Sermos Galiza

Moderno e innovador e, ao mesmo tempo, con raíces locais son ideas cada vez máis valoradas. Carreira Montes reivindica un xeito de facer moderno ao tempo que atlántico, baseado no seu clima, materiais e paisaxe. Para este arquitecto, o territorio inflúe no pensamento e na expresión.

Martxelo Otamendi (Tolosa, Gipuzkoa, 1957) xubílase o 30 de xuño e, tras 20 anos como director, dálle ao relevo a Amagoia Mujika á fronte de Berria, o único diario en papel euskaldún, que o pasado sábado celebraba o vinte aniversario nun acto ao que asistiron máis de 600 persoas. Aténdenos un día despois da mesa redonda que compartiu connosco e con Vicent Partal, director do diario dixital catalán Vilaweb, e pouco antes de recibir ducias de representantes de diversos medios de comunicación europeos que se desprazaron a Donostia para participar na asemblea anual da asociación Midas que el mesmo organizou. Publicamos un extracto da conversa, que será publicada de maneira íntegra no Sermos Galiza deste sábado, á venda con Nós Diario nos quioscos habituais.

O novo número do semanario protagonízao o xornalista e director do diario vasco 'Berria', que se xubilará a vindeira semana após 20 anos á fronte do xornal e unha ampla e exemplar traxectoria na profesión. Neste 'Sermos' rememoramos tamén a proclamación da República Galega en 1931 e a obra do arquitecto José Ángel Carreira Montes, así como as últimas novidades na música, o cinema ou o sector literario.

A reedición e edicións inéditas da obra completa de Manuel García Barros, 'Ken Keirades', e unha entrevista ao xornalista e profesor Luís Álvarez Pousa sobre a repartición de axudas públicas á prensa e a autocensura dos medios completan, alén da oferta musical, cinematográfica e literaria, o novo número do semanario, á venda esta fin de semana.

'Nós Diario' encarreira o seu cuarto ano de vida co reto de "seguir traballando para consolidar un proxecto xornalístico centrado no país". Neste sentido, a Xunta Xeral de Accionistas da compañía reunida esta sexta feira acordou incrementar o seu número de subscricións.

Carlos Aymerich Cano é profesor titular de Dereito Administrativo e secretario xeral da UDC.

O novo número do semanario ofrece tamén unha entrevista a María Pilar García Negro.

O novo número do semanario analiza tamén o legado político de Juana de Vega así como os retos da natureza.

O novo número do semanario abordará tamén a milenaria tradición da olaría galega e a obra arquitectónica de Juan Seara e Berta Peleteiro, alén das últimas novidades literarias, musicais e cinematográficas... E moito máis!

O pasado vive no presente de moitos modos, xa sexa como memorias, corpos ou incluso imaxes. Esta foi a idea que o catedrático da Universidade de Princenton (Estados Unidos de América) Germán Labrador (Vigo, 1980), actualmente director de Actividades Públicas do Museo Reina Sofía, transmitiu no estrado do Teatro Principal de Pontevedra na última edición da Semana Galega de Filosofía. A súa intervención, a Estética e historia. Sobre os imaxinarios políticos da arte na Galiza do século, abrangue o labor desde Rosalía ou Castelao até a actualidade, reparando no poder emancipatorio dos imaxinarios.

Se houbo un precursor do cinema galego, foi José Gil. Así o defende o profesor e investigador Manolo González, outro dos grandes impulsores do audiovisual galego, creador das axudas ao talento ou do Chanfaina Lab. José Gil foi, segundo conta González no ensaio Nos días encantados de agosto, un personaxe proteico e luminoso que amou profundamente o cine. Batendo con atrancos non tan diferentes aos que aínda hoxe dificultan o desenvolvemento do cinema galego.

O Festival de Ortigueira abriu estes días o Concurso Runas 2023 para grupos noveis. Será a 24º edición desta iniciativa destinada a fomentar a promoción de novos valores da chamada "música celta". Tres formacións terán a posibilidade de gañar o premio e así repetir concerto en 2024 xunto a grupos consagrados que actúen ese ano. 'Nós Diario' quixo lembrar como xurdiu esta singular proposta que deu a coñecer numerosos grupos da Galiza, como foi o caso de Quempallou, que despois tiveron unha extensa carreira musical.

Neste novo número do semanario analizamos tamén a dimensión do Proxecto Runas do Festival de Ortigueira e entrevistamos Germán Labrador.

Modestamente republicano, nacionalista e socialista. Así é como define Xosé Manuel Beiras Torrado a Francisco del Riego. Un home de inconfundíbeis trazos que delataban o seu "irredutíbel optimismo da vontade". O autor trata neste artigo os primeiros encontros entre ambos nas misas dedicadas a Rosalía en San Domingos de Bonaval, mais tamén o papel de Del Riego na fundación de Galaxia e na constitución do PSG. "A osmose entre a Galaxia de Paco e o PSG de Paco tamén é plena e constante", resume.

É Francisco Fernández del Riego o último iconoclasta da nosa cultura? O heterodoxo galego do século XX? No libro Conversas con Paco del Riego (Perfecto Conde, Xerais, 2018) pódese entrever que si. Que, polo menos, non se limitou a representar un papel oficial –e menos aínda oficialista– desta cultura. Home culto e progresista, cultivou con esmero a arte ben galega e histórica do maldiçer, pero sen chegar ao escarnio. Por algo foi un dos mellores amigos galegos de Manuel Rodrigues Lapa.

As diferenzas entre as dúas patas do galeguismo no seu enfrontamento á ditadura abriu unha fenda que se agravou cos desacordos entre a Galiza interior e o exilio. Unhas desavinzas representadas, en cada un dos polos, por Castelao e Piñeiro. Xoán Carlos Garrido ofrece a súa óptica persoal dun necesario diálogo que o levou a conversar con Xaime Illa Couto e con Francisco Fernández del Riego ao respecto.

O Seminario de Estudos Galegos, o Partido Galeguista, Ultreia, a editorial Galaxia, a revista 'Grial', a Fundación Penzol… Otero Pedrayo e Fernández del Riego compartiron durante anos a entrega polas letras, a literatura e a cultura galegas e, en especial, pola lingua. Entre ambos os dous forxouse unha amizade sólida e sincera da que dá mostras Patricia Arias nesta peza.

Hai sesenta anos, Francisco Fernández del Riego propuxo á Academia a celebración do Día das Letras Galegas. Daquela el tiña 50 anos de vida. Había máis de vinte que soñara con reorganizar o Partido Galeguista e estaba pronto a formar parte do Partido Socialista Galego, no que militou até 1978. Autor e receptor dunha inxente correspondencia coas personalidades máis sobranceiras do seu tempo, é a través deses epistolarios como mellor podemos coñecer o autor e o período por el vivido, ou  -quen sabe- simplemente soñado.

Sempre colaborador, disposto á conversa sen temas vedados, entrevistamos Francisco Fernández del Riego en diferentes ocasións e mantivemos contacto habitual na Biblioteca Penzol, onde foron todas elas realizadas. Neste texto pódese ler a combinación de encontros que decorreron nos anos 1988, 2002 e 2007, publicados integramente en A Nosa Terra e El País.