Béisbol, lacrosse, squash, fútbol bandeira e crícket: os novos deportes olímpicos na Galiza

Hai un ano o Comité Olímpico Internacional (COI) anunciaba os novos deportes que se sumarían aos Xogos de Los Angeles 2028, aumentando o número de deportistas en 742. Todas estas modalidades son minoritarias na Galiza, algunhas case inexistentes. O lacrosse, por exemplo, un xogo de orixe indíxena moi popular na costa leste dos Estados Unidos e noutros países anglosaxóns, especialmente nas universidades. É un deporte de equipo de dez contra dez, moi físico, no que se utiliza un pau cunha rede no extremo para desprazar a pelota. Na Galiza non existe ningún club e no resto do Estado, malia que si os hai, non están federados, pois non chegan aos 500 profesionais inscritos para que exista unha federación como tal. O outro deporte que non conta con representación galega é o crícket —non confundir co croquet, que si se practica nalgúns clubs sociais privados—. Estímase que é o segundo máis popular do mundo —despois do fútbol—, xa que conta con máis de 2.500 millóns de seguidores e seguidoras, especialmente no subcontinente indio. Con certas semellanzas ao crícket están o béisbol e o sófbol, moi similar ao anterior. É un deporte moi popular en diferentes puntos de América e Asia, pero que aquí non conta con moito seguimento. A Federación Galega deste deporte ten 35 anos de vida e actualmente conta, sumando ambas as disciplinas, con 11 equipos e uns 500 xogadores federados. O seu presidente, Roi Sebio, non pensa que o feito de ser olímpico vaia sumar moitas novas altas, pois xa o foi noutras ocasións ao longo da historia. O que si está a notar é a cantidade de novos xogadores procedentes de Venezuela, onde é un deporte moi popular. Segundo el, o sófbol está gañando adeptos e non só entre as mulleres, como acontecía normalmente, xa que os partidos son máis curtos e os campos máis reducidos que no béisbol. De feito, no país só existen dous campos de béisbol con dimensións oficiais, en Culleredo (comarca da Coruña) e Oroso (comarca de Ordes). O flag football, ou fútbol bandeira, é outra das incorporacións para Los Angeles 2028. É unha disciplina moi semellante ao fútbol americano, coa particularidade de que se xoga sen placaxes e con cinco xogadores en cada equipo. En vez de derubar o adversario, cómpre quitarlle a bandeirola que leva atada na cintura. Isto fai que sexa un deporte moito menos agresivo e máis dinámico, e o normal é que sexa mixto. Na Galiza existen varios clubs de fútbol americano que tamén contan con esta disciplina: Towers A Coruña, Vigo Guardians, A Coruña Atlantics, Pontevedra Canteiros, O Morrazo Krakens, A Estrada Bestas, Santiago Black Ravens, Piratas CFA (Vigo) ou Antioquía Demons (Xinzo de Limia). Galiza aínda non conta con máis de 500 xogadores federados en fútbol americano, polo que de momento as diferentes competicións están organizadas pola Asociación Galega de Fútbol Americano, nada no 2008. O momento do squash Das cinco novidades para os próximos Xogos, o squash é sen dúbida o deporte máis popular e asentado no país. Conta con medio milleiro de licenzas e oito clubs inscritos nunha federación nada na década dos noventa. Segundo nos conta a súa secretaria, Dora Garaboa, nesa década o squash viviu un momento de auxe grazas a que o practicaban personalidades famosas como Manolo Santana, Carlos Sáinz —primeiro campión de España en 1978— ou mesmo o rei emérito español, Juan Carlos I. Outro dos motivos é que, ao xogarse en interior, pode practicarse en calquera momento do ano sen que o mal tempo inflúa. Malia ser un deporte minoritario, Galiza sempre gozou de grandes xogadores e xogadoras que alcanzaron títulos estatais e internacionais. É o caso da viguesa Xisela Aranda, sete veces campioa estatal, ou do compostelán Borja Golán, considerado como o mellor xogador da historia do Estado, que chegou a figurar en 2014 como o número cinco do mundo. Agora é a quenda da viguesa Marta Domínguez, que este mes se alzou co Mundial universitario en Suráfrica: "A min sempre me gustaron os deportes, tamén xoguei ao fútbol e fixen atletismo. Ao meus pais non lles gustaba o ambiente do fútbol e desde que comecei a competir en squash sempre me foi moi ben, e iso motiva", explica sobre os seus inicios. Fálanos desde Canadá, antes de disputar un partido de cuartos de final da Nash Cup que acabaría perdendo contra a inglesa Grace Gear. Desde os 15 anos xoga no Squash Rías Baixas de Pontevedra e actualmente milita no posto número 61 do ránking PSA, no que compite desde hai catro anos. Xa rematou o Grao en Ciencias da Actividade Física e do Deporte e un Máster en educación, polo que agora, aos 23 anos, ten pensado centrarse completamente na súa carreira deportiva. Marta Domínguez: "Sería un soño participar nuns Xogos Olímpicos" Cando Marta escoitou que o squash sería olímpico en 2028, a súa meta virou rapidamente cara a Los Angeles: "É un soño, pero intento non pensar niso todos os días porque quedan moitos obxectivos que cumprir polo medio para poder chegar aí", comenta. Tamén cre que este anuncio fará que aumente a exixencia e a súa práctica nos próximos anos. A falta de instalacións, o gran lastre do squash galego A pesar dos bos resultados que están a colleitar os e as deportisas galegas nos últimos anos en squash, "non hai máis licenzas nin clubs porque non hai máis instalacións”, sentencia a secretaria da Federación Galega, Dora Garaboa. Neste momento, nos torneos oficiais só se utilizan catro pistas en toda Galiza, situadas en Lugo, Pontevedra, Vigo e Santiago. Todas elas, agás esta última, son municipais. "Cunha delas estamos a tremer", di Garaboa. Refírese á da cidade olívica, situada nos baixos do estadio de Balaídos. O recinto leva anos sumido nun interminábel proceso de reforma e a partir de xaneiro de 2025, segundo as previsións do Concello e a Deputación de Pontevedra, derrubarase a última bancada que falta por cambiar, a de Gol. Esas obras van provocar o fechamento indefinido da pista de squash onde, por certo, xogou por primeira vez con 11 anos Marta Domínguez co seu pai e a súa irmá. "Estamos moi preocupadas e moi tristes, porque se esas pistas fechan non se pode xogar ao squash en Vigo, a cidade máis grande da Galiza. Desde o Concello non nos din nada, así que non sabemos o que vai pasar. Pode afectar moi gravamente todo o squash galego", conclúe Garaboa.