O TSXG anula a decisión da Xunta de adxudicar a Monbus varias liñas de transporte

A sección terceira da Sala do contencioso-administrativo do Tribunal Superior de Xustiza da Galiza (TSXG) vén de anular a concesión ao grupo Monbus de diversos lotes de transporte escolar adxudicados en 2021. A sentenza considera probado que a Consellaría de Educación incumpriu o disposto nas bases do concurso e na lexislación de aplicación á hora de adxudicar diversas rutas de transporte escolar. Ao tempo, revoga unha resolución do Tribunal Administrativo de Contratación Pública da Comunidade Autónoma da Galiza (Tacgal) , que avalaba a decisión do Goberno galego. Neste sentido, as empresas recorrentes agardan que estes fallos abran a porta a anular o groso das concesións e obriguen a Administración galega a unha mudanza na súa política de contratación do transporte. O primeiro dos fallos divulgados polo TSXG refírese ao lote 51 do concurso de transporte da Consellaría de Educación de 2021. Neste caso, trátase dunha serie de liñas de servizo a unha parte dos centros educativos da cidade de Pontevedra, onde resultou beneficiada unha Unión Temporal de Empresas (UTE) denominada UTE Escolar Lote 51 e que estaba formaba por sete empresas pertencentes ao grupo Monbus, entre elas, Empresa Monforte, S.A.U., Castromil, S.A.U., Transportes La Unión, S.A.U., Autos Arcade, S.L., ou Autobuses de Pontevedra, S.A., e dúas alleas á compañía. A maiores, as sociedades ligadas ao conglomerado empresarial de Raúl López contaban co 63% das participacións da UTE. A segunda das sentenzas difundidas onte polo TSXG afecta ao lote 45 das licitacións de transporte escolar de 2021. O lote 45 refírese ás liñas da totalidade dos centros escolares do concello de Mos, na comarca de Vigo, onde, tamén, logrou a adxudicación unha UTE con participación maioritaria do grupo Monbus. Segundo se recolle na resolución, a UTE Escolar Lote 45 estaría formada por cinco empresas do grupo Monbus e catro alleas, aínda que non pode pasarse por alto que as primeiras (Auto Industrial, S.A., Empresa Miño, S.L., Empresa Viuda de J. Domínguez, SL, La Hispano Igualadina, S.L. e Transportes La Unión, S.A.) contaban cunha participación moi maioritaria que alcanzaba 95%, fronte a 5% restante das outras catro”. O papel do Tacgal A resolución destas sentenzas non só anula as adxudicacións outorgadas polo órgano de contratación dependente da Consellaría de Educación, senón que ordena á Xunta da Galiza que lle requira á UTE Canbus e á UTE Somosbus, que en ambos os casos obtiveron a segunda mellor puntuación, que presenten a documentación previa á adxudicación do contrato. Asemade, cuestiona o papel xogado no procedemento polo Tacgal, un órgano administrativo dependente da Consellaría de Facenda, a quen a lexislación obriga a adoptar “as medidas axeitadas para loitar contra a fraude, o favoritismo e a corrupción, e previr, detectar e solucionar de modo efectivo os conflitos de intereses que poidan xurdir nos procedementos de licitación co fin de evitar calquera distorsión da competencia e garantir a transparencia”. Os lotes en litixio Os fundamentos de dereito destas dúas resolucións son análogas, polo que as empresas demandantes agardan resolucións semellantes para outros nove lotes de transporte en litixio, que dan servizo a Ponteareas, Redondela, Vilagarcía e Vigo. Fernando García, xerente dunha das empresas demandantes, Viaxes Melytour, explica a Nós Diario que “estas sentenzas van servir para que as outras causas abertas no TSXG en relación con outros lotes do transporte escolar adxudicadas a Monbus sexan anuladas, polo que representan un antes e un despois no procedemento". Ao tempo, indica que “imos esixir que se apliquen a todos os lotes obxecto do concurso de transporte da Consellaría de Educación”. Os argumentos empregados polo TSXG sinalan que as UTE onde a participación do grupo Monbus era maioritaria no seu capital conseguiron 29 lotes do concurso de transporte escolar de 2021, cando os pregos do mesmo sinalaban que a ningunha compañía se lle podían adxudicar máis de oito. A este respecto, os maxistrados destacan que hai indicios suficientes "para considerar que as do grupo Monbus eran as dominantes para os efectos de aplicar a limitación de adxudicación á que se referían o artigo 99.4.b) da Lei de contratos do sector público e a cláusula 8.2 do prego das administrativas particulares” do concurso de Educación de 2021. Repartición do mercado O TSXG entende que o recurso por parte do grupo Monbus á figura legal da UTE pode responder a unha táctica “para repartirse de forma anómala o mercado”. Nas sentenzas sinálase que “puideron ser utilizadas para encubrir acordos colusorios restritivos da competencia" co obxectivo de "neutralizar a limitación máxima de adxudicacións e, amparado nunha posición de dominio, poder repartirse de forma anómala o mercado". Pola súa parte, Monbus, grupo propiedade do empresario lugués Raúl López e participado por Abanca, limitouse onte a manifestar a súa decisión de recorrer as sentenzas diante do Tribunal Supremo, “ao non compartir os argumentos” do TSXG e ao entendelos “contraria aos pregos dos concursos e á propia normativa de contratos do sector público”. A Consellaría de Educación concedeu a Monbus 29 das 37 liñas de transporte solicitadas O concurso de adxudicación do transporte escolar de 2021 naceu con polémica. Naquela altura, a Asociación Empresarial de Transportes de Viaxeiros por Estrada da Galiza non dubidou en cualificar de "novo atropelo" o procedemento do contrato das rotas de transporte escolar para 424 centros de ensino público da Galiza promovida pola Consellaría de Educación. Asemade, sinalou que "casualmente", do mesmo modo que sucedera noutros procesos de licitación do transporte, o grupo Monbus saía claramente "beneficiado nos resultados". Na mesma dirección, o deputado do BNG, Paulo Ríos denunciou o proceso na Parlamento da Galiza, afirmando que “a Xunta favorece a Monbus en detrimento dos usuarios, das traballadores e das pequenas e medianas empresas do sector”. Monbus, mediante a fórmula de unión temporal de empresas (UTE), concorreu a 37 dos 57 lotes ofertados desde a Consellaría de Cultura, Educación e Universidade da Xunta da Galiza, o que supuxo unha participación en máis de 65% dos lotes que integraban a referida oferta pública, cuxa contía total ascendeu á cantidade de 138.816.730,73 euros. Segundo os responsábeis da Asociación Empresarial de Transportes de Viaxeiros por Estrada da Galiza, o proceso "traduciuse nuns resultados inmellorábeis, isto é, o grupo Monbus no devandito proceso é proposto como adxudicatario en 29 dos 37 lotes aos que concorre, unha porcentaxe de éxito de case 80% que, traducido en cifras equivale á nada desdeñábel cantidade de 86.027.900,43 euros".