Lasso decreta o estado de excepción no Ecuador após o asasinato de Villavicencio

O presidente ecuatoriano, o conservador Guillermo Lasso, fixo público na madrugada da cuarta á quinta feira que o seu Executivo resolveu declarar o estado de excepción en todo o territorio durante 60 días, mobilizando as Forzas Armadas para garantir a seguridade xunto á Policía. Asemade, foi ratificado que as eleccións lexislativas e a primeira volta das presidenciais decorrerán o 20 de agosto. O decreto fai fincapé no incremento da actividade criminal no Ecuador e nos delitos de grupos criminais organizados. Todo isto poucas horas despois do terceiro asasinato de candidatos e cargos públicos durante o proceso electoral, que provocou un forte impacto no país por decorrer na capital, Quito, onde polo de agora a alza da violencia non fora tan marcada como noutras zonas, e por tratarse dun candidato á Presidencia. Fernando Villavicencio, do Movemento Constrúe, sufriu un ataque cando acababa de entrar no seu coche logo de protagonizar un mitin de campaña, un grupo de sicarios disparoulle cando menos 40 balas, matando a Villavicencio e ferindo nove persoas, entre elas unha candidata á Asemblea Nacional, e até lanzaron unha granada de man, mais que non chegou a estoupar. A Fiscalía informou de que seis persoas foron arrestadas polo crime após invasións de domicilio executadas en dous distritos de Quito. Amais, o Ministerio Público trasladou que outro sospeitoso, que resultou ferido no intercambio de disparos coa escolta de Villavicencio, faleceu ao chegar ás súas instalacións. Antes de Villavicencio foran asasinados Agustín Intriago, alcalde de Manta, unha das cidades máis importantes do país, e Rider Sánchez, candidato á Asemblea Nacional. Poucos días antes do seu asasinato, o candidato presidencial informou de que recibira ameazas de José Adolfo Macías Villama, Fito, líder dos Choneros desde finais de 2020 que cumpre unha sentenza en prisión nestes momentos. Os Choneros son un grupo de narcotraficantes procedente de Manta que medrou en paralelo á criminalidade no país desde a fin do Goberno do progresista Rafael Correa en 2017. Malia que durante anos o grupo dirixiu a coexistencia entre múltiples organizacións criminais, nos últimos anos a situación dexenerou coa presenza dos carteis da droga mexicanos, o que impulsou un auxe da violencia a medida que uns ou outros se aliaban co cártel de Sinaloa ou co Jalisco Nova Xeración. Un destes grupos armados, os Lobos, segundo os medios internacionais rivais dos Choneros, reivindicou a autoría do ataque, sostendo que “cada vez que os políticos corruptos non cumpran coas súas promesas, que estabelecemos cando reciben os nosos cartos, que son millóns de dólares para financiar a súa campaña, serán dados de baixa”. Ao tempo, ameazou outro candidato presidencial, Jan Topic. Estímase que os Lobos contan con arredor de 8.000 membros, e están presentes en varias prisións do país, así como especialmente na contorna de Guayaquil. “Este é un crime político que adquire carácter terrorista e non dubidamos de que sexa un intento de sabotar o proceso electoral”, subliñou Lasso, que decretou tres días de loito amais do estado de excepción, que se suma ao estado de excepción vixente nos cárceres ecuatorianos, na provincia de Manabí e dos Ríos e no municipio de Durán, perto de Guayaquil. A medida limita a liberdade de reunión, suspende a inviolabilidade do domicilio e da correspondencia e permite ás forzas de seguridade e aos militares un uso excepcional da forza no marco do control da orde pública, nun recurso que Lasso usou varias veces perante picos de criminalidade mais que non mudou a situación. O resto de candidaturas suspenderon os actos que desenvolvían, e, na maioría dos casos, tamén as súas campañas. "Estado falido" “O Ecuador converteuse nun Estado falido”, recalcou o ex presidente Correa ao trasladar a “súa solidariedade coa súa familia e con todas as familias das vítimas de violencia”, apuntando que “os que pretenden sementar aínda máis odio con esta nova traxedia oxalá entendan que aquilo só nos segue a destruír”, en referencia aos ataques contra a súa formación, Revolución Cidadá, que Villavicencio consideraba antagónica. Villavicencio, que se definiu de centro mais participaba nos comicios co Movemento Constrúe, conservador e que apoiou o Goberno de Lasso, foi lexislador no último período, e como presidente da Comisión de Fiscalización tratou de evitar que o presidente fose imputado nun xuízo político, polo que adiantou uns comicios nos que non participa. O asasinado foi condenado a 18 meses de prisión por difamación no mandato de Correa, despois de acusar o ex líder do país de delitos de lesa humanidade por unha operación dos militares nun hospital, mais recibiu asilo político no Perú e non entrou en prisión, retornando a territorio ecuatoriano tras a fin dos mandatos de Correa. A pesar de ser considerado un candidato próximo a Lasso -até un ex ministro de Interior do seu Goberno forma parte das súas listas electorais ao lexislativo-, Villavicencio tamén efectuara denuncias por corrupción no contexto dos Gobernos de Lenín Moreno e Lasso, e presentábase nos comicios como o candidato anticorrupción. A progresista Luisa González sitúase á cabeza para substituír Lasso Todas as enquisas electorais que se difundiron no Ecuador desde que as candidaturas foron definidas sitúan Luisa González, de Revolución Cidadá, como a gañadora da primeira volta das presidenciais, porén, a intención de voto na contorna de 30% que prevén as enquisas de Telcodata e Ipsos, as máis recentes publicadas, non sería suficiente para alzarse coa vitoria na primeira volta, para o que precisa 40% dos sufraxios e dez puntos de vantaxe sobre a segunda praza. Á vez, é unha incógnita quen a acompañará na votación final. Algún traballo demoscópico coloca en segunda praza Otto Sonnenholzner, vicepresidente de Lenín Moreno (2017-2021), que iniciou o xiro cara ás políticas neoliberais con posterioridade aos avances sociais con Correa, que trouxeran unha forte caída da pobreza e da criminalidade. Aínda así, outras sondaxes dan á praza ao progresista Yaku Pérez ou ao conservador Jan Topic, que defende as políticas do salvadoreño Nayib Bukele. En paralelo, a formación de Villavicencio -que nas enquisas oscilaba entre a terceira e a cuarta praza-, deberá escoller un candidato á Presidencia que substitúa o defunto antes do día das votacións, e ao que se atribuirán os apoios que reciba a papeleta de Villavicencio -xa impresa- nas eleccións presidenciais. Xa na Arxentina, as principais precandidaturas presidenciais, que este domingo se enfrontan nas primarias para definir as candidaturas finais, transmitiron que suspenden os actos de campaña após o falecemento de Morena Domínguez, unha crianza de 11 anos, logo dun roubo.