Datos contra relatos LGBT+fóbicos

“Moita xente trans síntese a gusto nas súas propias carnes e vive unha vida plena”. Sara Covas, de Arelas, a asociación de familias de menores e mocidade trans galega, expresa a realidade dun xeito que difire das narrativas dominantes. Nin nacer nun corpo equivocado, “nin dar pena”, nin ser diana do odio, nin parte da sobrerrepresentación de casos finxidos e noticias falsas ás que se lle outorgou nos últimos anos un altofalante mediático, sobre todo televisivo. “É unha burla cara a nós”, di. “Hai unha radicalización dos ideais da dereita que atopan eco da violencia en redes como X, que é a selva, ou en medios que difunden odio. Trans é unha etiqueta da que sentimos orgullo pero non é o único que temos. Se para alguén son só ‘Sara a trans’ e nada máis, non ve quen son realmente. Hai quen me di: ‘non pensaba que me foses caer tan ben’, porque quedara cunha imaxe estereotipada de min. Non é doado, porque expoñernos é difícil. As redes sociais conteñen diversidade, referentes que non atopamos noutros lugares, persoas trans que non son as que saen nos medios. Pero existe tamén perigo, polo acoso continuo, cousas como ‘que cara de home tes’, ‘deberías morrer’, ‘se te atopase pola rúa faríache de todo’…”. 81% de alumnado e profesorado sufriu comentarios ou burlas LGBT+fóbicos A ONGD Agareso, asociación galega de comunicación para o cambio social, vén de presentar as conclusións dunha das fases do proxecto Xeración Contrainfo, este curso centrado nos discursos de odio cara ao colectivo LGBT+, na que contou co asesoramento de Arelas e coa colaboración do Colexio de Xornalistas. Un focus group, varias entrevistas cualitativas e unha enquisa sobre lgbtfobia a alumnado e profesorado dos IES de Soutomaior (comarca de Vigo), Milladoiro (en Ames, comarca de Compostela) e Politécnico de Vigo, analizada pola investigadora especializada Estrella Ramil, deixan datos significativos sobre as dinámicas nas que flutúa a realidade diaria da mocidade LGBT+. O 81% sufriu comentarios negativos ou burlas no seu centro de ensino. Bullying agochado en bromas Unha das novidades que ofrece esta investigación é a constatación dunha tendencia que se intúe noutros estudos: Os alumnos cishetero están nun universo e as alumnas cishetero e o colectivo LGBT+ noutro. Alén do propio colectivo, as respostas máis favorábeis cara á visibilidade da poboación LGBT+ achéganas as mozas cishetero (81%), fronte a un 61% dos mozos cishetero. O 17% dos estudantes cishetero recoñece ter participado en accións de bullying LGBT+ "nun contexto de broma". Desde Agareso advirten de que, en ocasións, o profesorado actúa como “axente agresor”. Entre as actitudes que detectan nalgúns casos están “usar o deadname diante da clase ou empregar o pronome e a linguaxe inclusiva como comedia”, apunta Sara Covas. “De novo hai diferenzas neste caso”, detalla Sonia Díaz, de Agareso. “O alumnado LGBT en ningún caso pensa que o profesorado intervén cando se producen agresións. Os homes e mozos cishetero teñen a crenza de que si interveñen. As mulleres cishetero, moito menos”. Masculinidade tóxica Guiado a través doutros parámetros, os resultados da investigación A caixa da masculinidade. Construción, actitudes e impacto na mocidade, da Fundación Fad, sostén que só 1 de cada 10 mozos de 15 a 29 anos está situado claramente dentro dese reduto metafórico dunha masculinidade tóxica, pero que un 33% roza os límites. Estar dentro marca a posición fronte diferentes violencias: case 8 de cada 10 recorreu á agresión física nos últimos meses, porcentaxe que descende ao 17,4% nos mozos situados fóra da caixa. Tamén é significativa a tendencia á negación da violencia de xénero: o 34,7% cre que se trata dun invento ideolóxico. As cifras coinciden coas doutros estudos como a Análise, datos e recomendacións para o recoñecemento da diversidade en Galicia, do Foro Identidades e Disidencias Sexuais do Consello da Cultura Galega. O 65% do alumnado de secundaria presenciou nas clases de Educación Física comportamentos homofóbicos entre estudantes e o 65% considera que os centros educativos son lugares inseguros ou moi inseguros para as persoas LGBT+. “Está de moda ser trans?”, preguntan desde Agareso. “É como elixir ser gacela na selva. Todo o mundo preferiría poder elixir ser león, entrar dentro do normal, do que a sociedade acepta. Pero se non entras dentro diso, é moi duro ocultalo e finxir ser algo que non es”. Son palabras de Max Suárez, que xunto a Nathan Esmorís, Xandre Garrido e a propia Covas responden. Sara Covas rebate “o bulo”: “Ás veces imos ao instituto a sobrevivir, en lugar de a aprender. Se tes persoas aliadas, estás mellor, se non, a inseguridade medra”.