Na pel dos outros

Nun fragmento de Montevideo, Vila-Matas reflexiona sobre como se configura unha biografía a partir da inmersión do autor nunha vida allea. Ha de indagar sobre a súa persoa, os seus hábitos, os seus actos, os seus pensamentos, os seus sentimentos, a súa vida... para chegar a ter un coñecemento sobre esa persoa á que quere dar voz. Porén, propón unha idea que, dalgún xeito, deixa fóra de xogo a quen escribe, a idea da imposibilidade de suplir unha identidade. Non quero dicir con isto que quen queira que escriba unha biografía teña a pretensión de suplir a identidade de ningún individuo, senón que nunca poderá chegar a expresar como esa persoa da que está a falar. Vila-Matas, nese conciso parágrafo, manifesta como unha sensación, unha mirada ou un soño poden dicir moito máis dunha persoa que algo máis palpable que un acto ou se tódolos días escoita a mesma canción dun músico calquera ou ten unha amiga de nome impronunciable. En palabras de Vila-Matas, "que un biógrafo contase o soño dun biografiado, por moito que este o dese a coñecer, non deixaba de ser un despropósito absoluto que poñía en evidencia o punto máis débil de calquera empeño desta natureza". Existen biografías distintas da mesma persoa, completamente diferentes dependendo de quen as escriba Historia, identidade e memoria Se pensamos na relación que se pode establecer entre as dúas identidades, decatámonos de que o 'outro' só poder chegar a facer unha aproximación do individuo do que trata da maneira que mellor poida considerar subxectivamente. De feito, pode e existen biografías distintas da mesma persoa, completamente diferentes dependendo de quen as escriba. O mesmo pasa con outras disciplinas do ámbito sociolóxico nas que 2+2 non son igual a 4, pero esa é outra historia. A biografía entende de historia, de individuos e identidades e tamén de memoria. É entón cando aparece a obra máis mediática de Christian Fuchs. Por se alguén non o coñece, é un artista de raíces peruanas e chilenas que traballa neses mesmos ámbitos aínda cunhas implicacións algo distintas. No seu proxecto 'Transgeneration', Fuchs reconstrúe a vida dos seus devanceiros nun longo exercicio na procura da súa identidade. E aínda que non pode chegar a ser eles, como dicíamos antes con respecto á biografía, si poderiamos dicir que forman parte del. A proposta deste artista consiste en autorretratarse a través da fotografía. Caracterizándose como os seus antepasados a partir de imaxes deles, recompón, a mesma vez, a súa árbore xenealóxica e formula unha ferramenta útil para o autocoñecemento. Esta idea vén de lonxe. Despois de perder aos seus pais, el e os irmáns críanse na casa dos seus avós paternos, onde fabrica o seu propio fogar simbólico. Alí estaban as fotografías, retratos, obxectos, libros, escritos, cartas... dunhas cinco xeracións da súa familia. Fuchs criouse xogando con eles, inventando historias sobre eles, mesmo falando ou creando conversacións cos propios retratos, pero sería máis adiante cando empezaría a darlle forma a este traballo tan persoal. Retratos Anos máis tarde, contemplando o retrato dunha das súas tataravoas, decatouse de que tendo os mesmos xenes, ben se podían parecer se el se achegaba a ela dun xeito que pode soar a carnavalesco, se non tivésemos en conta o seu modo de facelo. O proceso é longo e laborioso e supón unha preparación emocional e física. Fuchs realiza unha investigación en profundidade sobre esas persoas da súa familia. Con toda esa información, pasa meses intentando da maneira máis minuciosa ser como eran eles. Isto é, reinterpreta performaticamente a vida de cada un deles para logo quedar plasmada nunha fotografía dixital de natureza pictórica que os representa. Para a obra final, recorre a diferentes profesionais para elaborar as roupas e os obxectos o máis similar posible ás que figuran no retrato. Logo están as capas de látex, os peiteados e a maquillaxe que o caracterizarán. O resultado impresiona. As súas imaxes parecen mesmo de época e as súas exposicións poderían parecer do século XIX se non fose porque a montaxe zumega a sintaxe convencional do momento por moito que se queira disfrazar. Xúntase logo o presente e o pasado nunha simbiose que ata nos podería parecer desconcertante. Á parte da perfección técnica da súa obra, Fuchs apela formalmente á identidade, á memoria e á historia como método de construción propia. Nos tempos que corren parece que xa ninguén se acorda de onde vén, de aí que a súa obra invite a cuestionarse se cada vez máis rápido perdemos aquilo que nos precede, aínda que todo sexa interpretación.