Saídas profesionais na música clásica e precariedade

Nas última décadas, a implantación de estudos de música a través de escolas e conservatorios logrou, en Galicia, un certo desenvolvemento que trouxo como consecuencia un notable aumento no nivel dos e das intérpretes e do número de persoas tituladas en condicións de iniciar unha vida como profesionais. As saídas profesionais no mundo da música son varias. A maior parte buscan saídas na docencia pública ou privada, en escolas de música e conservatorios, no ensino primario e secundario ou como titulares dalgunha orquestra. En ocasións, esta dedicación principal combínase coa de intérprete como solista ou membro dalgunha formación, máis ou menos estable, ou coa colaboración ocasional en certos proxectos. Mais vivir exclusivamente como intérprete, fóra do mundo das orquestras ou teatros con cadros de persoal propios, é todo un reto. Son moitísimos os anos que se invisten na formación dun músico, unha formación que comeza xa na infancia, e supón un gran sacrificio en canto a dedicación e tempo. Diáspora Rematar os estudos coas máximas cualificacións non garante que se poida vivir da música e menos como intérprete. A concorrencia é tal que facerse un oco na escena nacional ou internacional é algo que fica só para unhas cantas persoas escollidas. Galicia non ofrece opcións, neste sentido, que merezan ser consideradas, polo que as persoas que pretenden despuntar nas súas especialidades vense obrigadas a facer carreira fóra, en orquestras ou postos docentes de certa relevancia, que lles permitan desenvolver, paralelamente, unha carreira concertística. Esta "diáspora" de músicos contribúe a danar un xa de por si empobrecido panorama musical, pois as persoas que marchan e triunfan, raramente retornan, nin sequera para ofrecer concertos, xa que tampouco son reclamadas nin convidadas a facelo. As que deciden volver topan cun campo vougo e coa frustración de non ver frutificar os esforzos iniciados durante a súa formación ou exercicio profesional noutros lugares onde a música clásica ten máis consideración. A figura do artista fica a medio camiño entre a do asalariado e a do empresario debido ao pouco músculo do tecido empresarial e a uns salarios baixísimos O escaso papel que estas músicas xogan no contexto cultural galego e a falla de programacións musicais de calidade provocan un escaso fluxo económico que permita aos músicos desenvolver os seus proxectos artísticos, crear as súas estruturas empresariais e ter unha actividade e ingresos regulares, que garantan un mínimo de estabilidade laboral e a viabilidade dos propios proxectos. A escasa demanda que ten o sector remata por depreciar o traballo dos músicos até límites insostibles. As administracións e institucións culturais, que son practicamente os únicos clientes potenciais no ámbito da clásica, non parecen dispostas a pagar prezos razoables por un produto que non valoran, fronte a outros que consideran moito máis rendibles e polos que se chegan a pagar contías desproporcionadas. A cuestión é que non existe un mercado que mova as cifras que moven outros sectores da música. Un músico que pretenda montar o seu propio proxecto atópase, xunto a un escasísimo volume de actividade, uns prezos á baixa e, como o resto dos músicos, unhas importantes cargas tributarias e relativas á seguridade social, que fan inviable o seu negocio. Todo isto comporta unha gran falta de estímulo para uns artistas, que non ven rendible o seu esforzo, unha mingua na calidade das producións e, finalmente, un empobrecemento no nivel de execución musical. Desde a periferia A isto únese o feito de que vivir na periferia e con escasas conexións co resto de Europa e con Portugal, tanto a nivel cultural como aeroportuario, fai máis difícil que músicos galegos sexan contratados para colaborar con teatros, orquestras ou formacións estranxeiras. A internacionalización de grupos e intérpretes galegos é materia aínda pendente no noso país. Para que haxa máis e mellores intérpretes é preciso un mercado no que estes poidan vender as súas propostas, ganar soldos dignos cos que poder facer fronte ás súas obrigas legais e tocar con regularidade, aquí ou noutros escenarios de Europa e do mundo. E a solución non vén dunha maior regulamentación a través de novos convenios colectivos ou estatutos do artista, que só satisfán, de cara á galería, a políticos e administracións, pero que non remedian a precariedade dos artistas, senón que aínda a agravan. Non perdamos de vista que a figura do artista fica a medio camiño entre a do asalariado e a do empresario debido, entre outros motivos, ao pouco músculo do tecido empresarial e a uns salarios baixísimos, que só as administracións contratantes, estarían en condicións de remediar.