Incesto, sacrificio e poder: novo achado sobre ritos das elites na América precolombiana
Un grupo de científicos descubriu que algunhas elites precolombianas practicaban o incesto para realizar sacrificios rituais, segundo un artigo publicado esta semana na revista Antiquity. O equipo investigador analizou o ADN dun neno sacrificado que foi enterrado na Casa do Pozo, situada en Paquimé, un dos xacementos máis grandes e complexos da cultura mogollón no norteño estado mexicano de Chihuahua. O lugar serviu de centro político e ritual entre os séculos XIII e XIV d. C.
"Este individuo ten un dos valores de homocigose máis altos de todos os individuos antigos publicados no hemisferio occidental. Isto significa que o neno tiña pais que estaban máis emparentados que os primos irmáns", explicou Jakob Sedig, membro da Universidade de Harvard (Estados Unidos) e coautor do estudo.
O achado implica que as elites de Paquimé crían que sacrificar a un neno nado de dúas persoas da súa liñaxe estreitamente emparentadas tiña un poder especial e, neste caso, utilizábase para consagrar un edificio de importancia ritual.
Historia de Chihuahua
A primeira evidencia de cultura en Chihuahua son os sitios de Samalayuca e Rancho Colorado no noroeste do estado, onde se atoparon puntas de frecha con características peculiares que permiten datalas no período Paleoindio aproximadamente entre 1000 e 7000 A. C.
Hai evidencia de que os poboadores desta parte de América continuaron só como cazadores-recolectores polo menos até 2000 a. C. Esta etapa caracterízase polos inicios da domesticación do millo. Pouco despois de 2000 a. C. identifícanse cultivos de cabaza. Entre os primeiros sitios con irrigación agricultura de terrazas inclúese o Cerro Juanaqueña no norte de Chihuahua, (aproximadamente entre 1300 e 1100 a. C.).
Durante a época Precolombiana o territorio de Chihuahua estivo ocupado por diferentes culturas, algunhas alcanzando certo desenvolvemento urbano e comercial. Notábeis deste período son a Cultura de Casas Grandes (300 a. C. - 1400), relacionada coas Culturas Anasazi e Mogollón estabelecidas máis ao norte. A mesma cultura deixou varias mostras no estado como Corenta Casas e Paquimé propiamente dita. A evidencia suxire que se dedicaron ao comercio, á agricultura á a caza. Os construtores orixinais destes estabelecementos non eran os que atoparon os europeos o século XVI.
A declinación dos principais centros mogollones (dos que a Cultura de Paquimé formaba parte) comezou no século XIII, antes do apoxeo paquimense. Para o século XV algúns grupos que poboaban as cidades asociadas á Cultura de Paquimé refuxiáronse na Sierra Madre Occidental, outros fuxiron ao norte, onde se uniron aos anasazis. Suponse que os grupos taracahítas actuais (yaquis, maios, ópatas, tarahumaras) son ao parecer descendentes dos mogollones.
Durante o mesmo período, un pouco cara ao oeste de Texas e leste de Chihuahua, os Jornado-Mogollón dedicábanse á caza do bisonte (ou búfalo), deixando pinturas rupestres ao norte do Río Bravo en Oco Tanks, Texas. Con todo, nunca desenvolveron unha cultura tan avanzada como os veciños de Cultura de Paquimé.
Cara ao 1300 xa desapareceran. Ao parecer os sumas e mansos que atoparon os exploradores europeos eran os seus descendentes. Outros ocupantes non deixaron pegadas tan impresionantes senón algunhas pinturas rupestres nalgúns lugares do estado. O sur é unha zona clasificada como parte de Aridoamérica, onde as tribos chichimecas son as ocupantes do lugar, estas evolucionaron nos actuais tepehuanes. Eran cazadores, recolectores e agricultores.
Colapso de 1300
Nalgún momento entre 1300 e 1400, as culturas de máis ao norte, os anasazi e mogollón colapsaron na área dos actuais Arizona e Novo México. Non hai unha explicación clara do ocorrido, con todo ao final desa etapa os emprazamentos anasazis estaban abandonados e a maioría dos asentamentos mogollón en Chihuahua e Novo México estaban ocupados por etnias diferentes aos construtores destes sitios. Crese que os actuais pobos indíxenas, incluíndo os tiguas son os seus descendentes (dos anasazi).
Os descendentes dos pobos indíxenas preservaron a cultura semiurbana e construíron novos asentamentos, como os tigua, que aínda permanecen na área de El Paso, Texas, e recibiron os europeos cando arribaron á rexión. Os mogollón parecen emigrar cara ao suroeste e centro de Chihuahua, sen conservar totalmente a súa complexa cultura. Ao mesmo tempo, diversos grupos tribais de cazadores-recolectores ocupaban a metade oriental do estado, principalmente os Conchos, Tobosos ou Túbares e outros menores (sumas, mansos, jumanos, peixe, coahuiltecas, julimes, guazapares, chínipas,12 cocoyomes, chonchos, huites, janos, jococames, jovas, témoris, xiximes).
Mentres, na área central e da Sierra Madre Occidental crese que o principal grupo posterior á Cultura Paquimé (mogollón) evolucionou no dos Tarahumaras e outras etnias agora fóra do estado (pimas e yaquis). Algúns como os tepehuanes e pimas tamén tiñan poboacións importantes, sendo todos ao parecer sociedades con comunidades moi illadas, e non tan desenvolvidas como as construtoras do noroeste.