O aborto voluntario, un dereito non garantido en toda a Galiza: "Os xinecólogos non cumprimos a lei, e dío un xinecólogo"

O dereito ao aborto non está garantido na Galiza. Así de tallante se mostra Javier Valdés Pons, xinecólogo no Centro de Orientación Familiar (COF) de Vigo e presidente da Sociedade Galega de Contracepción. "Os xinecólogos e as xinecólogas non cumprimos a lei. E dío un xinecólogo", afirma o médico a Nós Diario. Na historia dos dereitos sexuais e reprodutivos, hai catro momentos chave. O primeiro, en 1975, cando se comeza a definir o que posteriormente serán os Centros de Planificación Familiar (COF) do Ministerio de Sanidade e Consumo. Desde a Subdirección Xeral de Programas e Promoción da Saúde prevese –en pleno período de transición no Estado español– que nestes COF se realice a contracepción e o control da interrupción da xestación. "Pensade no revolucionario do tema. Hai máis de 40 anos", pon de manifesto Valdés Pons. No ano 1985, apróbase a lei de despenalización do aborto, só nuns determinados supostos, pero un importante avance conquistado polo movemento feminista. Un ano despois, en 1986, esténdese por lei a atención sanitaria pública e gratuíta no Estado español. Finalmente, no ano 2010, entra en vigor a Lei Orgánica 2/2010, de 3 marzo, de saúde sexual e reprodutiva e da interrupción voluntaria do embarazo (IVE). "Unha lei que mestura a IVE até a semana 14 de xestación, cuns supostos no caso de se superaren estas semanas", explica. CIG e Defensa da Sanidade Pública cargan contra a decisión da Xunta de "privatizar" as interrupcións de embarazos "Tivemos perto de 48 anos para preparar os nosos servizos de Xinecoloxía para a chegada do aborto voluntario", afirma Valdés. "Son tantos anos nos que vas vendo como foi a loita das mulleres feministas, a evolución da sociedade... Ves que xa os últimos franquistas que estaban no Goberno español tiñan presente que o aborto debía ser desenvolvido pola saúde pública. Ves como o desenvolvemento deste dereito non avanzou practicamente nada: todo son atrancos, son todo problemas. En todo o Estado español, pero principalmente na Galiza. Porque aquí utilizouse a obxección de conciencia do persoal médico para artellar as leis arredor dos e das obxectoras", engade. Os xinecólogos e as xinecólogas tiveron case 50 anos para preparar os servizos de Xinecoloxía para a chegada do aborto voluntario, "pero hoxe, na realidade galega, o resultado final destas décadas foi outro: non se realizan abortos en todos os centros públicos", asegura o médico. 70% dos abortos entre as 9 e as 14 semanas derívanse á sanidade privada Servizo privatizado "Cada centro de saúde fai o que lle peta. Hospitais comarcais que non fan abortos e trasladan os casos a hospitais xerais. E nestes, en función da técnica determinada que se precise, derívanos a centros privados". Precisamente, alegando falta de recursos humanos e económicos para facer fronte ao incremento do número de abortos rexistrados en 2022, a Consellaría de Sanidade sacou a licitación un contrato para "externalizar" o servizo de aborto. Unha escusa, a da falta de recursos humanos e materiais, á que sumaron "que hai que ter en conta que os profesionais sanitarios directamente implicados na interrupción voluntaria do embarazo terán o dereito de exercer a obxección de conciencia". A medida foi cuestionada tanto por sindicatos como por colectivos de usuarios e usuarias da sanidade pública. Entre eles, a CIG-Saúde, que sinalou que "non pode ser que os profesionais con obxección de conciencia se concentren na sanidade pública e só se poidan facer estas intervencións na sanidade privada". Tamén a plataforma Defensa da Sanidade Pública, que considerou que se trata dunha "vulneración dun dereito fundamental" das mulleres, que se verían "estigmatizadas" por "deixar de ser dignas de seren atendidas na sanidade pública". E, de maneira salientábel, o movemento feminista galego, que saíu ás rúas convocado pola Marcha Mundial das Mulleres e a plataforma Feminismo Unitario de Vigo, ante o que consideraron a "perda dun dereito conquistado xa en 2010" e un "claro desprezo" á saúde das mulleres. O feminismo galego sae á rúa para exixir recursos para poder abortar na pública Ningunha clínica privada presentou oferta ao concurso, polo que agora, segundo o artigo 168 da Lei de contratos do sector público, a Xunta da Galiza podería pactar o contrato e o seu prezo cunha empresa privada sen facer convocatoria. Isto é, adxudicar o contrato 'a dedo'. Porén, segundo indica o Xinecólogo do COF de Vigo Javier Valdés Pons a Nós Diario, o certo é que "o aborto voluntario xa leva moitos anos privatizado". Cando se reestruturaron os servizos de Xinecoloxía, en 2010, Sanidade non tivo "ningún reparo" en escoitar "médicos e médicas antiabortistas" e decidir derivar as IVE realizadas por aspiración e con anestesia xeral a dous centros privados: a Clínica Arce, na Coruña, e a Clínica Castrelos, en Vigo. 48 anos após a creación dos COF, o dereito ao aborto aínda non está normalizado "Unha muller de Lugo que quere abortar e que está embarazada de máis de nove semanas, pero por baixo de 14, non quere tomar as pílulas porque doen moito, -e é verdade que doe-, se quere abortar con anestesia xeral ten que coller un coche e marchar á Coruña. Unha muller de Ourense ten que facer o mesmo pero para Vigo", exemplifica Valdés. Existe, polo tanto, unha discriminación xeográfica á hora de garantir o dereito ao aborto na Galiza. "A culpábel desta situación é da Consellaría co beneplácito da maior parte dos xinecólogos e das xinecólogas. Por que un médico ou unha médica da sanidade pública pode negarse a realizar un aborto e non unha apendectomía?", conclúe. A Seguridade Social vulnera a intimidade das mulleres de baixa Galiza rexistrou no ano 2022 a taxa de abortos máis alta da década Abortos na Galiza por cada mil mulleres de entre 15 e 44 anos. (Fonte: Ministerio de Sanidade) A Galiza foi en 2022 –último ano do que se teñen datos completos– a terceira comunidade autónoma do Estado español con menor taxa de interrupcións voluntarias do embarazo por cada 1.000 mulleres de entre 15 e 44 anos, aínda que se produciu un aumento de dous puntos respecto ao ano anterior e rexistrouse o dato máis alto da década. Así o recolle o Rexistro Estatal de Interrupcións Voluntarias do Embarazo, que sinala para a Galiza unha taxa de 7,09 abortos por cada 1.000 mulleres en 2022. En total, o Servizo Galego de Saúde (Sergas) cifra en 3.532 os abortos realizados na Galiza durante 2022 mentres que o Ministerio de Sanidade apunta 2.975 –cun desfase de 557 entre ambos os números–. Seis de cada dez abortos practícanse na sanidade privada O certo é que, independentemente dos números totais, o a cifra de abortos realizados en territorio galego aumentou até alcanzar a taxa máis alta da década. Un feito que a Xunta da Galiza, xa con Alfonso Rueda á fronte, quixo aproveitar para intentar privatizar o servizo, sacando a licitación un contrato por valor de 1,37 millóns de euros, alegando que non ten medios nin humanos nin materiais para facer fronte a un total de 800 interrupcións voluntarias do embarazo de até 14 semanas que "non impliquen risco para as mulleres". A Xunta da Galiza utilizou o incremento do número de abortos para privatizar o servizo Non obstante, e alén do recente intento de privatización do servizo, o propio director xeral de Asistencia Sanitaria do Sergas, Jorge Aboal, afirmou en comparecencia no Parlamento galego que 35% das mulleres (4.108) que acudiron á sanidade pública para interromper de maneira voluntaria os seus embarazos entre 2019 e 2022 xa foron derivadas centros privados. O Sergas declara deserto o concurso para derivar abortos á privada e agora poderá adxudicalo 'a dedo'

O aborto voluntario, un dereito non garantido en toda a Galiza: "Os xinecólogos non cumprimos a lei, e dío un xinecólogo"

Dez incendios arrasaron 480 hectáreas en só 15 días de abril en que non choveu

Detido un veciño de Carballo que se atrincheirou na súa casa tras disparar a outro home

Unha forte sarabia provoca un accidente na AP-9 coa involucración dun total de sete vehículos

Condenan unha aseguradora a pagar case 13 millóns por "neglixencia médica" nun parto na sanidade privada en Compostela

O patrón de Muxía e CCOO premios Dioxina 2023 e Rogelio Santos, Noia Limpa e Daniel Vispo premios Osíxeno

“Maricón”, “Oxalá te viole un magrebí”: os insultos LGTBifóbicos contra o secretario xeral das Xuventudes Socialistas de Galiza

"Estase a promover un monte cada vez máis combustíbel”: a FEG critica a suspensión do Consello Forestal Galego

Henrique Harguindey, tradutor hai 55 anos da 'Internacional' do francés ao galego: "A letra segue a ter total vixencia"