Mallorca

Chegamos a Mallorca, o topónimo da illa recíbenos no aeroporto con moitas persoas que o goberno agarda se divirtan con respecto. Tarde acordou quen pretende a protección, a rexeneración e a preservación da illa, obxectivos dunha campaña de turismo recente. Non só se trata de controlar o ruído, nin as consecuencias do alcol. A cuestión é que en Mallorca é moi difícil vivir para quen non ten casa, dificil atopar unha vivenda para quen vai traballar no turismo, para a persoa migrante de sempre. Fálase de lles crear vivendas e, obxectivos e proxectos, non están nada lonxe daqueles conventillos ou inquilinatos do século pasado, vivendas colectivas de casa-habitación con servizos comúns, tamén modelo nos países de Europa para as traballadores e traballadoras que construíron edificios e os limparon en Suíza ou Alemaña. Nada parece mudar por moito que lle chamen coliving, trátase de que quen traballe non perda moito tempo e vaia durmir rápido. Que tampouco hai vivendas de aluguer para quen é da illa e se quere independizar, que os prezos son carísimos. Que hai un problema aínda máis serio, que as persoas do lugar teñen conciencia que foron vendendo a súa terra en anacos, que agora moito está en mans de fóra, que quen é de dentro non ten para os prezos que piden. En todas estas cousas que se oen sen atención ou que se escoitan con ela, hai un problema de fondo, un discurso da extrema dereita que se retroalimenta, mete medo, e non se debe desatender. Un discurso en que as mans que traballan non importan. Un discurso en que o importante é salvar o negocio do turismo. 

Nós chegamos á cidade de Palma, benquerida LV, realmente preciosa no seu centro neurálxico, nomeada na súa lingua propia, coa súa historia, aínda que nos dixesen que moito do que alí había xa era de capital de fóra, que mercaran e reconstruíran o que caía. Lonxe dese centro todo era unha montaxe para quen viña vivir uns días no paraíso. Pensamos moito en ti, estabamos para un encontro de Galeusca, participaches en varios, había dez anos que non se celebraban, aínda non sei moi ben a razón. Volvemos xuntarnos unha moi pequena delegación, nunha xornada moi breve, só o 29 de maio. O día anterior asistiramos Cesáreo Sánchez Iglesias e mais eu á entrega do XXIV Premio Jaume Fuster á poeta Antonina Canyelles, un acto moi emotivo, na sede da asociación  de Estudi General Lul·Lià, comprometida coa difusión do legado de Ramón Llull, illa, na illa de fóra. As tres asociacións de escritores e escritoras, a catalá (AELC), a de Euskal Herria (EIE) e a galega (AELG), retomamos os encontros e comprometémonos a continuar. O tema xirou ao redor da tradución e internacionalizción literaria. Publicouse un libro nas tres linguas do Galeusca, co manifesto que reclama o cese de calquera ataque contra as nosas linguas e contra calquera outra minorizada, co diálogo entre tradutoras e os poemas do recital que fechou o encontro. 

Do tema da tradución pola delegación galega falou María Reimóndez, de quen quero recomendarche, A casa do amo. Unha análise do discurso colonial e racista na literatura galega. Un cuestionamento a nós mesmas como galegas que nos convida a pensar nas nosas complicidades e responsabilidades colonias e racistas. Un libro en que é se propoñen alianzas entre linguas e este tema moito ten que ver coa tradución, da que che falarei.