Utilizar a chave ou dar outra bala á dereita

En menos de tres meses os cataláns concorremos a tres eleccións e todo apunta que a cuarta será decisiva para saber se aproveitamos a chave ou entregamos outra bala á dereita. O 28 de maio, o soberanismo catalán perdeu 350.000 votos en relación aos comicios locais de maio de 2019, e cedeu o primeiro sitio do podio municipal ao PSC. O 23 de xullo, o soberanismo catalán perdeu nove dos 23 deputados que tiña no Congreso e 660.000 votos en relación aos comicios de novembro do 2019. Pero o azar é caprichoso e a aritmética situaba ERC, e sobre todo Junts, nunha posición clave para permitir unha nova investidura de Pedro Sánchez ou ir cara a unha repetición electoral. Unha doce derrota. O 17 de agosto tivemos unhas novas eleccións, á presidencia do Congreso, e aínda que nestas non votamos os cidadáns, si que o fixeron os nosos deputados, e o seu voto foi clave para decidir que había partido. Gañaron os dereitos lingüísticos, que non é pouco, visto o panorama no País Valencià i lles Illes Balears. Aínda que a retórica de Junts fixo pensar a moitos que ían picar a pelota, a verdade é que sen Mesa non podía empezar o baile, e agora é cando comeza o mambo. Un mambo que se antolla de infarto, xa que Junts xógase o todo polo todo neste baile, pero de paso o resto tamén temos moito que gañar ou moito que perder. Junts e Esquerra son inimigos íntimos, e a aritmética quixo que esta inimizade se traslade ao Congreso dos Deputados O principal problema é a desconfianza dentro do bloque soberanista, e aínda que igual que en Euskal Herria, a representación do soberanismo catalán é plural e entra en competencia, esta competencia en Catalunya alcanzou uns límites cainitas de difícil comprensión. Junts e Esquerra son inimigos íntimos. E a aritmética quixo que esta inimizade se traslade ao Congreso dos Deputados, onde se vai ter lugar a próxima carreira do xogo da galiña. Aínda que a división independentista entre Junts e ERC vén de lonxe, a confrontación estratéxica amplificouse cando os republicanos decidiron apoiar a investidura de Sánchez a finais do 2019 a cambio da mesa de diálogo, profundouse coa aprobación dos sucesivos orzamentos xerais e consolidouse coa saída de Junts do goberno de Pere Aragonés e o pacto de ERC co PSOE para aprobar a reforma do código penal. Cara a unha nova elección Na pasada lexislatura, a dinámica do soberanismo catalán en Madrid radicaba nunha disputa estratéxica, onde ERC defendía a negociación co goberno do Estado e Junts criticábao reivindicando a confrontación. Pero coa elección de Francina Armengol, Junts entrou de cheo no xogo da negociación, cambiou a dinámica e agora a disputa xa non é entre negociación e confrontación, senón en quen obtén máis réditos da negociación. O próximo 11 de setembro Junts verase na mesma tesitura que ERC en tomar o pulso da rúa, onde a Asemblea Nacional Catalá, que mantén a exclusiva da convocatoria da manifestación da Diada, incentivou un cuarto espazo electoral do independentismo, a chamada lista cívica, que medirá a súa forza en decibelios contra quen decidiu non bloquear a lexislatura e forzar a repetir eleccións se o Goberno do Estado non atende as súas razóns. O 19 de setembro veremos se o presidente de quenda da UE cumpre o seu compromiso para facer do catalán, o vasco e o galego linguas oficiais en Europa. O 1 de outubro teremos un novo termómetro na rúa para ver se esta valida a nova dinámica negociadora. Pero non haberá estratexia compartida, nin coordinación con ERC. Junts decidiu manter a negociación bilateral co PSOE. Porque a negociación en Madrid é o escenario da próxima campaña electoral: o rival a bater de Junts é ERC, e a partida só a pode gañar quen teña a oportunidade de demostrar que negocia mellor en Madrid. A pregunta é se o prezo vai ser suficiente. A amnistía é o limiar de partida. E o PSOE terá que decidir, se traga o sapo ou se se arrisca a unhas novas eleccións. A partir de aí, o límite estará na esixencia do traspaso da competencia para celebrar un referendo de autodeterminación. Ante o previsíbel bloqueo do PSOE, o dilema terao Junts. Esquerra non se pode arriscar a unhas novas eleccións sen conseguir a amnistía, dado que para expor a solución ao conflito político xa conta cunha mesa de diálogo e negociación que cobrou nova vida se Sánchez quere contar cos votos de Rufián. Pero Junts ten a posibilidade de colgarse a medalla da amnistía que facilitaría o retorno de Puigdemont ou arriscarse a esixir un referendo que o PSOE non aceptará, co incentivo de pór en evidencia Esquerra e tentar gañar o derbi a Aragonés nas próximas eleccións ao Parlament de Catalunya, evitando de pasada que un cuarto espazo independentista lles quite o discurso e os votos imprescindíbeis para situarse primeiros do podio independentista. O prezo, unhas novas eleccións en Nadal de resultado incerto. A cuarta elección será esta. Utilizar a chave ou dar unha nova bala á dereita.