'Mullerenaxe' popular ás dúas Marías
Contan que saían ao paseo polas rúas do casco vello ás dúas da tarde --chamábanlles 'as dúas en punto'--, vestidas con cores moi rechamantes. Toda unha provocación naqueles anos, tratándose sobre todo de dúas mulleres. A súa vida fala de represión e loita. Eran doce @s fill@s do zapaterio da rúa Espírito Santo, tres deles militantes da CNT. Un foi paseado. Os outros dous fuxiron e ficaron agochados varios anos, até que deron con eles e os encarceraron. A elas torturáronas. Querían información sobre os irmáns varóns.
Para alén da violencia coa que foron tratadas pola Policía Social, sufriron en carne propia a violencia dunha veciñanza que lles deu as costas, boicoteando o taller de costura que rexentaban porque non querían ser sinalad@s como colaborador@s. Rexeitaron sempre as esmolas, mais o apoio do pobo chegáballes en forma de alimentos e coa colecta de 250.000 pesetas xuntadas para buscarlles aloxamento cando unha treboada lles derrubou o teito da casa. Nos '60 era ese o valor dun piso novo.
Até aquí un pequeno resumo da verdadeira historia das Marías, as irmás Coralia e Maruxa Fandiño, dúas mulleres con nome propio na intra-historia compostelá. Soportaron a represión da ditadura e e a violencia social. O seu vestir e a súa maquillaxe desafiaron o gris daqueles tempos. Cadrando co 18 de xullo, cando se fan 76 anos do levantamento militar fascista de 1936, a cooperativa As Dúas e a libraría feminista Lilith organizan para a cuarta que vén unha mullerenaxe para lembrar ás dúas irmás diante da estatua que lles ergueron na Alameda compostelá, alén de reivindicar a colocación dunha placa que as despoxe dunha vez da etiqueta de tolas e conte a súa historia de resistencia.
O ano pasado, cadrando co 75 aniversario do levantamento do fascismo, foron as asociacións O Galo e Ateneo de Santiago as que recordaron a Coralia e Maruxa cunha homenaxe de poesía e flores. Desta volta, o feminismo quere traer ao presente a memoria destas dúas mulleres cun acto en que tamén haberá flores --convidan a quen asista a levar unha flor lila ou vermella-- e unha sorpresa en forma de música.