Cuba e Eurasia: abrir novos camiños

O bloqueo económico, comercial e financeiro aplicado polos EUA en contra de Cuba é, sen dúbida, un dos principais retos que a nación debe sortear a diario. Isto obriga o país a unha diplomacia económica tendente a atopar novos mercados para os produtos nacionais que permitan xerar os necesarios ingresos en divisas, pero tamén que fornezan o país dunha serie de produtos e servizos claves para o funcionamento da súa economía. Isto inclúe desde materias primas como o petróleo até servizos financeiros alternativos ao sistema Swift. A recente participación do presidente de Cuba, Miguel Díaz-Canel no Consello Supremo da Unión Económica Euroasiática (UEEA) é un paso máis nesta dirección. Aínda que puidesen parecer realidades moi afastadas a dunha pequena illa do Caribe e un conxunto de países intercontinentais dacabalo entre Europa e Asia, o certo é que non só hai vínculos históricos, senón oportunidades valiosas neste achegamento. Unión Económica Euroasiática Estabelecida por mor dun tratado asinado o 29 de maio de 2014, a UEEA é un bloque que hoxe comprende cinco grandes países: Rusia, Bielorrusia, Casaquistán, Armenia e Kirguizistán. Os obxectivos principais desta unión inclúen a modernización das economías nacionais dos seus estados membros, aumentar a súa competitividade e promover a cooperación entre elas, impulsando o desenvolvemento sostible para mellorar a calidade de vida das súas poboacións. Cuba ten para ofrecer produtos tradicionais como rons e tabacos, pero tamén os seus adiantos en farmacia e biotecnoloxía As economías da UEEA comparten un mercado común. O bloque no seu conxunto engloba unha poboación de máis de 200 millóns de persoas e ten un PIB combinado de máis de 2,5 billóns de dólares. No seu máis recente encontro, en maio, o presidente de Rusia, Vladimir Putin destacaba o crecemento económico da unión. Putin apuntou que o comercio da UEEA con terceiros países aumentou 60%, pasando de 579 mil millóns até 923 mil millóns de dólares, con máis de 90% das transaccións realizadas en moedas nacionais. O mandatario ruso tamén fixo referencia aos vínculos crecentes da UEEA con importantes organizacións rexionais e multinacionais, como a Comunidade de Estados Independentes, a Organización de Cooperación de Shanghái e a Asociación de Nacións de Asia Sudoriental. Ademais de Cuba, tamén Moldavia e Usbequistán participan como observadores nos encontros do bloque. Cuba e Eurasia As relacións de Cuba cos países que compoñen a UEEA son, en moitos sentidos, unha continuación dos vínculos sostidos durante os anos da Unión Soviética. Numerosos profesionais cubanos formáronse en centros de altos estudos das diversas nacións que compoñían a URSS e moitos soviéticos estiveron en Cuba para estudar, brindar asistencia técnica, pasar unha tempada vacacional. Entón, aínda que afastadas, ambas as realidades e pobos non son descoñecidos. Estas relacións son tamén continuidade do estreitamento das relacións con Rusia e revisten un carácter estratéxico para a illa. Os países da UEEA son produtores de materias primas fundamentais como os hidrocarburos, pero tamén poden prover a illa da transferencia tecnolóxica indispensábel para modernizar as súas propias capacidades extractivas e mineiras, permitindo un maior aproveitamento dos recursos naturais do país. Aínda que desiguais no seu desenvolvemento, por xunto a unión ofrece tamén posibilidades para Cuba de acceder á subministración estábel de alimentos, compoñentes químicos, novos mercados turísticos, etc. Cuba, pola súa banda, ten para ofrecer os produtos tradicionais da súa industria, destacando rons e tabacos, pero tamén os seus adiantos na industria farmacéutica e a biotecnoloxía, entre os que se poden sinalar o Heberprot P, medicamento para a cura do pé diabético, cunha alta taxa de éxito validada internacionalmente e a vacina terapéutica contra o cancro de pulmón, ambos medicamentos únicos a nivel mundial. Da converxencia de intereses entre Cuba e a UEEA poden xurdir tamén investimentos que permitan aproveitar as capacidades instaladas na Zona Especial de Desenvolvemento Mariel e que convertan á illa nun punto clave para que os produtos máis competitivos dos países membros da UEEA poidan acceder ao crecente e atractivo mercado latinoamericano e caribeño. Ademais do material, hai unha clara ganancia política, principalmente para a illa, que rompe a través da súa inserción en alianzas coma esta coa histórica política de illamento e persecución á que leva máis de seis décadas sometida polo imperialismo norteamericano. A emerxencia dunha nova orde multipolar abre numerosas portas para os países e proxectos diferentes ao modelo único imperante. Aí está a clave para a supervivencia e reinvención.