tradición

Xacobo Ares, gaiteiro e pandeireteiro, da Asociación Amigos da Gaita, puxo en marcha o proxecto "Tecedeira, tecendo a tradición" que presentará en Ribadeo o vindeiro 26 de xuño. Recoñece que o traballo da musicóloga Dorothé Schubarth o inspirou para esta iniciativa, así como a traxectoria de investigación en cultura musical popular de Xulia Feixoo e Guillerme Ignacio Costa. Con todo, a influencia máis importante tívoa na súa propia familia da man do seu tío, Francisco Ares, fundador d'Os Montes de Lugo.

Un traballo no que destaca a inusual presenza dos instrumentos de metal entre as músicas tradicionais.

Non é doado definir a música de Sheila Patricia. Ela mesma autoinclúese dentro do xénero da “World Music” da man dunha tradición galega que lle vén de familia. Nas súas cancións non é difícil atopar as mulleres como protagonistas partindo de situacións cotiás. A piques de sacar novo traballo discográfico, do que non quere adiantar contido, reflexiona cun chisco de autocrítica sobre a situación dunha profesión necesaria aínda que algo esquecida en tempos de pandemia.    

A música Belém Tajes comparte no seu primeiro libro a súa viaxe pola costa oeste de Irlanda para recoller cantos tradicionais vencellados ao mar, semellantes aos alalás galegos, coñecidos como 'sean-nós'. A modo de caderno de bitácora, 'Cantos do mar de Irlanda', con prólogo de Xurxo Souto, narra a súa experiencia e achega unha escolma das cantigas rexistradas no periplo, que se poden escoitar a través dun código QR. 

Este peculiar método de predición meteorolóxica era moi habitual na Galiza dos nosos devanceiros.

O proxecto de Pablo Diego Dios loita contra a "eutanasia do rural"

Na brétema as liñas continuas desaparecen e a paisaxe torna amalgama de formas difusas. Dificilmente podería atopar Néboa mellor nome para a súa procura doutras sonoridades, afastándose dos límites con vontade transgresora, para desafíar as estruturas do jazz conciliándoo cun pop de pegada electrónica, que rescata tamén trazos da música tradicional, devolvéndolle, se cadra, a esencia máis popular en lóxicas contempóraneas. Destas e moitas outras capas componse 'A realidade enganosa'.

O monte é nesta época unha explosión de fungos. Níscaros, cogordos, sendeiriñas, champiñóns e andoas, os cogomelos máis empregados na cociña, son a tentación de quen percorre os sendeiros coa navalla e cesto na man. Na Galiza coñécense máis de 2.000 eumicetos, dos cales arredor dunhas 200 especies son comestíbeis. Unha ducia poden resultar mortais se se inxeren, outra media ducia son tóxicas, sen chegar a provocaren a morte de quen as come, e algo máis de 30, causan problemas menores.

No Courel, as siluetas dondas da montaña flotan sobre a pegada difusa das nubes. Entre a brétema esténdese o territorio fronteirizo no que acontece o mito, onde a realidade deixa espazo ao que reside nos seus pregos. Sobre esta paisaxe onírica, habitamos a lenda. Na devesa, alá no alto, contaban as máis idosas que vivía un carboeiro: o Apalpador. Hoxe, nun rural adoecido polo abandono, son moi poucas as testemuñas que aínda atesouran a lembranza desta personaxe que, resgatada desde esta serra, normalízase na Galiza como alternativa propia para celebrar o solsticio de inverno.

Aliboria inauguraba traxectoria cunha lucidez abraiante, apostando con valentía na revolución. 

Ao Cabo Leirín é o primeiro traballo en solitario de Faia Díaz (Coro Encaixe, A Patacón, The Vacas). Gravado polo Hevi, Faia reinterpreta seis pezas tradicionais.

Hoxe estou en Dublín. Como cada vez que estou por estas terras, penso tamén na Galiza. Dublín conserva aínda nas súas rúas esa forza que a fixo erguerse.

'Os Rosales. O son da festa', libro que vén de lanzar a Editorial Canela na súa colección de tradición oral, recupera a historia dunha das mulleres pioneiras da música tradicional galega: Maruxa Miguéns. Foi por casualidade que entrou a tocar o bombo nos Rosales, o cuarteto do seu marido, Xosé Romero, para rematar converténdose nunha peza chave da formación, que coa súa voz e o seu toque se converteu nunha das máis demandadas do momento. "Mágoa que non foses home para vir con nós", dicíanlle os da banda antes nos ensaios. Pero non lle fixo falla.

O trío de música de raíz Tres Pesos chega este outono co seu segundo traballo discográfico, 'De cando os animais cantaban'. Un disco elaborado devagar que pretende ser unha reivindicación da actualidade de música tradicional e pola recuperación do hábito do campo nunha sociedade na que "todo o hai que facer a correr".

"Todo chega pasado polo filtro da miña cabeza", explica Penim do estilo ecléctico do disco. A compositora presentou esta semana 'Cantos de terra e sal'.

Con motivo do 25N, 'Nós Diario' achégase ás manifestacións da violencia contra as mulleres presentes na música tradicional. Estas mensaxes agresivas son moitas veces naturalizadas, cántanse toleradas coa aura doutro tempo. Ante a necesidade de entendelas no seu contexto, xorde tamén a dúbida sobre a pertinencia de seguirmos interpretando hoxe esas mesmas mensaxes.

O feche de locais públicos, dependente dos Concellos ante a actual situación por mor da Covid-19, deixa mestras e mestres de baile e música tradicional á intemperie, sen poder exercer a súa profesión.

Teresa Ferrreiro é ilustradora, DJ e moito máis. Artista multifacética, participa no ciclo VanGal que o Museo do Pobo Galego organiza durante esta fin de semana. O seu traballo afonda desde diversos formatos na memoria, especialmente a das mulleres, para reivindicar o legado da tradición e traela ao presente.

A compañía con base en Barcelona Ancorae Danza trae á Galiza a súa primeira creación, un espectáculo arredor dos corpos femininos no que o flamenco recibe a influencia da música e o baile tradicional galego. Esta exploración contemporánea apunta como futura liña de traballo do grupo que dirixe Andrea Jiménez.