Cando todo era azul

Que o poemario estea dispoñible en formato ePub, cousa pouca frecuente en moitas editoriais galegas, tamén a ten. É importante para as lectoras que están fóra, para quen ten dificultade en achegarse a unha libraría, para quen accede online aos fondos dixitais dunha biblioteca pública, por poñer só algúns exemplos. Dente de leite | Arancha Nogueira | Xerais | 2020 | 64 páxinas | 12,50 euros en papel | 6,75 euros en ePub Ademais deste, outro motivo para a celebración que tamén se sitúa na contorna do texto é o afianzamento dunha poeta prolífica e con propostas diversas, como dá boa conta o seu penúltimo libro, #hashtags para un espazo agónico (Positivas), publicado a finais do ano pasado e que merecería así mesmo un comentario. Mais imos a Dente de leite, premio Johán Carballeira en 2019. Xa desde o título se anuncia a evocación da infancia, como espazo e como sonoridade. Os versos sinxelos e a incorporación constante da nai como destinataria conéctanse con fío de angora á obra da Lupe Gómez, autora afortunada do prólogo. Sae ao paso en cada páxina a espontaneidade xubilosa dos veráns de festa, das viaxes en coche onde "soaba juan pardo", do xogo, do colo e da praia, cando todo era ritual. No teatro da nenez onde se ensaian os afectos e o abraio permanente, a calor é o clima da felicidade e o seu mellor palco a area, preto do mar. A luz e os movementos acollen a repetición, a metonimia, a sinestesia. Os poemas saben a barcarolas medievais modernizadas, territorio só de mulleres. Entre os avances e as resacas do paralelismo, a nai confidente e amiga vai sabendo da progresión da angustia que pouco a pouco tingue a paisaxe. Porque, para alén da atmosfera estimulante e poderosa na súa simplicidade, atrapa a tensión da greta no cristal, o silencio previo á fractura que se repite como un retrouso: "e estar sempre a piques / a piques". É difícil verbalizar o medo que destapan o coñecemento e os remorsos polo gozo previo a saber, cando a voz poética transitaba libre: "mamá, houbo tantas cousas que / non souben dicirche". Así Dente de leite pode lerse como unha variación do tirapuxa magoante entre o amor e a separación xeracional que manteñen nais e fillas, unha forma de saldar contas coas mulleres que nos preceden. Mais a conversa que vai fluíndo desde a ollada en dous tempos, entre a vivencia corporal do vencello da nena e a distancia que dá a palabra, reborda o evidente para lembrarnos todos os diálogos coa nosa formación sentimental que non foron pronunciados. Baixo o sol dos veráns do pasado, estes versos relocen.