Breve crónica dunha Galiza empequenecida co goberno popular

Podemos dicilo alto e claro: o período ininterrompido de goberno do Partido Popular deixa unha Galiza máis pequena. Durante os Gobernos de Feixoo e Rueda, o país adelgazou, e agora pesa menos no conxunto do Estado en produción, emprego e poboación (tomando o período entre 2009 e os últimos datos anuais dispoñíbeis, de 2022). Realizar unha análise exhaustiva do acontecido durante estes case 15 anos merecería moito máis tempo e espazo, porén, os tres indicadores citados son básicos para medir a saúde dunha economía e definen a evolución galega con bastante precisión. Con todas as súas grandes limitacións, en economía considérase o PIB como o indicador que mide a evolución da actividade económica. O produto de Galiza medrou nestes anos, ao igual que o do resto de comunidades do Estado e dos países da nosa contorna, xa que, após a crise de 2008-2012, trátase dun período expansivo no contexto internacional, só truncado durante a pandemia. Porén, o PIB galego fíxoo en menor medida que o do conxunto do Estado, o que ten como consecuencia lóxica que o PIB do noso país pese un 1,5% menos no total estatal. En relación ao emprego, segundo a EPA, o peso da poboación empregada en Galiza era do 5,77% do Estado. Porén, até 2022 descendeu en máis dun 10%, o que sitúa o emprego galego nun 5,18% sobre o total. Producíronse significativos descensos en todos os sectores salvo os servizos. Se atendemos ás afiliacións á Seguridade Social, non mellora a cousa. Tanto no Réxime Xeral como no total de persoas afiliadas, Galiza está no podio pola cola, medalla de bronce en ambos os dous casos. No conxunto do Estado, incrementouse o número de afiliacións seis veces máis que no país dende o 2009 ao 2023, en concreto un 14,5%, fronte ao 2,4% galego. Un país máis vello A perda de poboación foi unha constante durante estes gobernos sucesivos do Partido Popular. Un país non pode ir ben cando cada vez son menos habitantes e desde o 2020 Galiza está por debaixo dos 2.700.000. Volvemos ao nivel de principios de século. Desde que goberna o tándem Feixoo-Rueda desapareceu a poboación dunha cidade como Lugo ou Compostela enteira. Somos unha das comunidades onde máis baixou a poboación neste período, só por diante de Asturias, Castela e León e Estremadura. De 2009 a 2022 naceron un 35% menos de persoas e hai un 15% máis de defuncións, o que fixo medrar o índice de envellecemento nun 20%. Despois de Asturias xa somos o territorio máis avellentado do Estado e, das 200 rexións que compoñen a Unión Europa, somos a terceira pola cola en natalidade. Despois de Asturias, somos o territorio máis avellentado do Estado e, das 200 rexións da UE, somos a terceira pola cola en natalidade O PIB per cápita amosa a relación entre o PIB e a poboación dun territorio, isto implica que canto máis baixa o denominador, isto é, a poboación, máis medra o PIB per cápita. O forte descenso poboacional explica o bo comportamento deste indicador. Porén, é obvio que non é ningunha boa nova que medre por este motivo. A diminución da poboación dun país significa maior presión para o seu sistema da Seguridade Social, menor mercado interno ou menores bases impoñíbeis, pero ademais acostuma sinalarnos problemas económicos estruturais, como a falta de oportunidades laborais e a emigración. Un país máis baleiro Boa parte desta perda ten a ver coa emigración, especialmente da xente máis nova e preparada. Como sempre di un bo amigo meu que tivo que emigrar a Madrid para poder traballar do que estudou: "Moi mal o debe estar facendo o Goberno da Xunta cando escoito falar máis galego polas rúas de Madrid que cando estou nunha cidade galega". Interesante reflexión que tamén deixa en evidencia a nefasta política lingüística da Xunta. Marcharon máis de 200.000 mozos e mozas neste período, e vanse principalmente a Madrid, unha comunidade favorecida por concentrar a meirande parte dos resortes de poder político e económico do Estado. No último ano dispoñíbel, o 2022, son 4.708 as persoas que se foron para alí (de sabermos das que fican censadas en Galiza, sería unha cifra ben maior). Como sinala un estudo do organismo catalán Centre d'Estudis Demogràfics, son as persoas máis formadas as que se van, isto é, unha fuga de talentos en toda regra. Non se equivoca moito este amigo e hai algo aquí que vai, e que se fai, mal. Porén a partir do 18 de febreiro agardemos que comecen a sentarse as bases para que Galiza tome un novo rumbo e el poida tomar o camiño de volta.