserto observando a saída e a posta do sol, mantendo o tempo da terra. Sun Tunnels só pode existir nese lugar concreto: a obra evolucionou a partir do seu emprazamento". (Nancy Holt. Abril, 1977). A obra forma parte do lugar, está ligada e vinculada ao contorno que a rodea, o seu soporte. A natureza convértese en protagonista da mesma dándolle valor ao conxunto e a experiencia tórnase máis enriquecedora proporcionando unha obra integral e habitable. É unha obra en constante cambio e aberta a distintas lecturas que mudan nun instante para ter outra percepción Amais, reflicte o valor do procesual ante o propio do obxecto. Non se trata de construír pezas ou formulalas, senón de facer visible a conexión e dependencia entre arte, natureza, espazo e tempo. É esa experiencia de vivir a obra o que determina o seu valor a través da participación activa do espectador no momento de ter que recorrela. Sun Tunnels obriga a moverse, a cambiar a perspectiva, a valorar os distintos modos de percepción e a entender que o seu sistema perceptivo é un instrumento para coñecerse a si mesmo e para determinar outra realidade posible. En resumo, Sun Tunnels é unha obra procesual non rematada. É unha obra en constante cambio e aberta a distintas lecturas que mudan nun instante para ter outra percepción completamente distinta. Propón facernos parte dela mentres a nosa mirada vira e nos empraza como novos suxeitos. Holt propón una tensión perceptiva entre o interior e o exterior xogando co valor do primitivo e ancestral, recorrendo a formas xeométricas elementais dispostas no espazo fuxindo do megalítico. E o máis importante, xerando un conxunto de especial poder condensador e envolvente, pois é desde a experiencia, orixinada desde nós mesmos, desde onde se abre o mundo interior e exterior. Desde os 41°18'12.6"N 113°51'49.7"W do deserto de Great Basin nos anos 70’, Nancy Holt deixounos unha obra que segue viva.