A amizade e o suicidio

Unha escritora recibe a encarga de coidar o can dun amigo, tamén escritor, que se suicida. A partir de aí comeza a analizar o mundo desde a súa ollada e tamén a indagar nos porqués de certas decisións vitais e profesionais. Cunha narración en primeira persoa, a protagonista lembra o amigo e os últimos meses deles xuntos, intenta buscar os porqués da súa decisión, se é que existen. Pero, sobre todo, dialoga arredor da literatura, de xeito que o libro é case coma un tratado para persoas letraferidas, no que, por exemplo, se desbota a idea da escrita como catarse. O núcleo central arredor do que xira todo o libro é a amizade. Esa amizade co amigo falecido e que abandonou a voz narradora, e tamén esoutra que xermola co can que chega á súa vida, do que non sabe nada e co que aprende moitas cousas. Pero, cun estilo moi coidado, e cunha mestura entre o diario e o xénero aforístico, O amigo reivindica sobre todo a vida e o pensamento como continuación dela, dun xeito moi natural, case como un monólogo que nos vai vindo á cabeza de modo espontáneo. Fálase aquí dos cans e de como as persoas moitas veces os escravizamos, crendo que lles facemos ben. Pero tamén se fala da busca da verdadeira literatura, fuxindo da idea de terapia, porque a narradora defende que a escrita non cura nada, aínda que si sexa unha parte importante da súa vida. A novela é caótica como os propios pensamentos, pero non é isto algo negativo, senón todo o contrario, pois aquí todo flúe, tanto as ideas que vai esmiuzando ela como as reflexións doutros escritores e pensadores que se intercalan neste libro carente dunha trama natural pero que é a vida mesma. Mentres lía pensaba continuamente nos porqués dunha persoa que se suicida, nesas incógnitas que verdadeiramente nunca chegamos a coñecer e contra as que, quizais por iso, creamos mecanismos de ficción. Como esta obra de Sigrid Nunez, e outras tantas recentes, caso de Ceniza en la boca, de Brenda Navarro, Lo que no tiene nombre, de Piedad Bonnett, ou En lo que preferiría no pensar, de Jenthe Postuma. Todas elas, e moitas outras, parten do que non sabemos, e lévannos a esa parte máis íntima que permanece no agocho. Todas elas verbalizan o que no día a día non somos capaces de nomear. Son grandes cartas de amor cara o que se vai e unha visión sobre a orfandade. Sobre nomear. En definitiva, O amigo é unha obra que ten esa marabillosa contradición que é contarnos a vida e a morte ao mesmo tempo, de facernos chorar e rir tamén case na mesma páxina. Velaí a boa literatura, a que non nos deixa indiferentes.