A grandeza do miúdo

As dedicatorias tamén neste caso dan pistas. O café Airas Nunes e a veciña Pilara da Fraga aos que se ofrenda o libro indican recorrencias importantes que sosteñen dúas das trabes do poemario: o mundo da aldea, unha volta ao seu Fisteus aínda que non aparece o topónimo, e o recollemento da xuntanza serena ao redor das beberaxes que recompoñen os intervalos: “Sen cuarto de baño, sen comodidades. / Refinado Salón de Té na imaxinación da nosa sobeira”. Non hai espazos contrapostos nos ritmos budistas. Os cafés das cidades, as bibliotecas, a cerimonia de apañar verzas ou de arranxar as flores da igrexa cada semana acomódanse ás cadencias orientais e teñen a mesma magnitude dunha galaxia porque “Os carreiros limpos acollen a orquestra dos astros”. Transcorren da mesma maneira que flúen xéneros e títulos na traxectoria de Lupe Gómez desde Pornografía, publicado en 1995, ata Montaña Ioga de 2022 ou o epistolario Fosforecencias. Por iso camiñar, acción reincidente nas páxinas da obra, é moito máis ca unha metáfora de vivir. “Andar sen molestar á vida” convértese na máxima do movemento contemplativo e humilde. O Salón de Té está composto por mulleres e crianzas. A nai, a veciña caseteira, a irmá curandeira de Pilara ou a mestra son as personaxes das escenas domésticas, debuxadas coa estética da pintura holandesa renacentista, cando a luz escasa que entra só polo poxigo acende os coidados na casa. As imaxes son poderosas e medran nos versos curtos como unha revelación de beleza. A descrición dalgúns obxectos e paisaxes dan a medida dunha sensación, “As guitarras lavaban / a roupa sucia nun / caldeiro de lata”, para rematar moitas veces nunha sentencia final, separada tipograficamente do corpo do poema, case a modo de pregaria. Porque malia a que se combinan poemas máis longos con poemas curtos propios dos seus comezos, predomina a harmonía da idea do haiku ou da corrente imaxinista, aínda que aquí, á parte de retratar aparencias, píntase a densidade e temperatura do alento do mundo. Todas estas son razóns suficientes para que gañase o XI Premio Manuel Lueiro Rey do concello de Fornelos de Montes. Lupe Gómez, como a súa obra, deambula polas nosas letras do mesmo xeito que os nomes dos apartados do libro, con “Sixilo”, “Delicadeza” e “Respecto”, seguindo aparentemente “O deporte de andar sen rumbo”, aínda que todas as reviravoltas confeccionen un mapa honestamente lóxico. Pasea cos pés descalzos, como non soubese que é imprescindible.