Os orzamentos en Catalunya rachan co escenario político: Aragonès convoca eleccións e Sánchez renuncia ás contas de 2024

O domingo 12 de maio desenvolveranse eleccións parlamentarias adiantadas, anunciou a cuarta feira o presidente de Catalunya, Pere Aragonès (Esquerra Republicana de Catalunya, ERC), nunha comparecencia extraordinaria após rexeitar o Parlament os orzamentos territoriais. O mandatario incidiu en que quería rematar a lexislatura, que expiraba nun ano, mais as “liñas vermellas e o bloqueo entre uns e outros comportou que o orzamento con máis recursos da historia da Generalitat de Catalunya fora rexeitado”, criticando as formacións “irresponsábeis” que votaron contra unhas contas que incluían 1.000 millóns de euros para combater a seca ou o orzamento “máis alto” para cultura e lingua no país. Asemade, asegurou que resolveu convocar os comicios co “obxectivo de que Catalunya se poida dotar dun Goberno con moita máis forza”, logo de que apenas as e os 33 lexisladores de ERC -dun total de 135- sustentaran o Executivo desde outubro de 2022, cando Junts decidiu saír do Gabinete conxunto, cuestionando que ERC dera prioridade aos acordos co PSOE fronte aos asinados con Junts, e atribuíndo ao entendemento coa forza estatal -coa que Junts gobernou até 2023 na Deputación de Barcelona- o que cualificou de perda de “lexitimidade” dos republicanos. O choque entre as dúas principais formacións soberanistas catalás reflectiuse antes da votación, que a presidenta do Parlament, Anna Erra (Junts) pospuxo en primeira instancia cando un deputado da ultraespañolista Vox estaba ausente e non delegara o voto, polo que o trámite parlamentario dos orzamentos tería avanzado perante o posíbel empate de votarse naquela altura. Cando chegou finalmente a votación, con 68 sufraxios a favor e 67 en contra, o lexislativo avalou as emendas á totalidade presentadas, o que implica o rexeitamento automático á tramitación das contas propostas polo Govern. Os votos favorábeis procederon de Junts, Vox, Candidatura d’Unitat Popular (CUP), En Comú Podem (ECP), Ciudadanos e Partido Popular (PP). Entrementres, refusaron as emendas á totalidade ERC, Partit dels Socialistes de Catalunya (PSC-PSOE) e Cristina Casol, deputada non adscrita tras saír de Junts após denunciar acoso no grupo parlamentario, acusación da que a Oficina d’Igualtat do Parlament non atopou probas. Até poucas horas antes da votación, ERC trataba de obter o apoio de ECP para replicar a aprobación dos orzamentos de 2023, apoiados pola coalición progresista e polo PSC. Porén, foi imposíbel reconciliar as posicións de ambas as dúas forzas. Por unha parte, o PSOE exixía avanzar co proxecto do megacasino Hard Rock, sen o que se retiraría do pacto asinado con ERC para impulsar os orzamentos deste ano, e pola outra ECP requiría para aprobar as contas que acabara co proxecto. A súa portavoz parlamentaria, Jéssica Albiach, subliñou que o debate no Parlamento se circunscribía a “se ERC lidera ou se manda o señor Salvador Illa [líder do PSC] e os intereses da Caixa e a patronal”. Alícia Romero, voceira do PSC no lexislativo, lembroulle que en 2022 ECP permitiu a aprobación duns orzamentos con 216 millóns de euros para mercar terreos do megacasino. “Que mudou? Pois que estamos a final de lexislatura”, indicou. No marco do fracaso nas negociacións con ECP, ERC premeu Junts ameazando coa posibilidade dunhas eleccións anticipadas, mais a forza do ex presidente Carles Puigdemont negouse a retirar as súas peticións para dar luz verde aos orzamentos, como rebaixas no imposto da renda e a bonificación ao 99% do imposto de sucesións, nunhas horas nas que, informan medios estatais, tamén houbo un intercambio de presións no seo do Goberno español entre Sumar e o PSOE. Puigdemont, candidato O paso de Aragonès prodúcese no contexto da ratificación da súa candidatura en xaneiro, o mesmo que acontece con Illa, a diferenza da CUP, inmersa no seu proceso de refundación, e de Junts, coa incerteza de cando entrará en vigor a lei de amnistía, que de forma previsíbel a quinta feira aprobará o Congreso e remitirá ao Senado, ás persoas independentistas catalás represaliadas, acabando coa inhabilitación de Oriol Junqueras, presidente de ERC, ou Jordi Turull, secretario xeral de Junts. Nese sentido, Turull afirmou que “só quero dicir que a persoa que temos na cabeza, con este calendario que se nos propuxo, o día do posíbel debate de investidura pode estar aquí”, en alusión ao ex presidente Puigdemont, que a formación programaba presentar como cabeza de lista nas eleccións ao Parlamento da Unión Europea en xuño. Ao tempo, Illa recalcou que “Catalunya precisa un presidente, non un candidato”. A convocatoria xerou un efecto dominó nos Orzamentos Xerais do Estado, que dependían das forzas soberanistas. O Executivo de Madrid difundiu que renunciou a presentalos e comezará a traballar nas contas de 2025. Illa (PSC) lidera as sondaxes A media das enquisas efectuadas arredor dunhas hipotéticas eleccións catalás sitúan en cabeza o PSC (26%), con aproximadamente cinco puntos máis que ERC, que superaría Junts (17%). Á vez, CUP, ECP, Vox e PP están moi igualados entre 6,5% e 8% das preferencias, con Ciudadanos descolgado con 2,5%. Nas eleccións de 2021, impúxose o PSC, que obtivo 33 escanos, os mesmos que ERC e un máis que Junts. Vox quedou con 11 asentos, 9 a CUP, 8 ECP, 6 Ciudadanos e 3 o PP.