O Plan do consenso lingüístico

O día 21 de setembro de 2004, o Pleno do Parlamento Galego aprobaba por unanimidade o Plan xeral de normalización da lingua galega (PNL). Por primeira vez na historia, a Cámara que simboliza a soberanía popular do pobo galego e na que naquel momento o Partido Popular tiña maioría absoluta e que sustentaba o último goberno Fraga, acadaba un consenso unánime sobre a política lingüística que había guiar a normalización do galego nos anos vindeiros. O documento fora coordinado por unha comisión técnica na que destacaban académicos da RAG e investigadores do ILG e da USC. Os tres partidos con representación parlamentar naquela altura (PP, PSdeG-PSOE e BNG), designaron cadanseu delegado/a nas sete comisións sectoriais que se crearon: Administración; Educación, Familia e Mocidade; Medios de Comunicación e Industrias Culturais; Economía; Sanidade e Sociedade (esta última con dúas subcomisións no seu seo, a de Servizos Sociais, Crenzas Relixiosas e Inmigración; e a de Asociacionismo, Deporte, Lecer e Turismo) e, por último, a de Protección Exterior da Lingua. O plan de 2004 representa un esforzo ambicioso e necesario para garantir a persistencia, reposición e uso do galego Tanto presidencias como vogalías das comisións estaban representadas por profesionais independentes dos diferentes sectores. Para alén, 26 persoas do ámbito da cultura galega fixeran achegas ao PNL, e a outras 959 pedíuselles opinión por carta. Tamén nunca antes se chegara a un consenso tan estendido e participado por persoas académicas, especialistas en sociolingüística e profesionais dos diferentes sectores. Nos seu preámbulos, o PNL afírmase como un documento que procura a revitalización e a promoción do galego como lingua vehicular na Galiza. A iniciativa xorde nun contexto onde a diversidade lingüística é unha riqueza cultural, mais tamén un desafío debido á presenza dominante do español. A normalización do galego non só procura preservar unha parte fundamental da identidade galega, mais tamén garantir o dereito da cidadanía a usar a súa lingua propia en todos os ámbitos da vida. O PNL parte da detección de varios problemas que xa naquela altura presentaba o idioma. O máis grave, a de perda continua de falantes, moi especialmente no ámbito das novas xeracións urbanas. Para actuar sobre eles, o documento, de máis de duascentas páxinas, escolle un modelo de plan por obxectivos. Cinco obxectivos xerais Así, estabelécense cinco grandes obxectivos xerais do Plan: garantir a posibilidade de vivir en galego a quen así o desexe; conseguir para a lingua galega máis funcións sociais e máis espazos de uso, priorizando a súa presenza en sectores estratéxicos; introducir na sociedade a oferta positiva de atender a cidadanía ou clientela en galego como norma de cortesía dun novo espírito de convivencia lingüística; promover unha visión afábel, moderna e útil da lingua galega que esfarele prexuízos, reforce a súa estima e aumente a súa demanda e, finalmente, dotar o galego dos recursos lingüísticos e técnicos necesarios que o capaciten para vehicular a vida moderna. Para alcanzar estes obxectivos, o plan propón unha serie de estratexias de actuación detalladas en cada un dos sectores sobre os que pretende incidir. En Educación, destaca a da integración do idioma en todos os niveis educativos, garantindo un terzo da docencia en galego en infantil e un mínimo do 50% en primaria, secundaria, bacharelatos e ciclos formativos, priorizando a Matemática. Para a Administración e Servizos Públicos, a utilización do galego en todas as administracións públicas, garantindo documentos oficiais e comunicación administrativa en galego. Estabelécese apoio aos medios de comunicación en galego, incluíndo televisión, radio, prensa escrita e plataformas dixitais; a creación de contidos audiovisuais e a presenza do idioma nas redes sociais e novas tecnoloxías. Para a Cultura e o Ocio, indícase o apoio á organización de eventos culturais en galego e a creación de espazos de lecer onde o galego sexa a lingua principal, xunto co fomento da creación de contidos dixitais e multimedia en galego. No campo da Economía e Mundo Empresarial, prevese incentivar as empresas a adoptaren o galego nas súas comunicacións internas e externas ou apoiar a etiquetaxe e a publicidade en galego, asegurando que os produtos e servizos ofrecidos en Galicia reflictan a identidade lingüística do territorio. Un plan, pois, froito dun total consenso político, social e dos profesionais do sector, que representa un esforzo ambicioso e necesario para garantir a persistencia, reposición e uso do galego en todos os ámbitos da vida na Galiza.