Cando maio tiña que durar sempre

Calquera ocasión é boa para achegarse a Luísa Villalta. A esta ou a outra antoloxía. A cada un dos poemarios ou a textos integrados noutros xéneros. O Día das Letras vale, entre outras cousas, para acceder con máis facilidade á obra da autora que, en boa parte, só se podía consultar nalgunhas bibliotecas. Sería interesante rastrexar como e onde se produce a reedición dalgúns libros. Tamén como o impacto das novidades no mercado pode mergullar no silencio a creación de autorías magníficas ata que aparece, cando o fai, unha conmemoración. Pero estamos en tempo de festexar. Neste caso ningunha selección podería ser cativa. Pero o que marca a diferenza en calquera escolma é o paratexto. As achegas interpretativas aquí veñen da man doutras poetas, Pilar Pallarés e Eva Veiga, que fan beleza da beleza. Boas coñecedoras de Luísa Villalta, achégannos á personalidade da intelectual, á cronoloxía da produción e á evolución como creadora. Mais tamén ofrecen unha lectura esclarecedora dunha traxectoria tan rica en significado e forma, tan indagadora na complexidade humana, no que atinxe ao íntimo e ao social. Neste senso, como noutros, como por exemplo na reflexión metapoética e na preocupación feminista, Villalta é moi rosaliana. Alén das análises, a obra inclúe un apartado denominado “Textos documentais” formado por fragmentos de narracións, ensaios ou artigos xornalísticos que engaden unha información ben valiosa. No que respecta á elección dos poemas, tamén se incorporan particularidades interesantes. Dun lado aparecen algúns textos que viron a luz fóra dos poemarios canónicos e que, polo tanto, resultaban difíciles de localizar. Por outra banda, inclúense textos dos libros póstumos As palabra ingrávidas e Papagaio, mesmo coas fotografías de Maribel Longueira que se corresponden cos poemas escolmados, o que nos debuxa unha imaxe máis completa e a potencialidade dun futuro literario truncado. Pouco se fala nestas breves liñas das calidades da lírica de Luísa. Como as calidades de todo o que escribiu, a estas alturas do ano xa deberían estar máis que claras. Se “pensar é escuro”, como di un célebre verso da poeta que deu nome á antoloxía realizada por Armando Requeixo, a súa poesía é unha procura constante de luz. Pilar Pallarés e Eva Veiga axudan tamén a darlla, mesmo no cotexo das explicacións paralelas. Só falta que “entender ou viver” o que deixou escrito sexa tamén unha festa duradeira. Celebrar léndoa. Comprender a importancia. Non esquecer o compromiso. “Eis a cuestión”.