A sanidade pública galega após as eleccións do 23-X

As eleccións do 23-X puxeron novamente sobre a mesa dous problemas que teñen relación coa sanidade pública galega: a) A estratexia de intoxicación da Xunta e da Consellería de Sanidade de trasladar ao Ministerio do ramo as causas do desastre sanitario (abandono e desmantelamento da Atención Primaria, crecemento exponencial das listas de espera hospitalarias pola paralización da actividade e a falta de persoal sanitario, especialmente médico). b) Unha insuficiencia de recursos que pon en risco a nosa sanidade pública. É necesario aclarar quen son as administracións responsables da situación sanitaria en Galicia para poder orientar as mobilizacións e saír da crise que afecta á nosa sanidade pública. Xestión A Lei Xeral de Sanidade de 1986 estableceu un modelo sanitario descentralizado que traspasou as competencias aos gobernos autonómicos e que integrou as súas diferentes estruturas e servizos nun Sistema Nacional de Saúde. 1.—As competencias que corresponden ao Estado son establecer e desenvolver as bases para a coordinación xeral da sanidade (o ex presidente da Xunta Alberto Núñez Feijóo pretendía utilizar esta competencia para cambiar o modelo), a sanidade exterior e os acordos sanitarios internacionais e a lexislación sobre produtos farmacéuticos, de enorme transcendencia dado o crecemento exponencial do gasto farmacéutico asociado ao elevado custo dos novos medicamentos e á presión das multinacionais. Parece inxustificable que a autorización de novos medicamentos, o establecemento do prezo dos mesmos e a decisión sobre a súa inclusión na Seguridade Social sexa competencia exclusiva do Ministerio de Sanidade, sen a participación dos servizos de saúde autonómicos que son quen os paga. 2.—As Comunidades Autónomas son as responsables da planificación sanitaria, dos servizos de saúde pública para a protección da saúde da poboación e da prestación da asistencia sanitaria mediante os centros de Atención Primaria e da rede de hospitais públicos. Para iso teñen transferidas a xestión dos centros asistenciais, a política de persoal e a elaboración do orzamento sanitario, é dicir a responsabilidade de organizar e facer funcionar todo o sistema sanitario. En resumo, os recortes, o desmantelamento da Atención Primaria, a semiparalización dos hospitais públicos, as listas de espera e a precariedade laboral do persoal sanitario son responsabilidade única da Xunta. 3.—O Consello Interterritorial de Sanidade é o órgano de coordinación e cooperación para garantir a autonomía e a solidariedade entre as diferentes administracións sanitarias, e está lonxe de asumir estas funcións, paralizado polo enfrontamento partidista das CCAA gobernadas polo Partido Popular. Financiamento O financiamento sanitario, contrariamente ao que moita xente cre, non se realiza a través de cotizacións sociais, senón mediante impostos, o que lle confire, polo menos teoricamente, un carácter redistributivo ao pagar máis quen máis ten para garantir a atención aos menos favorecidos en condicións de equidade (con todo, a realidade mostra que as grandes fortunas e as grandes multinacionais cotizan moi por baixo da maioría da poboación). Para saír da crise sanitaria que nos afecta necesitamos un novo modelo de financiamento que teña en conta as características de Galicia O actual modelo de financiamento baséase na corresponsabilidade fiscal mediante a cesión de tramos do IRPF e doutros impostos indirectos, como o IVE, impostos especiais (alcol, tabaco e céntimo sanitario) e a cesión dunha cesta de impostos (como patrimonio, sucesións e doazóns, actos xurídicos documentados e transmisións patrimoniais). Para reducir as insuficiencias e desigualdades entre CCAA existen o Fondo de Garantía de Servizos Públicos Fundamentais e o de Suficiencia Global, confusos, e que prexudican a Galicia, dado que estes fondos non contemplan a dispersión da poboación que obriga a construír múltiples centros sanitarios (centros de saúde, PAC e hospitais comarcais) para achegar a sanidade á toda a poboación. A nosa comunidade concentra o 50% do número de entidades singulares poboacionais e o 14,61% dos centros de saúde existentes do Estado español, mentres que a poboación supón o 6% do total estatal, o que xera un gasto medio por habitante superior ao resto de CCAA. En resumo, para saír da crise sanitaria que nos afecta necesitamos a negociación e aprobación dun novo modelo de financiamento sanitario que teña en conta as nosas características específicas e as nosas necesidades de saúde.