Ángeles Huerta retrata as paixóns de Castelao no seu próximo filme, 'Antes de Nós'

Non quere elaborar unha haxiografía, senón un ser humano con todas as súas contradicións. Tampouco quere presumir de sacar o Castelao real. Ángeles Huerta traballa agora mesmo na rodaxe de Antes de Nós, un filme sobre Castelao que, en palabras da directora, "non busca a realidade, senón a verdade. E a verdade, en termos artísticos, é algo moito máis complexo que a realidade, porque ten moito que ver co inefábel. Esa verdade está máis relacionada co moral que co real". Antes de Nós chegou ás súas mans por un encargo, "aínda que non por selo a tomo con menos ilusión que un proxecto propio, sobre todo porque veu avalado por un guión de Pepe Coira, unha persoa moi importante na miña carreira e un puntal do cinema deste país", declara Huerta en conversa con Nós Diario. "Así que tardei moi pouco tempo en dicir que si". Máis a directora de Esquece Monelos e O corpo aberto, amiga de contar o subterráneo, o invisíbel tras o visíbel, precisaba un punto de vista propio para atopar o seu Castelao. "Supoño que hai un fío condutor na miña obra que ten que ver con estas cousas que están aí e que non sempre son invisíbeis, ás veces é que non as queremos ver. A película ten moito que ver co dó. Falamos de dous momentos da súa vida que están moi relacionados coa morte. O primeiro, en 1918, cando decide exercer como médico en Rianxo para facer fronte á Gran Gripe daquel ano. E o segundo, en 1919, cando viaxa a Bretaña coa súa muller, Virxinia Pereira, despois da morte do seu único fillo, unha viaxe que, entre outras cousas, é de reconstrución da parella. A morte está moi presente neses dous episodios da súa vida, e a min cadroume tamén cun momento de dó persoal, e por aí logrei enganchar co personaxe". Porén, Huerta insiste en que o filme non será un drama sombrío, senón que tamén terá momentos case de comedia, como os que relatan o episodio en que Castealo se enfronta ao cacique Manuel Viturro por mor dun hórreo construído polo pai do rianxeiro. Unha peripecia, por certo, onde se pode albiscar o carismático líder no que logo había de transformarse. "Igual que na parte da Bretaña se narra a paixón artística de Castelao polas cruces de pedra, mais tamén se infiltra algún episodio que preludia o orador e político que viría a seguir, tras a fundación do Partido Galeguista e o comezo da súa traxectoria como deputado das Cortes da II República". Castelao viaxa ao celuloide da man de Ángeles Huerta Sobre as paixóns Huerta fala cun entusiasmo xenuíno sobre o elenco da película, encomiando a entrega e a intuición de Cris Iglesias á hora de enfrontarse á personaxe de Virxinia ou a sorpresa que causará Xoán Fórneas "vai ser unha descuberta fulgurante". Máis confesa que está particularmente orgullosa "da recuperación de Nancho Novo para o cinema galego. É a primeira vez que roda en galego e sacou o muxián que leva dentro, despois de corenta anos en Madrid, de tal forma que parece que nunca saíu de aquí". Novo ten un rol esencial, no papel do canteiro Sobral. "Creo que é un personaxe fundamental para a construción desa idea de Castelao -que a min me fascina e me interesa moito como artista- de que só desde a tradición se pode chegar a formular unha arte de vangarda galega. Castelao, que era un artista hiperconsciente de selo, atopa en Sobral ese artista que traballa sen saber que o é. Eu creo que el necesitaba esa estancia na Bretaña para dar ese paso adiante no persoal, no artístico e tamén no político. O filme, de feito, remata aí, nun momento que eu diría que é crucial para rematar de construír o Castelao que coñecemos". A película que Huerta ten en mente está ateigada de epifanías que atinxen a terra, a arte popular e, en definitiva, a esa "sabedoría colectiva que vai tomando forma a través dos séculos e da que tan ben fala Mercedes Peón". Unha sabedoría que dá lugar a diversas paixóns: a erótica, a artística, a política... De feito, a directora conta que na primeira entrevista que tivo con Lucía Pan, a directora de fotografía, esta exclamou: "non imaxinaba un filme tan apaixonado". "O certo é que Castelao e Virxinia eran dúas persoas moi apaixonadas, e xa non falo só da relación de parella, senón da paixón coa que viviron a súa vida, se cadra porque non lles quedou outra, tiveron que facer fronte a moitísimas dificultades. A relación entre eles é fascinante, porque comeza con todas as distancias típicas das parellas de certa época e certa clase social, para acabar sendo os mellores compañeiros do mundo". Tanto en Rianxo, durante a Gran Gripe, como en Bretaña, a parella reencóntrase, liberada dos compromisos sociais que ateigaban a axenda do rianxeiro. E talvez iso sexa tamén un elemento que axuda a Castelao a tomar decisións que ateigan a súa traxectoria posterior, e que ten consecuencias que chegan até os nosos días. "O título da película, Antes de Nós, probabelmente terá unha lectura na Galiza que remita á revista Nós, a xeración Nós... Pero eu creo que ten máis que ver con nosoutros. Hai unha cousa que conta Lucrecia Martel nas súas entrevistas: explica que nalgunhas culturas indíxenas, o futuro non é algo que está espacialmente diante, senón detrás. Se cadra, por aí se podería ler esta película". 'O Corpo Aberto' consegue 12 premios na edición dos Mestre Mateo de 2023 Un diamante moral Arte popular e de vangarda, amor de parella, política, identidade... A figura de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao móstrase cunha complexidade que semella difícil de sintetizar na duración estándar dunha película comercial, mais Huerta parece moi segura do que está a facer, e moi preparada ante o que pode vir. "Cando estabamos rodando en Santiago, achegouse Goretti Sanmartín [alcaldesa da capital galega], e advertiume, entre risas, de que fixese o que fixese, sempre habería alguén que o criticase. Nese sentido sei que é sumamente arriscado escoller Castelao como protagonista dun filme, pero como falabamos antes, a verdade, en termos artísticos, ten os seus propios códigos. O único que non quero traizoar é esa cualidade de Castelao que definía un amigo meu como un diamante moral. Como todos os seres humanos, posuía unhas contradicións que probabelmente ningún biógrafo poida chegar a entender, pero esa rectitude moral é algo que o acompañou toda a súa vida e que me gustaría que se vise reflectida no filme". Ángeles Huerta estrea 'O corpo aberto' nos cinemas