Susana Rodríguez Gacio, campioa paralímpica: "A integración da discapacidade vai mellorando cos anos"

Que diferenza hai entre a medalla de Toquio, nunhas Paralimpíadas sen público, ao ouro agora en París con toda a atención mediática e co público? A competición de París foi especial porque había moita xente animando. En determinadas partes do percorrido contan que había catro ou cinco ringleiras de persoas detrás dos valados. Ademais estaban as nosas familias e tamén algúns amigos e na última volta Sara [a súa guía Sara Pérez] avisábame de cando pasamos por diante deles e foi moi emocionante. Resúltanos asombroso, que despois da grave caída de xuño puidera recuperarse e volver ao máximo nivel. Como se fai iso? Primeiro tivemos que ter paciencia e acougo para non precipitarse na volta aos adestramentos. Cada día centrábame en facer todo aquilo que puidese sumar á recuperación. A finais de xuño estábamos inscritas na Serie Mundial de Montreal e decidimos participar porque non queríamos que a seguinte carreira xa fose nos Xogos Olímpicos. No verán fixen moito traballo con María, a miña psicóloga, para recuperar a confianza sobre o tándem que foi o máis difícil. Despois engadiuse a lesión das costas motivada pola caída que me fixo ter bastante dor e precisar até tres procedementos de infiltración para poder seguir adestrando e competir sen molestias en París. Toda a nosa equipa arrimou o ombreiro. Centrámonos na calidade do traballo en cada adestramento máis que na cantidade. "A carreira de París tivo aspectos que fixeron dela un percorrido esixente" Na proba de París conseguiu ademais estar sempre á fronte nas tres especialidades. Onde estivo a meirande dificultade? Esta carreira tiña dúas particularidades que facían dela un percorrido esixente. A natación no río con moita corrente e doutra banda o empedrado no segmento ciclista. Había que ter o material máis a punto que nunca porque os tándems teñen bastante facilidade para os problemas, sobre todo coas cadeas. O problema de salubridade do Sena tívoa moi preocupada? A calidade da auga do Sena e a corrente foron un tema constante de preocupación nas Olimpíadas e nas semanas previas. De feito, a nosa competición cambiouse dúas veces de dada. Por certo, que opina sobre a descualificación de Elena Congost no maratón? Como actuaría nunha situación semellante? Na miña opinión a descualificación de Elena está totalmente fóra de lugar. É unha interpretación cuadriculada do regulamento. Ela soltou uns segundos a corda para axudar o seu guía que levaba varios quilómetros con cambras. A seguinte clasificada ía a 3 minutos aproximadamente e ese xesto, de humanidade, non supuxo ningunha vantaxe para Elena. "No caso de Elena Congost, un regulamento non pode estar por riba da humanidade, E máis cando non supuxo vantaxe para ela" Como valora que o Comité Olímpico Español (COE) igualara o premio ás medallistas independentemente de ser olímpicos e paralímpicos? Paréceme un feito que xa debía ter sido así hai moito tempo. É positivo. Como é o apoio que teñen as atletas paralímpicas durante o resto do tempo? É o mesmo criterio que para o resto dos deportistas? Hai diferenza entre homes e mulleres? Non hai diferenzas entre homes e mulleres en canto a premios nin a houbo nunca no meu deporte, polo menos desde que eu o practico. Os criterios das axudas en deporte paralímpico son diferentes aos do deporte olímpico. Vostede despois do triunfo en Toquio e a repercusión internacional, con portada na revista Time, tivo unha crise forte, pensou no abandono definitivo. Como valora ese período pasados estes anos? Foi unha época difícil da que considero que aprendín leccións e que me puxo en alerta para saber as dificultades que poden aparecer despois de gañar unha medalla olímpica. Que falla no deporte de alto nivel e o que o rodea para que haxa tantos fenómenos de crise de saúde mental? É excesiva a demanda? Que cambios habería que abordar? A presión previa ás grandes competicións e a demanda que se estabelece, por exemplo desde medios de comunicación, son factores que resultan por veces difíciles de xestionar ao tempo que cando hai bos resultados todo o mundo se achega aos deportistas mentres que cando as cousas veñen mal dadas só o círculo máis achegado está preto deles. Por certo tamén a escolleron a vostede a compañía Mattel para unha seria de bonecas Barbie dedicadas ao deporte, como o interpreta e o vive? Foi moi emocionante desde o momento no que souben que a marca estaba interesada en facer a boneca Barbie á miña imaxe e semellanza. Creo que é interesante que haxa xoguetes que reflictan a diversidade da sociedade para que os nenos e as nenas a vexan como algo normal. Moita xente só sabe de vostede como deportista, pero é unha profesional da Medicina que se abriu paso a pesar dos hándicaps de saída. No seu momento tocoulle vivir a Covid profesionalmente, ollado co tempo, como foi? Foi un momento duro para todo o persoal sanitario. Agora, coa perspectiva do tempo síntome orgullosa de ter achegado o meu gran de area no Servizo Galego de Saúde (Sergas) para axudar a nosa veciñanza. Queríalle preguntar por como trata hoxe en día a sociedade ás persoas con diversidade funcional? Que retos quedan por facer e que supón o seu exemplo? Creo que nos últimos anos vese con máis normalidade a discapacidade. Tamén penso que queda moito por traballar, por exemplo no mundo laboral e tamén noutro exemplo cotiá na accesibilidade dos medios de transporte. Unha cousa final, por que hai en Vigo esa fonte de deportistas paralímpicos tan potente. Penso que en anos tivemos de exemplo da interminábel carreira de Chano Rodríguez? Creo que é unha coincidencia de deportistas cunha gran capacidade de esforzo e paixón polo deporte que viven nun mesmo lugar. Unha carreira de superación Susana Rodríguez Gacio naceu con albinismo e cun problema grave de visión. Aos dez anos comezou a práctica do atletismo cunha profesora da ONCE e despois unha carreira profesional como atleta enfocada especialmente no tríatlon desde os 20 anos, acumulando un palmarés asombroso de éxitos. Ten cinco campionatos do mundo, tres subcampionatos e foi medalla de bronce en 2014 e 2015; catro anos foi campioa europea e ten dúas medallas de ouro olímpicas (Toquio 2021 e París 2023), aínda que xa en Rio conseguira un quinto posto na súa especialidade. Despois do trunfo de Toquio sufriu unha forte crise de 'burnout' emocional no que se cuestionou seguir na alta competición. Superouno, como ela di, a base de tocar fondo e buscar novos obxectivos. Ese espírito de superación constante, tamén a levou a protagonizar as capas das revistas Time e Elle que a ela lle gorentan "porque dan visibilidade ao albinismo, unha condición xenética sobre a que hai aínda moitos prexuízos".