O sobreiral do Arnego

De Agolada a Lalín (O Deza), ábrese un espazo que, pola súa natureza, dista moito da paisaxe habitual galega. Xunto aos carballos, salgueiros e castiñeiros propios do sur do país, medran as sobreiras, unhas árbores mediterráneas de folla perenne non moi comúns na Galiza e menos no interior. De feito, tendo en conta que, por termo xeral, esta vexetación que pode chegar aos 25 metros e aos 500 anos medra en climas suavizados pola influencia do mar, a súa aparición e, sobre todo, permanencia no corazón da Galiza supón unha sorpresa maiúscula. Zona protexida: A importancia ecolóxica dun val inusual. Á beira do Arnego, atópase un dos bosques mixtos -combinación de folla perenne e caduca- mellor conservados da Galiza. Debido a isto, o sobreiral dezán está catalogado como Lugar de Importancia Comunitaria (LIC) e inclúese no distintivo europeo da Rede Natura 2000. Manifesto polo Día do Medio Ambiente: "A ampliación da Rede Natura galega non pode agardar máis" Espazo verde O bosque conta con 1.537 hectáreas e sitúase na bacía do río Arnego (afluente que desemboca no río Ulla á altura da parroquia de Brocos, en Agolada, ás portas do encoro de Portodemouros) e no seu devagar fluvial pasa polos municipios de Agolada, Lalín e Vila de Cruces. Trátase ademais dun espazo protexido a nivel europeo a través dos distintivos de Lugar de Importancia Comunitaria (LIC) e Rede Natura 2000. Con isto, o val do Arnego recibe unha consideración elevada como espazo natural, que debera asegurar unha protección a longo prazo do hábitat e da rica fauna a carón do río desta área protexida. En concreto, no val son 13 as especies que, de non suprimir certos factores de risco, pasarían a catalogarse como en perigo de extinción no futuro polo Catálogo Galego de Especies Ameazadas, segundo sinala a Consellaría de Medio Rural. Entre esas especies atópanse mamíferos como o morcego ratoeiro, o cal xa conta con caixas-refuxio ao longo do río; invertebrados como a vacaloura ou anfibios como a ra vermella. "Neste espazo Rede Natura 2000 habita o morcego ratoeiro e a ra vermella" Tan importante é a súa salvagarda que a asociación ecoloxista Adega asinou en 2016 un acordo de custodia coa parcela da Zarra da Pena, de 20 hectáreas para poder analizar a fauna estacionalmente e estudar os cambios. Aliás, o val do Arnego non só agocha xoias naturais senón tamén culturais. É o caso do conxunto etnográfico dos Pendellos, un antigo mercado de pedra que data do século XVIII declarado Conxunto Histórico-Artístico en 1985. Un patrimonio delicado e de valor incalculábel que, á vez, dá pé ao ocio humano con roteiros de sendeirismo e áreas recreativas para ollar os innumerábeis tesouros dun bosque fóra do común. Roubo de cortiza Malia o seu valor, hai tratantes que non respectan os tempos e modos adecuados para a extracción da cortiza no Arnego. Como denunciou a veciñanza da zona a Nós Diario, levan anos de continuo "saqueo e comercio ilegal" da cortiza nesta Zona Especial de Conservación (ZEC) da Rede Natura. Unha situación que reviste un problema de gravidade tanto para donas e donos de sobreiras do Arnego como para a protección da biodiversidade, especialmente tendo en conta que está prohibida a corta e limitada a extracción de cortiza a árbores de máis de 25 anos e só cada nove anos en cada exemplar, como mínimo. Os Sobreirais do Arnego, no Deza, en perigo polo proxecto eólico Zamorra