Sen mala uva

Tempo de vendimas convulsas na Ribeira Sacra. Sempre ten a colleita un compoñente de nervios: de andar a mirar o grao, a predición meteorolóxica, ver cando poden vir axudar os primos da Coruña ou outros factores. Este ano, a incerteza vai máis alá, nun contexto de mobilizacións sociais e paquetes de medidas por mor de que han quedar uvas sen apañar, viticultores sen poder vender e adegas con stocks imposibles. Moitas son as causas inmediatas que nos levan á explosión da burbulla do bago, mais hai unha causa profundísima e estrutural que ten que ver coa cerna do modelo produtivo. Dúas fotos que definen este modelo. Foto 1: un señor de 80 anos conducindo un tractor pola ribeira para a vendima. Foto 2: viños da Ribeira Sacra en lineais de supermercados a prezos que dificilmente cobren o prezo de produción. Levamos anos sen evoluír un modelo baseado nunha viticultura "heroica" levada a cabo por xubilados, persoas que teñen a viticultura como segunda, terceira ou cuarta actividade ou familias que se xuntan para vendimar e meter uns cartos na casa. En suma, unha man de obra desregularizada, sen asegurar, sen ningún tipo de dereitos laborais e que ademais asume todos os riscos da produción. As adegas limítanse nalgúns casos a comprar o produto final. A bipolaridade do modelo actual, vén de non ter imbricado un sistema produtivo labrego-tradicional cunha proposta de comercialización tardocapitalista. Procurar solucións profundas O deste ano vén sendo o colapso deste sistema produtivo que non atende á realidade dual da ribeira e trata de impoñer un modelo, en vez de superpoñer distintas opcións que poidan adaptarse ás diversas necesidades dos axentes. Unha vía de solucións poden ser as que dean independencia ao produtor e eliminen intermediarios. Para isto podemos incentivar modelos de viticultores-adegueiros, como xa son moitas das adegas da ribeira: proxectos unifamiliares ou unipersoais que transforman a súa propia uva e comercian o seu propio viño. Este modelo non vai valer para todos os produtores, por cuestión de idade, de motivación, de compatibilidades ou simplemente, porque pese a ir en contra da lóxica capitalista, non todo o mundo quere ser empresario. Tamén podemos combinalo coa promoción dunha solución intermedia que tería unha interesante repercusión no territorio: a promoción de furanchos. O furancho é unha ferramenta na que o viticultor pode vender parte do seu excedente de viño en venda directa ao consumidor no propio local en certos períodos do ano. Que acadaría a Ribeira Sacra cunha rede de furanchos? Consumir unha parte da produción no propio territorio: non é un asunto menor. Supón unha cantidade x de viño que xa non se ten que colocar no mercado global porque xa se consome de xeito local. Crear rede de lugares de reunión onde facer comunidade: non descubrimos nada, o mundo rural desaparece, cada vez hai menos xente e os que quedamos temos menos lugares nos que xuntarnos. Coa mesma fiscalidade que na Praza de María Pita, unha cantina en Lumeares non pode ser rendible. Os furanchos, tal e como vemos na aldea de Trasmonte coa creación do Furancho O Currio, poden converterse rápido en centros sociais nos que as comunidades de varias aldeas e parroquias da contorna atopen espazo no que socializar. Estrutura turística: a existencia dunha rede de furanchos, tería tamén un impacto turístico, xa que ofrecen esa experiencia de autenticidade que moita xente busca. Sería un excelente complemento experiencial para a visita a unha adega profesional ou a un restaurante de renome. Un circuíto propio O concepto furancho está algo deostado pola proliferación descontrolada nas Rías Baixas. Asóciase a viños malos ou a restaurantes encubertos, mais iso é simplemente un mal uso da ferramenta "furancho". A vantaxe de promover furanchos na Ribeira Sacra é que se podería aprender dos erros das Rías Baixas, incluso facendo algún retoque normativo específico para esta área. Poderíase crear un circuíto avalado polo Consello Regulador e promocionado polo Consorcio cuns criterios de calidade por riba dos exixidos na normativa, poderíase controlar a súa densidade para evitar proliferacións masivas, poderíase facer un control efectivo do que se serve para evitar conflitos coa hostalería e outros criterios que melloren a normativa existente. Creemos un modelo plural de viños de alta gama para mercado especializado, para chateo e supermercado e viños a granel que fiquen no territorio. Un modelo plural onde haxa viños de alta gama para mercado especializado, viños para chateo e supermercado e viños a granel que fiquen no territorio. Vai ofrecer máis opcións ao consumidor... e tamén ao produtor, que poderá vender uva directa ás adegas, elaborar o seu viño para sacalo a mercado ou elaborar para servilo na seu propio establecemento. Queda comprobado que o modelo monovarietal non funcionou. Creemos un modelo baseado nun coupage de medidas e propostas alternativas e complementarias.