A Galiza suspende en investimento educativo e sitúase á cola do Estado en gasto per cápita

O presidente da Xunta da Galiza, Alfonso Rueda, e a conselleira de Política Social, Fabiola García, participaban esta terza feira en Vigo na inauguración do curso das escolas de primeiro ciclo de ensino infantil (0-3 anos). Logo seguirá o arranque do curso no segundo ciclo de Infantil (3-6 anos), Primaria, ESO e Bacharelato. A Galiza inicia o curso escolar 2023/24 cun total de 225.013 alumnas e alumnos matriculados no ensino de carácter non universitario. Este inicio chega en pleno debate social sobre os gastos da "volta ao cole", coa negativa do Goberno galgo a recuperar a gratuidade dos libros de texto —suprimida polo PP ao chegar ao Goberno galego en 2009— e coas familias tendo que afrontar o inicio de curso máis caro da historia: as Anpas cifran en 400 euros o gasto medio por estudante. A suba de prezos sitúa o gasto na "volta ao cole" de cada crianza por riba dos 390 euros Neste escenario, cobra especial importancia coñecer cal é o esforzo en investimento per cápita que realiza a Xunta da Galiza en educación, tendo en conta que o propio presidente apelaba a semana pasada a que hai familias "que se poden permitir un maior esforzo" para asumir o custo do inicio do curso. E o Goberno galego suspende esta materia. 1.043 euros As cifras achegadas pola Autoridade Independente de Responsabilidade Fiscal (Airef), procedentes da Intervención Xeral da Administración do Estado (IXAE), dependente do Ministerio de Facenda, correspondentes a 2022, certifican qu a Galiza está entre as autonomías que menos fondos destinan por habitante ao ensino: 1.043 euros. A Xunta da Galiza financiou o ensino privado con 2.496 millóns nos últimos dez anos Só outras catro comunidades, Asturias, Madrid, Castela e León e Castela A Mancha, invisten menos que a Galiza. Así, a primeira delas dedica á ensinanza 941 euros por habitante, a segunda 960 euros por persoa mentres que as dúas Castelas sitúanse a un nivel de gasto parecido a Galiza: 1.012 e 1.039 euros per cápita. Aliás, eses 1.043 euros por habitante da Galiza fican por baixo da media estatal, que é de 1.100 euros. Ou sexa, o Goberno galego destina por persoa ao ensino 57 euros menos que a media resultante dos gobernos dos diferentes territorios. Neste sentido, a fenda da Galiza con outras autonomías resulta máis que salientábel. Non só con Euskadi e Nafarroa, que cos seus 1.564 e 1.388 euros por habitante destinados ao ensino ratifican a prioridade máxima que dan á educación, senón tamén con comunidades como Cantabria, Murcia, Estremadura, País Valencià , Balears ou A Rioxa, entre outras. Todas elas invisten máis en educación per cápita que a Galiza. De feito, o país figura no posto 13 entre os 17 territorios do estado en gasto por persoa no ensino. Un total de 186 centros escolares fecharon as súas portas na Galiza desde o ano 2009 Cronificación A situación que certifica a Airef non ofrece grandes novidades en relación coa última década. Así, o gasto educativo por habitante foi inferior en 40 euros á media do Estado en 2012; en 33 euros no ano 2013; en 38 euros en 2014; en 51 euros en 2015; en 36 euros en 2016; en 34 euros en 2017; en 48 euros en 2018; en 60 euros en 2019 e en 50 euros en 2020. No ano 2021 situouse 60 euros por baixo desa media estatal. 186 centros menos na última década "Claro que hai un insuficiente investimento público no ensino", manifesta a Nós Diario Suso Bermello, secretario nacional de CIG-Ensino, maioritario entre o persoal docente na educación pública. "Ano tras ano hai unha mingua de recursos para o ensino público, non así para o concertado", indica, e apunta que exercicio tras exercicio hai unha perda de peso dos presupostos da Consellaría de Educación no conxunto dos Orzamentos da Xunta. Para Bermello estamos ante unha "aposta ideolóxica por reducir progresivamente o ensino público". Esta mesma terza feira, a Asociación Nacional de Profesores do Ensino (ANPE) anunciaba tamén que estaba a valorar ir á folga se a Consellaría non aceptaba "negociar xa" a redución da carga horaria, burocrática e de ratios nas aulas. O presidente de ANPE Galicia, Julio Díaz, instou Educación a iniciar estas conversas, "como fan outras comunidades". A Xunta pagará ao ensino privado até 6.000 euros por aula suprimida O Goberno galego suprimiu de cara a este curso 60 unidades de educación infantil e primaria, que se traducen nun recorte de 89 prazas de Infantil e Primaria (38 de Infantil e 51 de Primaria), incluídas 7 en centros de educación especial. Unha das aulas suprimidas é no CPI Castro Baxoi (Miño, comarca das Mariñas), onde a ANPA convocou para hoxe unha manifestación contra o fechamento. Reducir ratios O BNG e o PSdeG coincidiron esta terza feira ao considerar que a Xunta debería aproveitar o descenso de matriculacións nos centros escolares para reducir este curso o número de alumnado por aula en lugar de "eliminar unidades e profesorado". O viceportavoz parlamentario do BNG, Luís Bará, considerou que cando se reduce a matrícula nos centros pola caída da natalidade "é o momento de aproveitar" para reducir os cocientes por aula co profesorado excedente. "Coincidimos coa proposta da asemblea de directores, que tamén leva tempo facendo a CIG", sostivo. Pola súa parte, o portavoz parlamentario do PSdeG, Luís Álvarez, considerou que a Xunta debería aproveitar para reducir a ratio de alumnos por aula e lamentou que, en lugar disto, o Goberno galego "leve 14 anos aproveitando a redución da poboación para facer axustes". "O importante non é só que invista pouco, senón que inviste mal" AUnión Europea constatou no seu informe Regional Innovation Scoreboard (Índice de Innovación Rexional) como ao longo da última década a Galiza rexistrou importantes retrocesos no campo do ensino e nomeadamente en parámetros como a educación básica. A Galiza figuraba neste indicador en 2016 entre as 100 primeiras rexións, concretamente no posto 96. Agora está de 149, unha caída de 53 posicións. O norte de Portugal ocupa no ránking a praza 106, o que supón 43 posicións por diante da Galiza. Galiza é das rexións da UE con menor inserción laboral na FP Para Fernando Lacaci, presidente da Confederación de ANPAS Galegas, os datos da Airef sobre investimento por persoa en ensino volven pór sobre a mesa a necesidade de preguntar "cal é o modelo da Xunta para o ensino galego?". Lacaci incide, en conversa con Nós Diario, en que a importancia non reside tanto en canto se inviste, "que é pouco, iso está claro", senón en para que se inviste, "e iso permite ver como a intencionalidade do Goberno galego pasa por favorecer cada vez máis o modelo privado de ensino fronte ao modelo público". O representante das familias de alumnado considera, así, que a Xunta "non é só que inviste pouco, senón que tamén inviste mal". Neste sentido, a Xunta da Galiza entregou ao ensino privado 2.496,02 millóns de euros nos últimos 10 anos, segundo os datos achegados polo Ministerio de Facenda. A Xunta da Galiza incrementou o seu financiamento aos centros concertados en 59,54 millóns de euros nesa década, pasando de 234,04 millóns de euros en 2012 a 302,58 millóns en 2021, último orzamento liquidado.