Espazos para a música? A propósito dos equipamentos culturais

En Galicia fíxose, ao longo das últimas décadas, un forte investimento en equipamentos culturais de moi diversa índole, co fin de dotar os diferentes niveis de administración territorial e algunhas entidades privadas, de instalacións e recursos apropiados para a prestación de servizos culturais, entre eles, tamén os relativos á música. Da súa oportunidade ou necesidade non imos falar. Tampouco facer valoración sobre as liñas programáticas, que tales equipamentos veñen desenvolvendo, por máis que sexan estas cuestións dignas de análise. Centrarémonos pois, na valoración de, en que medida, tales equipamentos serven á satisfacción das necesidades derivadas do exercicio, por parte do tecido cultural galego, da creación, execución e produción no ámbito da música clásica e se isto ten incidido ou non no desenvolvemento do sector e na emerxencia de novos axentes. De igrexas a adegas Unha vez máis, merece consideración á parte a música sinfónica, que adoita dispoñer de equipamentos propios pensados para ela, con todo o que iso comporta: espazos acondicionados para artistas e públicos, dotación de persoal, medios técnicos e infraestruturas aptas para o exercicio das actividades musicais previstas. Soen ser estes, ademais, edificios emblemáticos chamados a servir ao fortalecemento de vínculos comunitarios, espazos recoñecidos pola cidadanía como elementos de cohesión social e lugares para o encontro das xentes arredor dos acontecementos musicais que neles teñen lugar. Mais isto sucede só alí onde existe unha orquestra de certa entidade e, sendo o caso, apenas contemplan outras expresións musicais máis alá das relacionadas co proxecto orquestral, desatendendo a música de cámara ou outras manifestacións de corte transversal. No resto dos casos, a música insírese en espazos non previstos especificamente para ela, cos inconvenientes que iso causa. A Cidade da Cultura sacrificou o teatro da ópera e non ten un só espazo especialmente pensado para programar nel concertos En xeral, edificios de usos múltiples e auditorios, semellan máis pensados para o teatro ou para outros usos culturais ou non culturais, mais non musicais. Pódese afirmar que, en Galicia, se puxo pouco ou ningún coidado na creación de espazos para a música, véxase o caso paradigmático da Cidade da Cultura, que sacrificou o teatro da ópera e non ten un só espazo especialmente pensado para programar nel concertos. Resulta difícil atopar espazos, en infraestruturas públicas ou privadas, adecuados para a organización de concertos de pequeno formato ou que interseccionan disciplinas varias, que reúnan condicións acústicas e de confort mínimas e dimensións apropiadas. A alternativa son os espazos de índole relixiosa ou mesmo micro equipamentos, moito máis proveitosos e gratificantes, aínda que nada teñan a ver coa cultura ou a música. Espazos como igrexas, claustros de mosteiros, tendas, bares, salóns de casas particulares, adegas, aínda que non están pensados para a música, acollen o seu exercicio con moitas máis calidez, harmonía e naturalidade que os espazos canónicos, o que reverte en benestar tanto dos públicos coma dos intérpretes e nun mellor resultado musical. Música clásica En xeral, os espazos previstos para a música clásica non están dotados para as súas necesidades loxísticas. Moitos deles carecen de pianos, por non falar doutras rarezas como órganos positivos ou claves, ou mesmo de elementos escénicos básicos, que deben ser obxecto de aluguer e corren a conta do artista, co sobrecusto que isto xera para o espazo que programa. Por outra banda, as necesidades dos creadores e intérpretes e do tecido musical, no seu conxunto, van máis alá da mera execución musical e o exercicio das profesións relacionadas coa música require tamén de espazos para ensaios, residencias artísticas ou almacenaxe de instrumentos para un uso compartido dos mesmos. As infraestruturas culturais existentes non atenden a estas necesidades nin sentan as bases para o crecemento e consolidación do sector. En resumo, se o principio da democratización da cultura significa levala alí onde esta non ten posibilidades, co fin de lograr unha sociedade máis formada e mellor, un equipamento cultural debería aportar sempre un valor engadido alí onde exista. No caso da música, a conta de resultados non parece tan clara. O custo destas infraestruturas non se corresponde cun beneficio directo de cara ao tecido musical, xa que estas non aportan facilidades para a creación ou produción artística nin para o desenvolvemento dun sector, o da clásica, que se move entre a hipertrofia do mundo sinfónico e a atrofia do resto dun potencialmente amplo conxunto.