Unha teoría periférica da disputa polo Estado

Unha vez asentados os resultados das pasadas eleccións do 23 de xullo, podemos analizar as tendencias a medio prazo que se veñen producindo en España nas últimas décadas. A crise de desintegración territorial a longo prazo que se vén dando no Estado español nos últimos séculos é unha tendencia que se consolida. Esta tendencia de desintegración territorial está vinculada a outra tendencia de crise dos sistemas políticos democráticos e de ascenso do autoritarismo en Europa e a escala global. A tendencia de desintegración territorial e crise da democracia no Estado español tomou forma en España na última década coa emerxencia de forzas políticas de extrema dereita con importantes bancadas parlamentarias. A tendencia á desintegración territorial procreou unha extrema dereita centralista e unionista que afunde as súas raíces no exército colonial de 1936. Pero esta tendencia á desintegración tamén xerou unha esquerda española moito máis centralista e autoritaria en relación co dereito de autodeterminación. Alén do muro, a tendencia á desintegración xeneralizou a expansión de movementos soberanistas populares que hoxe teñen unha acumulación política e social moito maior que en calquera outro momento da historia do Estado español. O BNG na Galiza é o principal partido da oposición, EH Bildu tamén é a principal forza da oposición en Euskal Herria. ERC goberna a Generalitat. Compromís en Valencia e Més per Mallorca estiveron cogobernando até hai nada os seus territorios autonómicos. En Andalucía por primeira vez en varias décadas Adelante Andalucía conseguiu representación no parlamento autonómico para o andalucismo de esquerdas. A crise de desintegración territorial que se vén dando no Estado español nos últimos séculos é unha tendencia que se consolida Estratexia colectiva Pero se non consideramos estas tendencias de longo alcance, pódenos parecer que os resultados das pasadas eleccións do 23-X son bos resultados en canto ao horizonte de emancipación e transformación social. A solución dada ás múltiples crises de esgotamento e descomposición do réxime do 78 foi a formación dun bloque de centro-esquerda coa tarefa de administrar a crise de indixencia que azouta o Estado desde hai unha década. A incapacidade deste bloque de administradores para comprender a natureza da descomposición sistémica do Reino de España levouno a necesitar as forzas soberanistas e nacionalistas. Isto permitiu aos soberanistas de esquerdas empuxar as políticas do Goberno cara á esquerda e tentar profundar nas transformacións que se demandan. Neste sentido hai dúas cuestións que quedaron demostradas cos resultados. En primeiro lugar, as forzas nacionalistas e soberanistas non conseguiron aínda converterse nos interlocutores co Estado das maiorías sociais e populares nos nosos países. Salvo no caso vasco, en xeral, o voto a formacións de ámbito españolista gañou terreo ás formas soberanistas e nacionalistas para a representación nas Cortes Xerais. Na Galiza, onde o BNG é a primeira forza da oposición e onde Podemos e EU son forzas extraparlamentarias, Sumar quedou por diante do BNG. En Catalunya, a vitoria do PSC foi esmagadora, pero Sumar e o PP tamén superaron a ERC e Junts. Si, o PP sacou máis votos en Catalunya que ERC. Vox sacou máis votos que a CUP, que quedou fóra do Parlamento español. No caso de Andalucía, o electorado sociolóxico de Adelante Andalucía nestas eleccións desprazouse cara á esquerda española, deixando os andalucistas sen representación no Congreso dos Deputados. Só obtiveron resultados favorables en Valencia e Mallorca, onde Compromís e Més concorreron dentro de Sumar, renunciando a concorrer con organizacións de obediencia nacional e mesmo á formación de grupo propio no Congreso. Estes resultados enfróntannos á necesidade dunha autocrítica xeneralizada no espazo soberanista e nacionalista. Quizais a crítica ao centralismo e a formación dun escenario auto-centrado de construción nacional non nos permitiu priorizar a formulación dunha teoría sobre a toma do estado desde as periferias. Unha estratexia ampla e colectiva sobre a transformación do Estado romperá o cero polo cal os soberanistas deben estar enclaustrados nos seus parlamentos autonómicos para as cuestións de Estado, o voto útil é aos partidos estatais. O voto útil é o que transforma, é o que impugna e é o que xera acumulado histórico. Necesitamos unha estratexia para impugnar o Estado desde as periferias. Necesitamos unha teoría periférica para a disputa do Estado.