O festival Galicreques faise eco do relevo xeracional no teatro de títeres

Desde mañá, 7 de outubro, e até o domingo día 15, máis de 30 compañías de teatro de títeres e obxectos tomarán Compostela para representar 60 espectáculos. Será a edición máis ambiciosa do festival Galicreques, a vixésimo oitava, e tamén a que apunta a un cambio xeracional. Rafael Rey Domech, director da compañía Nauta e fillo de Jorge Rey e Carmen Domech, fundadores do festival, lidera este ano o Galicreques, co que leva convivindo toda a súa vida. Rey e Domech van participar en Guatemala e El Salvador nuns certames teatrais que coinciden en datas co Galicreques e, daquela, é Rafael quen toma os mandos do festival. "O cambio deuse dunha forma moi natural", explica Rey en conversa con Nós Diario. "Este festival é máis vello ca min, acompañoume durante toda a vida e poderíamos dicir que fai parte da miña familia. Galicreques viume medrar e agora son eu o que quere que medre el". O festival estreará nesta edición catorce obras como as das compañías galegas A Xanela do Maxín, que presentará Babá Bebé, pensada para a primeira infancia; de A Compañía solitaria do Dr. Monifate, con Liu Xu Ria, a ardente velutina; da compañía de Olga Abad e Carmen Domech, que estreará Contos de aquí para ti; ou da colaboración internacional entre Nauta e a compañía portuguesa Krisalida, Estórias ao lume, unha peza que recrea e actualizar cantigas populares e lendas do Alto Minho e da Galiza. Galicreques concéde o seu Premio de Honra a Carlos Clemente Martínez CaraBé, monicreques para adultos Na pasada edición do Festival Galicreques Rafael Rey Domech puxo en marcha a sección, CaraBé, a programación destinada a adultos que, ademais, visa a integrar unha nova xeración, a súa, que aposta polo teatro de títeres como forma de expresión. "Hai un grupo de xente da miña xeración que partimos doutra sensibilidade e que compartimos o interese por certas temáticas", declara. "E queremos mostrarlle á xente que o teatro de títeres tamén pode contar cousas que atraian ás persoas adultas". Rey detalla a evolución que sufriu o teatro de monicreques, que se mestura agora con outras disciplinas como a danza, o teatro de máscaras ou o teatro de obxectos. "Creo que hai unha revolución en marcha na que se transcenden os límites dos xéneros. Hai moita mestura de técnicas que permite tratar temáticas moi actuais desde outra perspectiva: o feminismo, a ecoloxía, a liberdade sexual... ". CaraBé farase eco desas novidades a través de sete espectáculos como Las avispas, da compañía catalá Fil de Guá, que representará en galego a súa montaxe, ou como Cóctel, do arxentino Manu Mansilla, ademais das colaboracións da compañía Nauta, que presenta, xunto coa compañía Treboada unha ruada que fala do cambio climático. "A intención era crear unha ruada que fose máis alá da animación, que puidese contar algo. Somos 25 persoas entre os compoñentes de Nauta e de Treboada e a xente nova á que invitamos a manipular títeres por primeira vez, para que se sentise partícipe, o que aproxima moito este espectáculo ao teatro comunitario". Nauta tamén presentará, esta vez en colaboración con Títeres Alakrán, FDCHCHS [Fodechinchos], unha performance de rúa que parodiará algunhas situacións qu xa se fixeron ben populares entre a poboación, especialmente na tempada estival. "Se cadra, o mellor resumo da vocación de CaraBé se dará no espectáculo Cabaré CaraBé, que faremos nunha carpa da Alameda", resume Rey. "Aí invitamos todas as compañías que participan en Galicreques a representar unha pequena peza para persoas adultas, para confrontar técnicas e sensibilidades diferentes ao servizo de historias que poden chegar a todos os tipos de público". Galicreques dá a coñecer as 60 funcións para a súa 28ª edición O teatro sae á rúa En certo sentido, o teatro de títeres continúa arrastrando esa reputación de ser unha disciplina exclusivamente dirixida ao público infantil, malia que existen na Galiza compañías e festivais empeñadas en demostrar o contrario. Rey cre que "talvez se deba a unha cuestión de espazos. Nós pomos unha carpa e a xente nova acode e a función resulta un éxito, como ocorreu o ano pasado. Porén, esa mesma xente nova non vai a unha función parecida cando se programa nun teatro. Semella que a miña xeración pensa que ese espazo non lle pertence ou que non está aí para ela. Entón eu creo que se a xente non vai ao teatro, o teatro ten a obriga de ir á xente. Por iso estamos multiplicando os espazos das representacións, saíndo á rúa, indo ao rural, experimentando noutros escenarios que lle ofrezan confianza ao público". Por esa razón, Galicreques estende a súa programación polos escenarios do Teatro Principal, da Fundación SGAE, e da carpa que se instalará na Alameda, ademais de levar os títeres ás rúas e prazas de Santiago, ou aos centro socioculturais de nove barrios (Romaño, Conxo, Santa Marta, Ensanche, Fontiñas, Figueiras, Vite, Marantes e O Castiñeiriño). E nese mesmo sentido operan as funcións para escolares, que o ano pasado chegaron a 1.300 rapaces e rapazas de nove concellos; ou o obradoiro de Monicreques con material de refugallo que impartirá a Asociación Cultural Citania Escénica; ou a instalación Kinético, de Trécola, que combina xogo, arte e técnica, un teatriño de guiñol automatizado que homenaxea o tradicional títere de cachiporra. Diferentes experiencias que serven como cebo para que todos os públicos poidan descubrir un xénero artístico que dista moito de ser materia inerte. Jorge Rey, director de Galicreques: "O futuro do teatro de monicreques está garantido" Vínculos con América Latina e mais Portugal e estreas absolutas Galicreques sempre se caracterizou por crear vínculos con compañías de fóra, moi especialmente de América Latina e de Portugal. "En América atopamos unha sensibilidade que coincide moito coa nosa no sentido de que se ve o teatro como unha ferramenta social", explica Rafael Rey. "E tamén nunha cuestión moi artesanal que ten o teatro de títeres que é a construción dos bonecos, unha peza esencial na estética de cada compañía". E continúa: "E con Portugal a colaboración é sempre marabillosa. Nós estamos indo e vindo constantemente e actuamos alí en galego como eles actúan aquí en portugués. No espectáculo que coproducimos con Krisálida, decátaste de todo o que temos en común". Este ano, ese aspecto internacional da programación estará garantida pola presenza de formacións da Arxentina, Colombia, Chile, Portugal e Francia. Algunhas delas, con estreas: os franceses Mostres, por exemplo, presentarán a súa montaxe Mort aux Vipères, mentres que o arxentino Manu Mansilla estreará Los tres propósitos del que anda cantando. Desde Catalunya, a compañía Fil de Guà representará por vez primeira Las avispas; os estremeños de Piccolo Teatro de Marionetas estrearán El Cumple de Pablito; e os tamén cataláns Rocamora Teatre presentarán a peza Identidades. Outras compañías que estrearán as súas novas producións no festival son: La Pepa del Mamoncillo (Colombia), Los Juglares (Colombia), La Carreta (València), Teatro del Carmen (Murcia) ou El Lucero (Arxentina). Monicreques na alfombra vermella