"A Vigo sempre lle vai ben cando o BNG é determinante"

Para Xabier Pérez Igrexas, o BNG de 2018 é un BNG actualizado, renovado, con maior capacidade para conectar coa sociedade. É así no conxunto do país e éo tamén en Vigo. O cartaz do Bloque na cidade máis populosa da Galiza non se pon teito. Recuperar a representación perdida en 2015 non abonda. O obxectivo é ser unha forza determinante na corporación.

 

-O proceso de escolla da candidatura de Vigo foi algo máis laborioso e lento do que no resto das cidades. A que o atribúes? Tal vez a que a asemblea local era especialmente consciente da importancia do que estaba en xogo, retornar ao concello após perder a representación en 2015?

 

-O proceso en Vigo foi en grande medida normal, desenvolveuse no marco e nos prazos regulamentarios que foron previamente definidos a nível nacional. É certo que a asemblea local de Vigo foi das últimas en se realizar, mais, insisto, dentro dos prazos previstos. Si que é verdade que en Vigo se dá unha situación digamos singular a respeito do reto que se encara. É innegábel que esa circunstancia pairou sobre o proceso, mais foi un proceso que se desenvolveu en termos moi semellantes aos doutras eleccións anteriores.  

-Que supón para ti do ponto de vista persoal asumir un desafío político desta envergadura?

 

-Teño unha concepción da política algo diferente á que se pode ter desde outras organizacións. No BNG concebimos a política institucional como un espazo ao servizo dun proxecto. As tarefas para nós sempre son colectivas, mais tamén é certo que toda tarefa colectiva sempre exixe do compromiso individual e de persoas que estean dispostas a asumir diferentes cometidos. Do ponto de vista persoal, encaro este reto con algunhas fortalezas. En primeiro lugar, cun apoio amplísimo do conxunto da organización en Vigo. Un Bloque que está moi cohesionado, moi unificado. En Vigo somos un Bloque moi bloque e, nese sentido, esa é unha garantía. Ter unha organización que, malia toda a súa diversidade, está disposta a empurrar conxuntamente a prol dunha candidatura... Iso foi o que percibín na asemblea local na que se me elixiu, o alento e o apoio do conxunto da organización. E, en segundo lugar, pois, a confianza de que a tarefa non vai ser individual, senón que vai haber toda unha equipa que iremos completando nas vindeiras semanas de compañeiros e compañeiras, de persoas que irán asumindo un papel na candidatura. En todo caso, do ponto de vista anímico, o meu entusiasmo é absoluto. En Vigo temos un reto que, efectivamente, apresenta dificultades, mais partimos tamén dunhas moi boas expectativas e coa alegría de defendermos un proxecto que o que quer é mellorar a vida da cidade en beneficio das veciñas e dos veciños. 

 

-Obter un escano no salón de plenos sería un bon resultado para o BNG?

 

-Ben, nós non só aspiramos a que o BNG recupere a presenza institucional que hai catro anos perdemos.. Que perdemos, tamén hai que dicelo, pola mínima, e cunha lei eleitoral que exclúe e que deixou fóra da corporación municipal uns 7 mil votos. Non, nós non aspiramos só a voltar a estar no salón de plenos, a nosa aspiración, o noso obxectivo, é facer que o BNG volte a ser determinante, volte a ser decisivo. E non só por unha cuestión propia, en beneficio da organización, senón sobre todo desde a certeza de que a experiencia histórica o que nos di é que cando os votos do BNG foron decisivos no pleno do concello de Vigo á cidade foille moito mellor, tanto cando eramos goberno como cando fomos oposición. O que se constatou durante estes 4 anos é que cando o BNG non está nótase e nótase para peor. 

-Se tomamos algo de distancia e facemos unha análise retrospectiva, vemos que o BNG pasou de ter a alcaldía da cidade en 1999 a desaparecer da corporación en 2015. Vigo é unha cidade politicamente complexa e con grande capacidade de triturar formacións e dirixentes, mais do ponto de vista do BNG que autocrítica farías?

 

-Ben, a liña histórica non é unha liña recta. A evolución eleitoral do BNG non se corresponde a unha única causa e cada elección obedece a factores distintos. Hai 4 anos nós recibimos un resultado que foi durísimo, mais o importante é que tomamos boa nota. Moi boa nota. A verdade é que as e os eleitores da cidade fan un uso do seu voto ás veces moi exixente, e fan ben, e desde logo ás veces son moi severos. Houbo nesa época certa desafección co BNG, diferenzas, e nós tivemos insuficiencias á hora de que a nosa liña política fose entendida. Mais eu creo que a mellor autocrítica que se pode facer, moito mellor que pescudarmos cales foron as razóns que puidesen explicar tal ou cal resultado, é a de escoitar. E aí adianto a miña total disposición a facer ese exercicio. Creo que o que realmente nos demandaba e nos demanda moita veciñanza é escoitar, baixar a rente do chan, poñernos a pé de rúa, atender os problemas reais da xente... Escoitar. Escoitar. E sobre todo escoitar a quen non pensa como nós. É algo que eu aprendín no movimento veciñal, é o primeiro que aprendes alí, porque convives con veciñas e veciños de diferentes ideoloxías, algunhas con carnet, outras sen el, mesmo persoas con tal ou cal confesión relixiosa, outras que non temos, etc. E escoitar a quen non pensa coma ti é a maneira de poder debater e tamén de poder persuadir e convencer. Hoxe o BNG no conxunto do país, e tamén en Vigo, está nun momento completamente distinto a hai catro anos. Hoxe hai toda unha vaga de simpatía na cidade cara ao BNG, xente que deixara de ollar para o Bloque, agora volta a ollar con atención para nós nós, e tamén hai xente para os que nunca fomos opción e que comeza a ollar para nós nos con ilusión após o seu desencanto con outras forzas que prometían moito, pero que non parece que desen moito resultado. En todo caso, agora o noso reto é traducir esa simpatía en apoio eleitoral. 

 

 

-Desde a dirección do BNG após a escolla de Ana Pontón fálase moito dun tempo novo na organización. En que se concretaría ese tempo novo en Vigo?

 

-O que asumimos colectivamente no Bloque, en clave autocrítica, foi un proceso de renovación e nun sentido profundo, non aparencial, que ás veces é máis digamos frecuente na política. Renovación no sentido de analizar, e dun ponto de vista exixente, cal tiña sido a nosa actuación e aí temos feito un traballo importante de actualización do noso proxecto político e tamén do noso discurso. E iso é o que en grande medida nos está permitindo conectar mellor coa xente, mais tamén ter un proxecto político que, na miña opinión, responde mellor ás necesidades da Galiza de hoxe e, no caso local, ás necesidades das veciñas e veciños de Vigo. E tamén houbo unha renovación na medida en que se apostou en novas referencias, novas equipas, novas persoas. Nese sentido, o que temos agora é un BNG renovado, actualizado e posto a punto.

-Após a aposta en Serafín Otero, volve o BNG a xogar a baza dun dirixente con conexión sindical. Haberá quen diga que o Bloque o que ve en Vigo é fundamentalmente unha cidade obreira.

 

-Ben, é que Vigo é fundamentalmente unha cidade obreira. Vigo é unha cidade traballadora, industrial... mais en todo caso o proxecto político do BNG, e a proposta que eu persoalmente encabezo, ten unha vocación de maioría, de dirixirse ao conxunto das viguesas e dos vigueses. De facelo efectivamente desde unha posición ideolóxica clara, desde a esquerda, desde o nacionalismo, e orientados fundamentamente ás clases traballadoras, as clases populares, que son a inmensa maioría social en Vigo. Nós temos claro onde estamos. Nós estamos con esas 23.000 persoas que na cidade non teñen emprego, nós estamos con esas 75.000 persoas que en Vigo, segundo dados oficiais, están en risco de exclusión e pobreza. Nós estamos do lado da maioría. E desde esa leitura de Vigo obreiro e de Vigo combativo, nós o que queremos é que Vigo volte a ser o verdadeiro pulmón industrial do país. E debe converterse en algo aínda máis importante: Vigo ten que ser, e ten todas as condicións para selo, a capital galega da innovación e da tecnoloxía, porque por aí ten que pasar o futuro da cidade. En definitiva, lonxe de nos acomplexar o máis mínimo, no BNG vémonos absolutamente reflectidos nese Vigo obreiro e nese Vigo combativo.

-Nas túas primeiras declaracións como candidato bateche contra o localismo de Abel Caballero e postulache un Vigo como motor do país. Non sei se o concello ten recursos e ferramentas para tanto...

 

-Nós temos diferenzas con Caballero até sobre o que é Vigo. Para Abel Caballero Vigo son catro letras, unha bandeira na que se envolver para esconder a súa total falta de política. En Vigo non hai política municipal. Só hai espectáculo. En Vigo non hai goberno. Só temos un concelleiro plenipotenciario que é Abel Caballero, cun único cometido, o de dar titulares e fotografías. Temos unha discrepancia nese sentido sobre mesmo de que falamos cando falamos de Vigo. Nós o que dicimos é que Vigo non pode ser o Dinoseto, non se pode reducir a iso, Vigo son as viguesas e vigueses, as persoas que vivimos e traballamos nesta cidade. E frente a quen leva anos instalado nese afán teimoso de reducir Vigo a unha especie de mini-cidade estado medieval, amurallada, acantonada, isolada, para seguir gobernándoa ou máis ben desgobernándoa como se fose a súa finca particular, nós o que temos é un obxectivo e unha proposta moito máis ambiciosa. Claro: Vigo ten as condicións para ser nada máis e nada menos que o motor de todo un país, como o pulmón industrial, como a capital galega da innovación e a tecnoloxía. E algo máis: Vigo pode e debe ser o motor social para o cambio político en Galiza. Unha cidade como Vigo ten de xogar ese papel e nós aspiramos a que lidere tamén o espazo metropolitano, mais un liderado compartido, cooperativo, con outros concellos e outras administracións, porque é a maneira de dimensionar tamén a cidade. Por tanto frente a quen nos empequenece e nos quere situar no terreno da anécdota, quen reduce Vigo a un gag de humor co alumado de Nadal, nós o que defendemos é que Vigo sexa iso, nada menos que un motor para Galiza.

-Non sei, ás veces teño a impresión de que os ataques ad hominem a Caballero no canto de o prexudicar o benefician, axigántano.

 

-O problema non son os ataques ad hominem. Esa non é a cuestión. En Vigo dáse unha circunstancia que é que temos unha maioría absoluta, tan absoluta como absolutamente inútil, falta de goberno, de proxecto, de atención das necesidades. De que se pode gabar? De fanfarria, pero non de cousas serias, de cousas importantes... Nunha cidade onde o autobús segue pasando cada tres cuartos de hora, e onde os domingos non podes coller o vitrasa [a empresa concesionaria do transporte local] en moitas parroquias da cidade, onde apenas hai prazas públicas de escolas infantís, as dúas últimas abríronse en Vigo grazas á acción do BNG [durante o bipartito], unha cidade cuxa política cultural foi reducida á caricatura, ou onde políticas tan importantes como o deporte pois non existen... unha cidade onde se gastan 1,5 millóns de euros para as luces do Nadal e adornos e só 1,2 millóns en emprego...un 25 por cento máis en fanfarria nadalenca! E iso é de todo o que se gaba. Mais o problema non é só que non haxa política municipal por parte de quen goberna, e dígoo sen ánimo de polemizar, o problema é que temos unha maioría absoluta moi inútil, mais tamén o que hai é un goberno que goberna desde unha posición moi cómoda no salón de plenos porque tampouco parece que desde a oposición actual [PP e Marea de Vigo] se teña despregado unha alternativa. Eu creo que o que beneficia a Caballero é precisamente iso, que non haxa alternativa. E desde logo a aspiración do BNG é convencer as viguesas e os vigueses de que o Bloque, a diferenza doutros actores, si ten un proxecto de cidade alternativo para resolver os problemas reais da veciñanza.

 

 

-Construír cidade desde os bairros. Esa é unha das túas propostas. Ten a ver coa participación popular. Ten o BNG algún modelo na cabeza?

 

-Nós temos o modelo do BNG en Vigo, que algo temos feito ao respeito, quer desde o goberno quer algunha vez desde a oposición. O regulamento de participación cidadá que se aplica nesta cidade foi impulsado polo BNG, daquela polo único concelleiro que naquela altura tiña o BNG [no mandato 1991-1995] que era Lois Pérez Castrillo [que acabaría sendo alcalde no período 1999-2003]. E esa foi a orixe dos consellos municipais sectoriais, a orixe de que houbese mecanismos de participación cidadá. Nós temos un modelo que xa ten sido practicado. E un modelo tamén de xestión onde a veciñanza era informada e onde podía opinar, e as organizacións sociais e os colectivos veciñais tiñan capacidade para poder incidir nos proxectos, tiñan interlocución directa coa equipa de goberno local. Agora o que temos é un goberno municipal instalado na xordeira, que non quere escoitar ninguén, só quere escoitar aplausos e aquilo que non son aplausos pois non lle vale e, polo tanto, non ten que discutir nada con ninguén. Nós o que dicimos é que en Vigo fai falta moito escoitar. Escoitar. E cando se escoita un o que efectivamente constata é o total abandono en que están os bairros e as parroquias. Claro, só hai que patear a cidade! Haina que patear máis alá do centro, máis alá do distrito eleitoral número un... O noso modelo é o da participación veciñal. Sen ela non é posíbel falar de democracia nos concellos. Pode haber representación institucional, pero non hai democracia. E para nós esa democracia pasa por un movimento veciñal forte. Forte na súa independencia. Para coincidir e, sobre todo, para discrepar de quen goberna. E nese sentido é totalmente inaceitábel o uso que se está facendo dos recursos públicos do concello para premiar economicamente aquelas entidades que aplauden e din amén ou, se se quere en pasiva, para castigar ou para pór o pé no pescozo daquelas outras, como a Federación Veciñal, que ten discrepancias sobre a política que se fai en Vigo. 

 

-Para o BNG ser unha forza determinante no concello, conditio sine qua non é que Abel Caballero perda a maioría absoluta, hipótese que en principio os inquéritos non contemplan. Ti tamén falas de boas expectativas do Bloque. Entón como conxugamos todo isto?

 

-Conxugámolo partindo de algo importante, que é que cando se abren as urnas todos temos o mesmo resultado de partida. Hai 27 asentos no pleno da corporación a repartir. Nós somos moi partidarios, antes de máis nada, de que o pobo fale, se exprese e decida co seu voto que forzas políticas estaremos presentes na próxima Corporación e con que forza. É mellor non partirmos nese sentido de ningún apriorismo. Eu creo que ninguén debe ter por seguro nada, malia que as enquisas insistan nun ou noutro cenario. Temos xa algunha experiencia nisto da demoscopia, non? Para ben e para mal. Ningún inquérito dixo hai 4 anos que o BNG ía ficar fóra do concello. Dábannos entre dous e tres. E finalmente xa vimos. Ningún inquérito daba unha maioría tan absoluta de Caballero. Finalmente foi o que foi. Ningún inquérito previu que o PP perdese a metade do seu eleitorado. Finalmente así foi. Os inquéritos serven para o que serven. Nós obviamente respeitámolos e serven como ferramenta para intentar coñecer o estado de ánimo, o estado de opinión a nível social. Mais o determinante é que van facer as viguesas e vigueses en maio. E o noso traballo, e a tarefa na que xa estamos, é afanarnos, esforzarnos, en explicar a nosa aposta política, o noso proxecto de cidade desde unha confianza total e rotunda de que o proxecto de cidade que representa o BNG merece o apoio de millares de persoas.

 

-Mais xoguemos coas hipóteses e imaxinemos que ao cabo se confirma que Caballero non ten maioría absoluta. Ti nese caso ves o BNG entendéndose co PSOE en Vigo?

 

-O BNG sempre tivo, ten e terá disposición a chegar a acordos con base no 'que'. No 'que facer', con base no proxecto. Na campaña explicaremos que votar Bloque nas próximas eleccións municipais é votar por darlle un novo impulso á cidade, é votar por devolver a cidade á xente, é votar por pór os problemas reais da xente como primeira prioridade, e iso obviamente supón unha emenda á política de desgoberno e á política aparencial destes anos. Entón co BNG se poderá contar para despregar políticas en favor das veciñas e dos veciños, en favor dos bairros, de voltar a facer de Vigo un motor dentro dun proxecto de país. Un motor a nível nacional galego. Se ese vai ser o debate, desde logo co BNG sempre se vai poder contar. Co que non se vai poder contar connosco é para darmos continuidade a políticas fracasadas que non atenden os problemas da veciñanza e desde logo non fai falta explicar que o BNG non vai permitir nunca que en Vigo retorne ningunha sucursal do Partido Popular de Feixoo, do Partido Popular dos recortes, do PP do hospital privatizado, do PP da falta compromiso coa cidade de Vigo. Iso nunca vai pasar. Por tanto, a aposta en que o BNG sexa determinante é unha aposta na mudanza das políticas que se fan desde o concello para as pór ao servizo dos intereses da cidadanía.

-E xa para concluír, ti es unha persoa moi activa nas redes sociais. Lévalo sendo moitos anos. Gostaría de saber se non partillas a sensación de que as e os políticos, nomeadamente os progresistas, tenden a confundir algo os chíos ou os posts coa opinión pública real?

 

-Pois non o sei. Eu teño a sorte de que pola miña actividade social —polo meu activismo en diferentes ámbitos, o veciñal, o estudiantil, o sindical, o político—manteño un enorme contacto coa realidade material, coa realidade concreta, coa realidade que viven as persoas. É certo que hai unha realidade paralela e que as redes son un reflexo algo distorsionado do que sucede a nível xeral. Mais en todo caso son unha ferramenta, eu sempre as concebín así, para a comunicación, para o intercambio. Tamén o é, e moi importante, para escoitar. E eu estouno vendo estes días, recibes comentarios, críticas, hai algunhas cousas máis agradábeis, outras menos, pero en todo caso é un medio que nos permite un contraste máis directo. Mais, en fin, acho que eu non teño ese problema de desconexión do mundo real porque, xa digo, pola miña maneira de ser e pola miña forma de vida o que teño é un afán de permanente contacto coa realidade da xente, porque é a realidade que eu vivo.

 

Nota: As fotos inseridas no medio do texto son da asemblea que elixiu Pérez Igrexas como candidato e dunha reunión do BNG coa Federación da Asociación de Veciños de Vigo.