Potencialmente espectacularizadas

Para que serve un debate onde persoas con e sen formación nun determinado tema pugnan entre elas como se ambas as dúas análises posuísen o mesmo nivel de autoridade? Para motivar unha audiencia en declive, cando se trata do medio televisivo, e xerar contidos reproducíbeis nas redes. A cuestión é que afecta á modelación discursiva do real e xera un clima de opinión determinado. Non todas as materias conteñen a mesma gravidade: a abordaxe das violencias de xénero impacta na conformación da sociedade e nas opcións das vítimas para deixaren de selo. O exercicio do poder sedimenta nunhas estruturas sociais ben establecidas que condiciona condutas. A cultura da violación, termo acuñado polo feminismo dos anos 70, é unha delas. Fuxir do espectáculo Hai poucos días, un programa matinal favoreceu a polémica arredor das agresións sexuais. Por unha banda, unha divulgadora feminista e pola outra, un periodista sen formación en xénero argumentaron e contraargumentaron, respectivamente, que os homes son potencialmente violadores e que todas as prostitutas son mulleres, pero non todas as mulleres son prostitutas. Acto e potencia son conceptos que derivan da tradición filosófica aristotélica. Aristóteles explica con eles o cambio que excede a materia e a forma. A potencia é unha maneira relativa de non-ser que representa a capacidade de transformarse en algo determinado no futuro (acto), no caso de se produciren as circunstancias axeitadas, nun contexto oportuno. De entrada, equipárase a negatividade dos termos e constrúese un sofismo. Pero á pregunta de se todas podemos ser potencialmente prostituídas a resposta é si. No caso de se daren as circunstancias axeitadas, nun contexto oportuno. A evidencia empírica amosa que estas adoitan ser: unha realidade empobrecida ou vulnerábel. Ofrecermos un relato certeiro e responsábel da violencia de xénero pasa por que quen colaboren na construción narrativa sexan fontes autorizadas. Ofrecermos un relato certeiro e responsábel da violencia de xénero pasa por que quen colaboren na construción narrativa sexan fontes autorizadas. As vítimas enfrontan obstáculos para comunicaren o feito delituoso e participaren no proceso penal, ás veces até invisíbeis á comprensión xurídica tradicional. Perciben que as agresións sexuais son invisíbeis e, cando non, estigmatizan e rompen vidas, o que alimenta o círculo da infradenuncia (Informe Europeo Re-Treat, 2021). Violencia sexual Más de 2,8 millóns de nenas e mulleres residentes nalgún punto do territorio estatal de 16 ou máis anos sufriron violencia sexual nalgún momento da súa vida (Macroenquisa 2019). Cada día denúncianse oito violacións. Case o 90% son mulleres e nenas (Ministerio de Interior, 2023). Catro de cada dez vítimas son menores de idade. É o grupo que soporta maiores agresións sen penetración. As violacións con penetración sófrenas, en primeiro lugar, mulleres entre 18 e 30 anos. En segundo lugar, novamente, as menores. En Galiza, no 2023 aumentaron case un 28% as violacións con respecto a 2022. Na provincia de Pontevedra triplicáronse. Cada tres días prodúcese unha agresión sexual múltiple, con dous ou máis responsábeis (Ministerio de Interior, 2023). A Lei Orgánica de Garantía Integral da Liberdade Sexual do 2022 recolle medidas para favorecer a protección, como a apertura de centros especializados de atención integral 24 horas. Galiza porá en marcha cinco no último trimestre do ano. Para que sexan efectivos, deberanse ter en conta as dificultades e necesidades de grupos de especial vulnerabilidade, como as mozas novas, as mulleres con discapacidade ou as migrantes. O 86% das que sufriron violencia sexual da súa parella heterosexual relatan que sucedeu en máis dunha ocasión. As mulleres con discapacidade sofren porcentualmente unha maior violencia sexual ou física por parte das parellas: 20,7% fronte a 13,8%. O mesmo acontece coas nadas no estranxeiro: 24,7% fronte a 12,7% (Macroenquisa 2019). O incremento relaciónase en parte coas políticas de sensibilización, a maior formación dos corpos de seguridade, a concienciación permanente exercida desde o activismo e a redución da tolerancia ante este tipo de feitos delituosos. Todos estes factores axudan a minguar os niveis de infradenuncia ao fomentar unha maior confianza nas vítimas. Non obstante, as cifras expoñen só un fragmento da realidade. Calcúlase que só nun 8% das agresión sexuais derivan en denuncia. E no que se refire ás violencias dentro das relacións sexo-afectivas heterosexuais, a análise da situación desvela que só dúas de cada dez denuncia e máis da metade das que o fan consideran que a policía amosa escaso interese (Macroenquisa 2019). Ante estas cifras, carece de sentido o espectáculo.