Soster o mundo coas mans

"Estas son as miñas mans agora. As mans dunha anciá. Sei que son elas, aínda que moitos días non as recoñezo. Pencas. Dedos tortos. Unllas amarelentas, sucadas de fendas coma regos. Cicatrices. Calos. Engurras. As miñas mans". Ao longo do tempo houbo moitas historias de heroes masculinos. Pero nos últimos tempos estanse reivindicando tamén as mulleres heroínas, que as houbo aínda que as agochasen. N’Os anos tranquilos, Llerena Perozo Porteiro cóntanos a vida dunha muller, María García, que se constrúe a si mesma, e que percorre un camiño na busca da súa identidade e ata dun certo apoderamento. A través dela, e da súa historia persoal, percorremos a historia do pasado século a través de diversos países, desde a España da guerra ata América Latina ou Europa, lugares todos eles nos que a protagonista vive e medra como persoa. Cada día un pasiño máis, aínda que co peso do pasado ás costas. As mans son unha fermosa metáfora. Pero nelas tamén se agochan os segredos máis inconfesables. Elas non falan, pero se nos fixamos adiviñaremos a vida das persoas. A obra é unha homenaxe ás mulleres que foron valentes só coa forza das súas mans e grazas ás que hoxe temos nós moitos dereitos. Por iso sabe tanto a verdade, e con ela poderanse identificar moitas emigradas. A min, de feito, recordoume a Luz Fandiño, cuxa historia descubrín grazas a Lupe Gómez e ao libro Luz e Lupe, fermosamente escrito e que é unha conversa fiada entre dúas mulleres que se admiran e que cren na forza da cultura para saír adiante. Tamén a protagonista María García recoñece que "os libros crearon en min a sensación de fogar que tanto degoirara nos últimos anos". Esta historia, aínda sendo previsible nalgúns momentos, está narrada cunha gran pulsión literaria, de xeito que nos prende e non podemos soltar o libro ata rematalo. O estilo é lineal, e o que se pretende é contar as vivencias desta muller de máis de noventa anos que naceu no lugar de Vilamil (Asturias) e que percorre o mundo pasando desde as penurias da Guerra Civil ata ser capaz de estudar e converterse nunha referente. O libro está ben escrito, con pílulas poéticas, aínda que por veces peca dun estilo demasiado explicativo, sobre todo ao inicio dos capítulos. Aínda así, é unha obra que funciona moi ben, que engancha porque a voz fálanos ao xeito dunha conversa, como se estivésemos diante das nosas avoas ou desas miles de mulleres que loitaron contra as inxustizas e que souberon saír adiante.