O Consello de Contas conclúe que a execución da Xunta de fondos europeos fica por baixo de 50%

A execución da Xunta da Galiza de fondos europeos ficou por baixo de 50% en 2022. Dun total de 1.183 millóns de euros de crédito definitivo, foron executados 560,2 millóns de obrigacións recoñecidas (47,3% do total), unha cifra que descende a 392,6 millóns se teñen en conta os pagos efectuados (33,2%) -ao estar pendentes de abono 167,5 millóns-.

Así figura no informe de fiscalización de fondos europeos que acaba de publicar o Consello de Contas relativo ao exercicio 2022, do período 2021-2027, no que se constata "un atraso considerábel xeral" na execución nun marco financeiro cuxa posta en práctica estivo condicionada pola crise do coronavirus.

Deste modo, Contas detecta "faltas de execución no financiamento europeo", cunha dilación na posta en marcha do actual marco financeiro e un aprazamento na execución que impide que as axudas cheguen de "maneira efectiva á economía real".

Considera que son necesarias medidas "para axilizar con prontitude" a xestión destes fondos europeos. Agrega que "deben ter en conta os atrasos xa acumulados" e que o financiamento europeo xestionado "é o maior da serie histórica" como consecuencia da crise da Covid.

Entre outros reproches, o órgano fiscalizador identifica unha práctica contábel pola que se rexistran baixas de crédito para a súa programación en exercicios contables posteriores. Avisa de que esta xestión "desvirtúa a execución orzamentaria incrementando os índices de execución, que son en realidade inferiores".

Por departamentos, a Consellaría do Medio Rural é a que máis crédito de fondos europeos xestiona en 2022, con 251,9 millóns (21,3% do total), seguida dos 198,6 millóns da Consellaría de Economía. Entre ambas as dúas  alcanzan case catro de cada dez euros do crédito definitivo.

Na análise que fai Contas sobre a execución por departamentos, a Consellaría de Medio Ambiente é a que rexistra a peor cifra de execución de fondos europeos sobre obrigas recoñecidas, con só 17,8%, seguida da Consellería de Economía (35%) e de Sanidade (37,6%). No outro extremo, a execución é de 100% en Facenda e do 81,6% en Emprego.

A execución do resto de departamentos queda como segue: Presidencia da Xunta (68,6%); Cultura, Educación e Universidade (61,5%); Consellería de Presidencia (52,1%); Mar (47,73%); Medio Rural (45,72%); Política Social (45,22%); Infraestruturas (45,07%); Respecto a a eficacia na execución por capítulo de gasto, as transferencias de capital presentan a peor taxa, con 40,85%, mentres que se eleva a 83,4% no caso das transferencias correntes.

Con base nos datos reflectidos por Contas, a Galiza rexistra 543 proxectos europeos xestionados. Hai 472 activos e 324 proxectos con pago.

Son un total de 35.784 beneficiarios, entre os cales máis dun milleiro son entidades e organismos públicos que contan coa maior parte do orzamento. O resto son persoas físicas e xurídicas.

O informe inclúe un apartado de recomendacións que pasan por profundar en medidas de simplificación administrativa e o reforzo de persoal de xestión de fondos europeos para unha maior eficacia.

Tamén pide que non se distorsione a execución orzamentaria con baixas de créditos para a súa reprogramación, ademais de que empraza a avaliar anualmente cales son as dificultades na xestión por seccións.

Entre outros aspectos, o Consello de Contas avoga por unha maior efectividade na publicidade das axudas a través do desenvolvemento dun portal especializado.

Tamén se reclama mellorar a colaboración entre Xunta e concellos para o desenvolvemento de proxectos, sobre todo en contornas rurais. En 2022, un total de 258 municipios recibiron fondos europeos por preto de 22 millóns de euros.