O Noia Harp Fest, un modelo diferente de festival para o verán

Hai trinta anos, a arpa era un instrumento máis dentro da tradición da música celta, que adoitaba inspirarse nas bandas irlandesas. Hoxe, semella algo menos habitual atopala nas formacións de música tradicional e, se cadra, esa é unha baza que xoga a favor do Noia Harp Fest, un festival especializado que fai da defensa da música para arpa un baluarte contra a estandarización do panorama musical. O festival celebra o seu décimo aniversario do 3 ao 6 de agosto, seguindo a súa pauta de programar música de calidade contrastada sen tirar do comodín de estrelas máis mediáticas. "Tal vez o feito de que a arpa non sexa un instrumento moi habitual xogue ao noso favor, porque no medio dunha marea de festivais que se expande, dános un plus de orixinalidade que o público sempre agradece", sinala Rodrigo Romaní, director do festival, en conversa con Nós Diario. "O que si ocorría hai trinta anos é que existía moita menos variedade no mundo da música, por iso nesta edición do festival rendémoslle unha homenaxe a Emilio Cao, que foi unha figura cunha iniciativa e unha imaxinación musical abraiantes e que sacou o máximo rendemento das posibilidades da época". O Noia Harp Fest chega á súa décima edición homenaxeando Emilio Cao Portus Apostoli Para celebrar o décimo aniversario, o Noia Harp Fest puxo en marcha o I Premio Internacional de Composición Portus Apostoli, un certame que nace ao abeiro do festival. "Queriamos promover e ampliar o repertorio de obras para arpa e o certo é que nos sorprendemos co éxito da convocatoria: o normal neste tipo de concursos é que se presenten cinco ou seis obras e nós recibimos dezaseis obras, dunha calidade moi alta e procedentes de lugares tan dispares como o Brasil, Finlandia ou a Arxentina". Precisamente foi un compositor hispano-arxentino, Alejandro Civilotti, o que gañou a primeira convocatoria do premio coa súa obra Hibrys, que se estreará o día 5 da man da Real Filharmonía da Galiza, coa interprete portuguesa Beatriz Cortesão como solista. Non é a única novidade que trae esta décima edición do festival, xa que a orquestra folk SonDeSeu estreará dúas pezas, unha de Anxo Pintos e outra do propio Romaní. "Para esta primeira década queriamos contar cunha orquestra folk e a que hai aquí é SonDeSeu", explica Romaní. "Tanto Anxo Pintos coma min coñecemos ben as posibilidades da orquestra e estas pezas pretenden ir na mesma dirección que o premio de composición: ampliar o repertorio e estimular outros compositores e instrumentistas a que reparen na variedade e na calidade que ofrece a arpa como instrumento solista". Beatriz Martínez, arpista: "A arpa ten algunhas características moi curiosas, unha delas é que enseguida atrae" Vocación pedagóxica Esa vocación de facer pedagoxía entre as xeracións máis novas está presente tamén no encontro aberto co público no que participa, por segundo ano consecutivo, o alumnado das escolas de arpa da Galiza. "Parécenos importante que as persoas que se están formando teñan coñecemento do que se fai noutros lugares do mundo, pero tamén que se coñezan entre si. Esas relacións sempre alentan a creatividade e incitan a iniciar proxectos novos" comenta Romaní. "Agora mesmo hai cinco escolas de arpa na Galiza, o que dá a medida do interese que suscita este instrumento. Ademais, temos instrumentistas como Manuel Vila ou Beatriz Martínez, que son referencia e que permiten ser optimistas en canto á saúde da arpa na Galiza". Presenza feminina Beatriz Martínez será outra das participantes na Noia Harp Fest, que este ano contará cunha avultada participación feminina. "Laoise Kelly, por exemplo, é a arpista máis relevante da súa xeración, colaboradora de The Chieftains ou Sharon Shannon", indica o director do festival. "Pero ademais, foi a primeira figura internacional que actuou no festival, na súa primeira edición, e queriamos que estivese presente neste décimo aniversario".Xunto a ela, nomes como os do dúo franco-alemán conformado por Gilles Chabenat e Daniela Heiderich, ou os de Elisabeth Cerra e Claudia Besné que protagonizarán a homenaxe a Nicanor Zabaleta, considerado o mellor intérprete do instrumento Pero, como é habitual, o festival ábrese a todo tipo de propostas, tamén as máis experimentais, como a da cantante e artista multidisciplinar Musgö, especialista en looping ao vivo e arpa eléctrica ou a de The Poozies, a ecléctica banda británica. "O programa do festival está feito pensando no público, que é o que permitiu que esta proposta se mantivese todos estes anos. Máis alá de preferencias persoais, o único que esiximos é calidade. Pero a partir de aí estamos abertos a todo tipo de propostas musicais, sen impoñernos unhas fronteiras xenéricas que xa non condicionan as novas xeracións. A diversidade acéptase con total naturalidade. Creo que esa é unha enorme conquista". SonDeSeu: 20 anos da primeira orquestra folk europea "Boas vibras", ou as posibilidades terapéuticas da música de arpa Rodrigo Romaní e a súa arpa. Rodrigo Romaní non se cansa de eloxiar as virtudes da arpa e enumera a súa xenealoxía cultural -que comeza xa no bíblico rei David- "que proporciona unha fascinación positiva entre o público". Mais tamén as súas propiedades terapéuticas. "Hai unha cuestión obxectiva, que é que a arpa ten un son que transmite sosego e calma. É algo constatado por estudos científicos e que ten unha aplicación en medicina". Por iso o festival comezou un programa piloto, "Boas vibras. Arpistas pola saúde", que, en colaboración coa unidade de Pediatría do Complexo Hospitalario Universitario de Santiago, propicia a visita de diferentes arpistas á persoas enfermas dando lugar a un "diálogo" no que a música interpretada pode servir para provocar cambios positivos na evolución da enfermidade.