mulleres

A literatura pode cambiar o mundo, crear conciencia e axudarnos a reflexionar sobre certas problemáticas sociais. Próximo o 25 de novembro, Día Internacional Contra as Violencias Machistas, realizamos unha viaxe polos catálogos das editoras galegas para propor unha escolma de volumes que falan da eliminación das desigualdades de xénero e reflexionan en chave feminista. 

Nunha contorna privilexiada en moitos aspectos, entre a compaña das illas Alvedosas, no fondo da ría de Vigo, as mariñeiras desenvolven a súa actividade. Érguense moi cedo, con choiva, frío ou mesmo en días de temporal, ou cun sol de xustiza; traballan para gañar o pan no mar, xeira tras xeira, expostas ás súas inclemencias. Mais tamén gozan dos seus ciclos. Móstranse satisfeitas e contentas co que fan, o traballo é duro, pero ten as súas vantaxes e estar en contacto co medio é unha delas para moitas. Iso si, hai que saber aprecialo, estar disposta a mollarse e... saber nadar.

A todas luces, a situación da muller no mundo laboral reflicte unha desigualdade que non é allea ás estatísticas. Os últimos datos da Axencia Tributaria e da Mostra Continua de Vidas Laborais da Seguridade Social traducen de maneira cuantitativa a fenda salarial e das pensións, así como a discriminación que enfrontan as galegas con máis xornadas parciais, maior incidencia da temporalidade, salarios máis baixos... Debullamos a precariedade, sinal característico das traballadoras da Galiza. 

Coas imaxes das rúas de Verín asulagadas polo movemento galego aínda frescas e dúas convocatorias previas do 8-M cruciais en termos de participación e de impacto social, mulleres de colectivos historicamente relegados reclaman ensanchar o foco do feminismo para sacar da marxinalidade as vulnerabilidades das que son menos visíbeis. Porque o que non se ve non existe, botan luz sobre as súas desigualdades para poder facerlles fronte de forma colectiva. 

A represión das mulleres durante o franquismo non rematou cos asasinatos, executados, unhas veces, tras un proceso militar e, outras, á marxe de toda norma. Tampouco, coas longas condenas a penas de prisión ou privación de liberdade. Moito menos, coas incautacións ou extorsións económicas, que remataron por condenalas á miseria. Houbo, tamén, unha represión sexuada, cuxa memoria se resiste a saír á superficie.

Desde converterse en grupo revelación de AcoruñaSon en 2007 con Chámalle Xis!, María Xosé Silvar, máis coñecida como Sés, mostra unha carreira que non é fortuíta, senón froito do traballo duro e constante. Acaba de volver da súa primeira xira por Latinoamérica, directamente para presentar o seu sétimo álbum. Liberar as arterias chega así amadriñado polos versos da poeta e activista Luz Fandiño, cunha mensaxe que se rebela contra a escravitude do odio. Após esgotar billetes en Barcelona, esta sexta feira encheu en Vigo, primeira das moitas datas xa programadas que a levará desde os escenarios máis cativos de Narón, Guitiriz ou Meis, até palcos estatais en Bilbo, Donosti, Málaga ou Madrid. 

O grande acerto da colección Alicerces ao que pertence este volume é conseguir un ton divulgativo a temas que moitas veces resultan sorprendentes, cando non inéditos, para o lectorado. 

A xornada 'Fóra de plano. As mulleres no audiovisual' reflexionou hoxe sobre a presenza feminina no sector da man de profesionais galegas. Tamén se presentaron os Premios Mulleres no Foco, colaboración da Deputación de Pontevedra e CIMA (Asociación de mulleres cineastas e de medios audiovisuais).  

'Os Rosales. O son da festa', libro que vén de lanzar a Editorial Canela na súa colección de tradición oral, recupera a historia dunha das mulleres pioneiras da música tradicional galega: Maruxa Miguéns. Foi por casualidade que entrou a tocar o bombo nos Rosales, o cuarteto do seu marido, Xosé Romero, para rematar converténdose nunha peza chave da formación, que coa súa voz e o seu toque se converteu nunha das máis demandadas do momento. "Mágoa que non foses home para vir con nós", dicíanlle os da banda antes nos ensaios. Pero non lle fixo falla.