25 anos do monumento á memoria dos represaliados en Tui

Xa alá van 25 anos desde que se inaugurou en Tui o Monumento á memoria dos represaliados. A instalación desta escultura de natureza política, na que se rende homenaxe ás vítimas do franquismo, foi posible grazas á vontade dun grupo de persoas que se organizaron para levar adiante o proxecto baixo o nome de Comisión cidadá pola verdade do 36. A aposta naquelas datas por erguer un monumento en Tui, cabeza do Partido Xudicial da comarca do Baixo Miño, non está carente de significados especiais xa que en Tui os republicanos deron resistido ata o día 26 de xullo contra os sublevados, na Volta da Moura, e a represión efectuada a seguir foi sanguinaria. O Monumento á Memoria dos represaliados está situado na Alameda, un dos lugares escollidos polos fascistas para fusilaren moitos republicanos significados dos concellos da redonda, carabineiros e tripulación do Cabo Fradera, e presos de Asturias e León encarcerados no campo de concentración de Camposancos. Neste lugar houbo moitos días de sangue con varios fusilamentos masivos na etapa de chumbo da guerra civil, especialmente desde xullo a decembro de 1936. A obra de Silverio Rivas inaugurouse moito antes da Lei da Memoria Histórica para homenaxear as vítimas da guerra civil A fermosa escultura alegórica do coñecido escultor Silverio Rivas non é o único monumento que poden encontrar ao longo da xeografía galega en homenaxe e recoñecemento das persoas represaliadas. Hai moitos outros realizados coa colaboración de escultores tamén comprometidos, na Coruña, Fene, Ferrol, Baiona, Mos, Redondela…; mais neste caso cómpre destacar que se trata dun dos primeiros monumentos erguidos para lembrar a calquera das vítimas da represión. Os fusilados, os encarcerados e os exiliados forzosos son os protagonistas deste monumento. Na súa placa non figura ningún nome propio en particular e iso que son ben coñecidos moitos dos alí executados sen piedade, como Brasilino Álvarez, Darío Álvarez Limeses, Alejo Diz Jurado, José Francés Carpintero, Enrique e Evangelina Jaso, etc.; naqueles anos da guerra civil en que Tui se tinguiu de sangue republicana. Foi inaugurado en xuño de 1999, no mesmo ano en que tamén se estreou, a pesar das dificultades, o monumento en homenaxe a Johan Carballeira, na Banda do Río de Bueu, condenado a morte en 1937 tras un consello de guerra. O monumento de Silverio Rivas inaugurouse moito antes de que se aprobase a Lei da Memoria Histórica no 2009 para homenaxear as vítimas da guerra civil, así como a todas as persoas que foron encarceradas, torturadas, exiliadas ou desprazadas. Silverio Rivas acertou de cheo ao procurar a localización do monumento nun recanto elevado ao final da Alameda, nun lugar un pouco afastado dos muros onde se cometeron tantos crimes e aínda permanecen os furos das balas. Desde este viso, lugar agora reutilizado para a reflexión, pódese enxergar o veciño Portugal, destino de moitos dos fuxidos. Contra a desmemoria A Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica do Baixo Miño, O Condado e A Louriña, en colaboración co concello de Tui, é a encargada de organizar unha serie de actos co obxectivo de lembrar e renovar o interese por esta iniciativa popular. O sábado día 29, ás 19 horas, haberá un acto rememorativo na Alameda de Tui, ao pé deste monumento, que xa é un referente da cidade de Tui e será catalogado como lugar da memoria segundo comenta o actual alcalde Enrique Cabaleiro. Ao mesmo tempo e a partir destes sábado, día 15, poderase visitar a Exposición "A nosa memoria silenciada", na antiga Área Panorámica, unha mostra que vai estar aberta ata o 14 de xullo. A exposición conta con varias seccións nas que se expoñen obras dos mesmos artistas que colaboraran xenerosamente para recadar fondos, ademais de moitos outros obxectos, fotos, notas de prensa, cartelaría, relacionados co monumento, cos promotores e a súa inauguración. Alén diso, nesta exposición tamén se pode consultar unha lista de máis de 400 nomes das vítimas que morreron executadas ou paseadas. Nesta longa lista, elaborada por X.R. Paz Antón, aparecen as persoas que foron fusiladas nesta comarca ou as que morreron por outros motivos. A elas únense os nomes de persoas naturais desta zona mortas noutros lugares de España. Quedan sen citar moitas outras vítimas da represión, directas e indirectas, pero é imposible facelo nas paredes dunha sala de exposicións, pois precisaríase un espazo de maiores dimensións. A Comisión pretende con todos estes actos convidar á reflexión e a que nos vacinemos unha vez máis contra a desmemoria e o silencio ocultadores da gran traxedia de calquera represión, en calquera tempo e lugar.