Medre a cucomanía!

A Charanga do Cuco de Velle inventou a música mestiza moito antes que Manu Chao. A Palleira (1980), LP distribuído en cinta casete nos expositores das gasolineiras, foi referente fundacional para o bravú. A vehemencia do acordeón tex-mex de Flaco Jiménez ou o remexido de estilos de Mano Negra estaban xa na liberdade musical destes artistas. O señor Claudio, o Cuco, co acordeón animou os bailes todos dende Ourense a Maceda. Un día decidiu vender o seu viño directamente na palleira da casa. Fixo un mostrador e pintou nel unha diana. Conforme petou por primeira vez a maza do bombo no centro, naceu a charanga. Grupo aberto, mais cargado de talento. Velaí o clarinete de Berto Iglesias (orquestra Alborada) ou Ángel Meiga, señor dos acordeóns, premio extraordinario no piano do conservatorio de Madrid. Viño, música e amizade. Sen un proxecto previo, a palleira converteuse nunha factoría de creatividade, cun estilo único, expresión suprema do arroallo da música popular contemporánea. Di o profesor brasileiro José Wisnik que, en materia de creación artística, todo o planeta é periferia dos Estados Unidos. Alí nacen as modas e estilos que logo son imitados polo resto do mundo. Todo o planeta é periferia excepto Brasil, cultura tan vizosa que -inmediatamente- converte en propio calquera estímulo exterior. Brasil e Velle, engado eu. Foliada, blues ou canción romántica. Todas as pezas que entraban pola porta da palleira ao instante ficaban sublimadas polo poder do bombo-mostrador. Así naceu o himno da tribo de Ourense: A súa versión do “San Benitiño”. A melodía primeira non foi creación do Cuco. As orixes están en Italia, na balada “Norma” de Tony Dallara: Da quando conosco te Io vivo pensando a te Transformada en: Se vas ao San Benití, duduá!... Benitiño! pola charanga. Nos primeiros tempos do bravú, Os Papaqueixos acudiron en homenaxe ao seu tema estrela: o Paraugas do Xosé. Mais recentemente O Sonoro Maxín fixo unha versión do propio “San Benitiño”. Ico Rafael, vocalista deste conxunto, foi neno de Mirinda neses domingos de Velle, por iso domina a arte da metamorfose. Un día leu estes versos de Eduardo Galeano: Licor de las verdes matas, tú me tumbas, tu me matas, e inmediatamente -método palleira- naceu outro himno destes tempos: Licor do negro café, que me tumbas que me matas. Fun presentar a Ourense Somos un pobo de artistas. Tras do ensaio na Auriense, café cultural, o sábado 1 de xuño, citámonos en Casa Marta, a derradeira taberna aberta en Velle. Cristina Asenjo tomou o mando e, co Triomotombomba, entoamos o LP enteiro da Charanga. “Cuculita”, o sobriño do Cuco, tamén estaba alí. Mesmo nos aprendeu Préstame mil pesetas, peza non rexistrada aínda en sitio ningún. A cucomanía continúa. Próxima cita: Maceda. Tras da sesión de Velle, Natalia decidiu reabrir por un día o “baile do Comunista”, o baile do seu avó, onde armaba festa o Cuco. Apunta a cita: na feira do 4 de agosto aló nos veremos. Estou certo que axiña haberá máis datas (ou sexa, que se volverán abrir máis salóns onde o señor Claudio tocou). Somos un pobo de artistas! Medre a cucomanía!