Javier Rodríguez: "Trato de facer unha sorte de enlace entre a miña xeración e a das persoas que teñen 20 anos"

Como xurdiu Xeración (breve tratado de males inespecíficos)? 

Este libro comezou como unha sorte de balance xeracional, mais sempre desde unha perspectiva tamén moi desmitificadora e irónica. Precisamente ese título que fai referencia aos males inespecíficos vén incidir un pouco no carácter satírico, a presenza constante da ironía que está ao longo de toda a obra. Por iso, tamén hai un pouco de desengano, da vontade de impugnar certos discursos ou lugares comúns da cultura do país e inclusive da propia experiencia sentimental de toda unha xeración.

É certo que o libro está moi circunscrito a unhas coordenadas concretas, posto que se centra moito en Santiago e no tempo da universidade, mais tamén trata de transcender un pouco todo isto. Francamente, recibir o Premio Victoriano Taibo foi totalmente inesperado. Eu era consciente de que era unha proposta poética un tanto arriscada e moi hermética, por iso tamén estou moi satisfeito. É un galardón que xa ten prestixio e que tamén está moi consolidado no panorama literario.

Eses males inespecíficos, son exclusivos dunha xeración ou están presentes noutras?

Tamén están presentes noutras. É máis, diría que o libro comeza falando un pouco da miña xeración, de cando nós tiñamos dezaoito ou vinte anos. Hai referencias a feitos históricos concretos, que practicamente xa son fitos, mais logo evoluciona cara a situación actual. É dicir, o libro en conxunto trata de facer unha sorte de enlace entre a miña xeración e a das persoas que agora teñen vinte anos, tratei de tender pontes entre ambas. Hai que pensar que eu nacín en 1983, entón a miña xeración fixo a maioría de idade practicamente co milenio.

Coincidimos co Prestige, cos movementos estudantís que había naquel momento e con todos eses procesos que vivimos a comezos deste século. O libro é un pouco reproducir ese clima, mais eu tamén incidiría en que todos eses feitos están revisados e vistos agora cunha perspectiva de certo desencanto. É dicir, hai un pouso de ironía que é importante para acceder ao libro, é unha chave que non pode ser descoidada en ningún caso e ten que ver coa propia percepción que se ten das cousas nunha determinada idade da vida.

Esa sería a idea, non tanto que os feitos en si teñan unha dimensión histórica maior ou menor, senón a propia vivencia persoal que se ten dun feito ou doutro nunha etapa da vida concreta. Evidentemente, a madurez vai dando outra visión, outra lectura das cousas e dos acontecementos. 

O xurado valorou precisamente o alto interese histórico e cultural da obra, mais tamén a presenza doutros aspectos actuais como a cultura da cancelación.

Quizais sexa un tema que tamén está no libro, mais de forma tanxencial e que está enmarcado dentro dunha ollada crítica á realidade actual.

Dentro desa ollada crítica, dentro dunha lectura ampla, falamos da cultura da cancelación, mais tamén doutros factores como as reivindicacións feministas, as redes sociais, a organización cultural... É dicir, este concepto está enmarcado nunha constelación de temas que teñen moito que ver coa realidade actual, é esta ponte que comentaba antes entre unha xeración e a outra, porque no tramo final do libro entran as cuestións de actualidade. 

Alén da publicación con Galaxia, tamén dirixirá un obradoiro de poesía.

Será a comezos de ano, mais aínda está nun estado moi embrionario e non podo concretar moito alén de que quero que teña un funcionamento o máis dinámico posíbel. Tampouco teño experiencia neste tipo de obradoiros polo que teño que investigar e traballar o fondo da cuestión. É un reto interesante e que me ilusiona levar a cabo.