O 'Prestige' da eólica mariña

No inverno 2002-2003, algunhas das imaxes que máis impactaron na opinión pública sobre a catástrofe do Prestige tiñan relación coas aves; centos de fotos de araos, carolos, araos papagaio, mascatos, gaivotas, etc., agonizando cubertos de chapapote daban a volta ao mundo ata converterse nalgunhas das imaxes que quedaron gravadas nas retinas de todos. A cifra de aves mortas directamente estimouse entre as 100.000 e as 250.000, unha cifra monstruosa. As mareas negras son apenas outra das moitas consecuencias que ten o emprego masivo dos combustibles fósiles sobre os que se sustenta a civilización e, a día de hoxe, practicamente todos os 8.000 millóns de persoas que poboamos a terra. Parece, polo tanto, boa idea tratar de empregar enerxía que non proveña deles. Agora ben, outros problemas aparecen ao implementar novas fontes enerxéticas, como a eólica mariña. A costa galega e cantábrica é unha das rutas migratorias para aves mariñas e acuáticas máis importantes de Europa e de todo o océano Atlántico. Aves que aniñan en toda a fachada atlántica europea, no mar de Noruega, no de Barents ao norte de Rusia, en toda a contorna de Grenlandia e norte de Canadá migran cada verán/outono cara ao sur pasando directamente por este corredor, diante dos nosos cabos, cara a diferentes áreas da costa Africana, dende o banco canario-sahariano ata Namibia e Sudáfrica, e tamén ao Mediterráneo. Incluso aves nadas en augas subantárticas e que pasan o seu inverno no hemisferio norte migran diante destas costas. Estamos a falar do corredor do Atlántico oriental, empregado por millóns de aves mariñas. Quere isto dicir que se nos asomamos a case calquera cabo galego ou nos adentramos unhas millas no Atlántico poderíamos contar centos de miles de aves de diferentes especies que recorren miles de quilómetros, moitas delas entre dous hemisferios nun periplo asombroso. Varias destas especies de aves teñen estados de conservación desfavorables e vense ameazadas por pesquerías abusivas e artes de pesca insostibles, contaminación mariña e, máis recentemente, polo cambio climático e a gripe aviar. A preservación deste corredor mariño é fundamental para a súa conservación e a dos ecosistemas mariños nunha amplísima área do Atlántico. Contradicións Por esta razón, non hai moitos meses, o Ministerio para a Transición Ecolóxica aprobou a creación dunha nova Zona de Especial Protección para as Aves (ZEPA), o Corredor migratorio galaico-cantábrico occidental, que abrangue dende o Cabo Peñas ata Portugal. A ZEPA intégrase así no sistema de espazos naturais protexidos con perspectiva europea, a coñecida Rede Natura 2000. Foi, sen dúbida, unha boa nova. Pero ao mesmo tempo estase a poñer en marcha toda a maquinaria para que grandes empresas do sector enchan a zona de parques eólicos mariños o que é completamente contraditorio. Unha arañeira de descomunais muíños eólicos poderían matar a unha fracción significativa das aves mariñas que por alí migran todos os anos, provocando unha lenta pero inexorable perda de efectivos e afectando seriamente á viabilidade das especies a longo prazo. A cousa non ten senso ningún: propoñer espazos protexidos sobre o papel para logo autorizar unha infraestrutura que afectará directamente aquilo que motiva a protección dese espazo natural. Os parques eólicos mariños non só teñen a potencialidade de matar, senón de botar a perder valiosos hábitats Pero non só hai aves migrando. Se o Prestige afectou tal cantidade de aves en pleno inverno é porque na zona tamén invernan milleiros de aves mariñas atraídas pola pesquerías das que se alimentan e que tamén atraen outros grupos faunísticos como os cetáceos. E tamén a humanos. Esquecer que toda esta área ten unha importancia capital para o sustento de moitas persoas a través da pesca non parece nin intelixente nin honesto. O funcionamento de parques eólicos mariños despraza os bancos de peixe, quere isto dicir que diminúe a superficie do seu hábitat o que terá repercusións sobre as aves, os mamíferos mariños como baleas ou golfiños e, por último sobre a pesca. En definitiva, os parques eólicos mariños non só teñen a potencialidade de matar senón de botar a perder valiosos hábitats. As consecuencias veranse nun prazo longo polo que ningún dos responsables e promotores terán sequera que dar explicacións no futuro. É xogar co tempo. Ao final, a eólica mariña neste caso, non é máis que a consecuencia da visión en túnel na que estamos centrados co gaio do cambio climático que nos impide ver a perda de biodiversidade e a perda de recursos para a poboación, deixando ademais que xestionen esa visión en túnel as corporacións e os conglomerados ideolóxicos que nos trouxeron ata aquí. Se alguén chegou ao final deste texto quizais cuestione todo pensando que hai que escoller e si, hai que escoller, seguir así ou decrecer que é a opción que os ideólogos desta situación non queren ver riba da mesa.