cultura

Foi unha figura chave do século XX. Nelson Rolihlaia Mandela simbolizou o combate por todos os medios contra o racismo, a desigualdade e o colonialismo. Naceu hai practicamente 100 anos -o 18 de xullo- en Sudáfrica e morreu en 2013. Presidente do seu país entre 1994 e 1998 -o tramo máis controvertido da súa vida-, Nelson Mandela. O camiño cara á liberdade recolle, en forma de novela, a súa axitada existencia.
 

O lugar común di que no verán hai máis luz e hai máis tempo. Hai máis acougo. De dalo por bo, o estío convértese na época perfecta para a lectura. Eis algunhas recomendacións literarias, maiormente recentes, para os meses con días máis longos.
 

Máis alá do movemento social, o activismo e a política -institucional ou non-, o feminismo é tamén unha óptica. Un método. A profesora Montse Pena Presas (Sada, 1981) emprégao para se enfrontar ao corpus da literatura infantil e xuvenil galega. Parte das súas conclusións acaban de adoptar forma de libro, Feminismos e literatura infantil e xuvenil en Galicia.
 

Volverá haber presenza galega nun dos máis prestixiosos e avanzados festivais de cinema de Europa. Trote, o novo filme de Xacio Baño (Xove, 1983), competirá no Festival de Locarno, en Suíza.

A oferta é inabarcábel. Medra a cada ano. Converteuse nun dos principais modelos de lecer do verán galego: o festival. Hainos de todas as cores e para todos os gustos (sonoros). Acollen lendas do heavy clásico e reivindicación nacional, troula herdada da tradición e tendecias pop de vangarda. Son en urbes e en carballeiras, nos peiraos e polas prazas. A música en directo ocupa cada fin de semana do estío.
 

Culturgal, a feira galega das industrias culturais, atinxirá o vindeiro mes de decembro a súa décimo primeira edición. Farao baixo o lema Ti levas o compás. Agora acaba de abrir o prazo para recibir porpostas de programación, que se estenderá ate outubro.
 

A Luís Seoane (Bos Aires, 1910 – A Coruña, 1979) preocupábanlle as formas do mundo. Atento á maneira en que as persoas organizan a súa vida, como o vello socialista inglés William Morris optaba pola democratización do dereito á beleza. O seu inxente traballo como deseñador non é o máis recoñecido dos ángulos do intelectual exiliado, pero si fundamental para comprendelo.
 

A filóloga Rosario Álvarez é a sexta presidenta do Consello da Cultura Galega. A primeira muller. Esta semana tomou posesión do máximo cargo do órgano estatutario e, nun encontro coa prensa esta quinta feira, expuxo as liñas centrais do que será o seu mandato. “Non é a misión do Consello da Cultura dar receitas máxicas improvisadas”, dixo, “se non convocar os que saben, analizar, propor e asesorar”.
 

As crónicas da época relatan que, antes de morrer, Rosalía de Castro pediu a quen a acompañaba: “Abride a fiestra, que quero ver o mar”. Estaba na Casa de Matanza, en Padrón. Abride a fiestra é xustamente o nome escollido pola fundación que coida e difunde o legado da poeta para a primeira edición do seu festival, o 14 e o 15 de xullo.
 

O Pórtico da Gloria brilla. Igual pero distinto, memorábel e abraiante, a xoia do románico aparece, após case dez anos de traballos, cun esplendor diferente. Inédito. As súas recuperadas policromías amosan a antiga fachada da Catedral de Santiago dunha maneira absolutamente nova. Como resucitada.
 

A Academia Galega do Audiovisual acordou na súa última asemblea xeral ordinaria o seu Decálogo de Igualdade de Xénero. O documento recolle “os compromisos” da asociación “a prol da igualdade efectiva entre homes e mulleres”.
 

O sábado 7 de xullo o plenario da Real Academia Galega debaterá sobre a figura á que se lle dedicará o Día das Letras Galegas 2019. Na mesa, dous nomes: o xa habitual de Ricardo Carvalho Calero e mais o do antropólogo e historiador Antonio Fraguas.
 

Julio Mayo morreu esta cuarta feira en México aos cen anos. Revolucionario antifascista, coruñés, un dos fotógrafos republicanos de maior repercusión, resistente e exiliado.

Un manto de loito estendeuse onte sobre os mundos da literatura galega. Porque a figura de Xabier Puente Docampo transcende a do pioneiro na modernización da literatura infantil e xuvenil, a do autor premiado, a do alquimista que cruzou Stevenson con Fole, Cunqueiro con Rodari. A súa dimensión humana é axiña salientada por colegas e amigas, por lectores distantes e achegados. Morreu esta terza feira aos 72 anos.  
 

Máis de trinta olladas sobre a vida e a obra de Carlos Casares (Ourense, 1941-Vigo, 2002) recolle o último número do Boletín da Real Academia Galega. A partir desta cuarta feira, 20 de xuño, tamén se pode consultar na páxina web da institución.
 

O seu é un territorio híbrido. Onde se cruza a videoarte, a literatura, o cinema experimental, as materialidades do dixital, as narracións sabotadas. Denominada, a falta de mellor significante, videopoesía, o documental Versogramas ocúpase dela. E faino desde Galiza, que conta cunha nutrida nómina de activistas do xénero.