Coches, primeiro problema do outono

A zona euro parece camiñar cara a unha especie de paralización. Se o efecto dos Xogos Olímpicos impulsou temporalmente a economía francesa, o índice PMI composto (xestores de compras) caeu en setembro ao ritmo máis intenso dos últimos 15 meses. Agora o índice europeo caeu por debaixo do limiar que indica unha expansión. E cando se produce simultaneamente un rápido descenso dos novos pedidos e o atraso existente, non fai falla moita imaxinación para prever un novo debilitamento da economía. O sector industrial complícase cada vez máis. A desaceleración chega agora ao seu vixésimo sétimo mes, e mesmo empeorou en setembro. En canto ao futuro, a forte caída dos novos pedidos e a perspectiva cada vez máis negativa das empresas apuntan a que este período de vacas magras en Europa aínda está lonxe de rematar. A nota avanzada que cada mes realizan os responsábeis de compras da UE, os denominados índices PMI, elaborados por Standard &amp; Poor's mencionan o caso de Francia, pero a redución da produción industrial é especialmente intensa en Alemaña e tamén no resto da zona euro. De feito, sinalan que o ritmo de descenso do sector manufactureiro europeo acelerouse por cuarto mes consecutivo. Desafortunadamente, o avance da enquisa só comenta o que está a suceder en Francia, Alemaña e a zona euro no seu conxunto, pero non entra en máis detalles. Os problemas de Volkswagen remóntanse no tempo, pero víronse acelerados pola súbita decisión do Goberno de Scholz de desbotar o pasado decembro as subvencións á compra de vehículos eléctricos, para recortar o gasto público. As vendas de coches caeron drasticamente. Alguén podería pensar que non pasaría? Consciente do erro, o Goberno introduciu en setembro vantaxes fiscais e condicións de amortización máis favorábeis para os vehículos eléctricos das empresas, co fin de reactivar o sector. No sector non hai excesiva confianza en que a medida teña éxito. E Volkswagen é só un exemplo; poderiamos falar de BMW ou Mercedes, aínda que con diferentes problemas de fondo. Unha industria chave Non podemos pasar por alto a importancia da industria do automóbil en Alemaña, onde se considera un sector clave. Alí traballan case 800.000 persoas. En termos de facturación, é con diferenza o sector industrial máis importante do país. Segundo a Oficina Federal de Estatística, só os coches e as pezas de recambio representaron 17% das exportacións alemás en 2023. Pero iso está a cambiar. Este ano, os fabricantes enfrontan a un tempo vendas moi débiles e custos elevados para facer a transición aos vehículos eléctricos. Isto reduciu os seus beneficios. Volkswagen tivo unha caída de resultados de 14% no primeiro semestre, en BMW foi de case 15% e en Mercedes-Benz, de 16%. Algúns estudos recentes indican que, de media, as fábricas alemás de Volkswagen, BMW e Mercedes traballaron en algo máis de dous terzos da capacidade operativa o ano pasado. E lembraron que os tres grupos xuntos entregaran 6,2 millóns de coches ao ano. En 2023, con todo, só fabricaron algo máis de 4 millóns. O caso é que hoxe a industria está a producir menos coches que antes, pero segue utilizando moito persoal, segundo un estudo do Deutsche Bank. E ponlle números. "Aínda que a produción é un 23% máis baixa que en rexistros anteriores, o número de traballadores baixou só un 8%. Isto fai que as fábricas sexan menos produtivas". Só os coches e as pezas de recambio representaron 17% das exportacións alemás en 2023 Se isto ocorre nas fábricas de automóbiles, dalgunha maneira tamén se debe notar nos que traballan para elas fóra. Entre as subcontratas do sector, que empregan unhas 270.000 persoas (fronte ás 311.000 de 2018), a crise chegou hai tempo. Loxicamente, os fabricantes de automóbiles subcontratan segundo os pedidos que reciben, polo que segundo unha recente enquisa, 60% destas empresas pensan nunha redución moderada dos cadros de traballadores. A crise da industria do automóbil revela con crueza as debilidades do modelo alemán. Catro anos e medio despois do inicio da pandemia, a produción aínda está un 10% por debaixo do nivel anterior, segundo explica unha análise de ING. "O vello modelo de negocio con enerxía barata e mercados de exportación grandes e de fácil acceso xa non funciona". Pensemos que as exportacións foron consideradas durante moito tempo o principal motor da industria automobilística alemá. Dos 4,1 millóns de coches producidos no país en 2023, 3,1 millóns saíron ao estranxeiro, segundo a patronal do sector. O panorama é complicado para os alemáns... e para os europeos, claro. Pero obviamente non tiran a toalla. Segundo o Instituto Alemán de Investigación Económica (DIW), os fabricantes de automóbiles alemáns aínda teñen todas as posibilidades e capacidades para afianzarse na competencia mundial.