Abuso sexual nas aulas, onde está a Consellería de Educación?

Este 19 de xullo paralizaba Ourense cunha nova estarrecedora: un coñecido activista da cidade condenado a 13 anos de prisión por agresión sexual a unha alumna, unha sentenza que non é firme pero que admite como feitos probados abusos e agresións sexuais de extrema gravidade. A medida que se coñecen os detalles a indignación e o estupor van en aumento. O denunciado, mestre ademais de coñecido actor da vida política e social da cidade, foi denunciado en 2021 e até a sentenza –xullo de 2024– ninguén na Consellería de Educación viu preciso apartalo da docencia. Este 30 de agosto, último día hábil antes do inicio de curso para o profesorado, unha rolda de prensa das activistas da Marcha Mundial das Mulleres denunciando a posibilidade de que continuara dando aulas forzou a Consellería a tomar medidas e finalmente foi suspendido en base ao artigo 181 da Lei de Emprego Público de Galiza que indica que, atendendo á natureza dos feitos, un funcionario público nun proceso xudicial poderá ser suspendido até a sentenza ser firme. O caso deste docente saca á luz as deficiencias que existen á hora de trasladar a lexislación fóra dos marcos do BOE e o DOG Hoxe sábese que durante estes anos que median entre denuncia e sentenza, en ningún dos centros nos que deu aulas (CEIP de Cea e CEIP Prácticas) existiu información nin diálogo coas ANPA e as familias. Non se realizou ningún tipo de traballo coa comunidade educativa para a prevención, acompañamento e tratamento das agresións e que, incluso no centro onde tiveron lugar os abusos, a resposta de gran parte do profesorado e da dirección foi tirar importancia aos feitos, dubidar do relato da agredida e negarlle ao alumnado a posibilidade de abordar a cuestión no propio centro. Quen acompaña o alumnado? En circunstancias como estas nas que non hai protocolos que guíen a actuación e establezan o tratamento que hai que dar á denuncia dun caso de abuso por parte dun docente, as alumnas fican, no mellor dos casos, desamparadas e sen ferramentas para abordar individual e colectivamente o conflito. No peor atopan unha comunidade educativa que non acompaña nin protexe á agredida e ao resto de alumnado. Como exemplo disto mesmo o centro onde tiveron lugar os abusos chegou a homenaxear o docente tempo despois de coñecida a denuncia, a impedir ás alumnas falar do sucedido sob ameaza de acudir á dirección do centro e mantivo a ANPA e as familias sen información de ningún tipo, silencio que se mantén até o día de hoxe. Esta falta de ferramentas para xestionar nos centros de ensino trasládase tamén á Consellería de Educación que dende a denuncia (2021) só atinou a mudar o acusado de centro educativo permitíndolle dar aulas, ter titorías e mesmo acudir a excursións con crianzas de idade similar á agredida e potenciais novas vítimas. Sábese que algunhas familias do centro ao que se deu traslado ao docente protestaron e elevaron queixas á Consellería de Educación pero esta non considerou nunca inadecuado que un mestre acusado de agresión sexual, que cometeu varias delas no centro no que daba aulas, continuase dando clases. O Capítulo IV da Lei Orgánica 8/2021, de 4 de xuño, de protección integral á infancia e adolescencia fronte á violencia establece as medidas no ámbito educativo que inclúen protocolos de actuación fronte a todo tipo de violencias, Plans de convivencia nos centros, define as responsabilidades e o papel do Claustro de profesores e do Consello Escolar no impulso e a adopción de medidas educativas que fomenten o recoñecemento e protección dos dereitos das menores ante calquera tipo de violencia. Ademais a lei prevé que neses protocolos se determinen as actuacións, os sistema de comunicación e coordinación no centro e do centro coa servizos sociais, médicos, de seguridade e xudiciais. O caso deste docente saca á luz as deficiencias que existen á hora de trasladar a lexislación fóra dos marcos do BOE e o DOG. Apenas existen protocolos nos que se contemplen os pasos a dar en caso de que o alumnado denuncie por agresión sexual a un profesor, quedando en mans de cada centro a responsabilidade de abordar o conflito. A lei é clara sobre onde reside a responsabilidade nestes casos, e establece que son a Consellería de Educación e a Inspección quen deben supervisar os Plans de Convivencia e se nestes se contempla de forma adecuada os pasos a dar e o papel de cada axente da comunidade educativa para afrontar unha denuncia deste tipo. E son a Consellería de Educación e a Inspección quen deben velar por que as direccións dos centros cumpran coa súa labor de supervisar a aplicación dos protocolos.