As nacións sen soberanía ante a descolonización do Estado español

Estes días estamos a vivir un conflito diplomático entre España e México arredor da toma de posesión da primeira presidenta de México, Claudia Sheinbaum. O conflito estala porque o Goberno mexicano enviou unha carta de invitación ao presidente do Goberno Pedro Sánchez na que non se convida ao monarca español Felipe IV. A asistencia de Felipe VI ás inauguracións en América Latina fora unha práctica habitual que mostra parte da colaboración entre as elites poscoloniales latinoamericanas e a monarquía española como bloque diplomático do capitalismo español. Ante a exclusión do monarca español, o goberno PSOE-Sumar decidiu non enviar ningunha representación diplomática á investidura da nova presidenta de México, o que ampliou o conflito diplomático a un conflito cultural. Venezuela, Colombia, Perú As tensións entre a monarquía española e os gobernos latinoamericanos comezaron cos presidentes da chamada "década gañada latinoamericana" e unha xeración de presidentes que plantaron cara ás políticas neoliberais e á inxerencia norteamericana e europea. En 2007, ante o XVII Cume Iberoamericano de Xefes de Estado, en Santiago de Chile, nunha acalorada discusión entre Hugo Chávez e José Luis Rodríguez Zapatero, o monarca Juan Carlos I lanzou un desafiante "Por que non calas!" ao comandante Hugo Chávez, que provocou o primeiro conflito diplomático entre un país latinoamericano e a monarquía española. O fondo foi o apoio dado por José María Aznar ao golpe de Estado contra Hugo Chávez en 2002. En 2019, o presidente mexicano López Obrador enviou unha carta ao monarca Felipe VI pedíndolle que recoñecese os crimes coloniais perpetuados polos españois na conquista de América e durante os séculos de dominación colonial. A Casa Real española non só non respondeu a carta, senón que a filtrou á prensa, provocando un forte desencontro entre a Casa Real española e o Goberno mexicano. En 2019, durante a cerimonia de investidura do presidente Gustavo Petro, as autoridades colombianas sacaron na cerimonia a Espada de Bolívar, símbolo da independencia e soberanía nacional de Colombia e das nacións latinoamericanas no seu conxunto. No momento en que a espada de Bolívar apareceu na cerimonia, todos os presentes puxéronse en pé, excepto o monarca, nunha reacción de desprezo á cerimonia, ao símbolo da espada de Bolívar e ao que representa en termos de soberanía nacional. Cando a espada de Bolívar apareceu na cerimonia, todos os presentes puxéronse en pé, excepto o monarca español. En 2021, durante a toma de posesión de Pedro Castillo, o novo presidente do Perú cargou duramente contra a monarquía española no seu discurso de investidura fronte a Felipe VI, o que provocou diferentes reaccións imperialistas de sectores da ultradereita e dirixentes de Vox. Todo iso provocou un novo rexurdimento do sempre abortado debate poscolonial en España. A negativa de México a convidar Felipe VI provocou que os partidos do Goberno (PSOE-Sumar) fechen filas arredor da gravidade da exclusión do monarca, o que fai, segundo eles, inadmisíbel a participación de membros do Goberno na cerimonia de investidura de Claudia Sheinbaum. Un exemplo a seguir Todos estes malentendidos forman parte da longa descolonización do Imperio español, que implicou non só séculos de conquista, colonización e explotación, senón tamén un forte necolonialismo económico e cultural tras a independencia. Desde hai varias décadas, as sociedades latinoamericanas veñen mostrando un crecente rexeitamento á monarquía colonial española e están a obrigar aos seus dirixentes para esixir perdón á Coroa española polos crimes coloniais. Neste sentido, as nacións sen Estado deben distanciarse da Coroa, recoñecer o dano causado ás sociedades latinoamericanas e pedir perdón aos pobos e comunidades de América Latina pola dor causada pola violencia colonial das conquistas. Como nacións sen soberanía dentro do Estado, o noso faro na loita pola soberanía e a independencia nacional deben ser as sociedades que conquistaron a súa soberanía á España imperial. Pero tamén debemos facer un exercicio de recoñecemento de que, como españois peninsulares, cometéronse crimes coloniais no noso nome. Este recoñecemento da dor causada, sería unha forma de romper co legado do Imperio Español e recoñecer que o camiño dos pobos que aínda son colonias dentro do Estado, é buscar o recoñecemento, o apoio e a procura dun horizonte compartido de emancipación onde desapareza toda forma de explotación.