Os tentáculos dos sectores reaccionarios e conservadores son omnipresentes. Non é unha novidade, hai xa un tempo que estes sectores afánanse en posicionar de forma estratéxica as súas tentáculos para impregnar a sociedade e moldear, así, os marcos conceptuais que constrúen o pensamento común.
Non é unha cuestión menor, gañar o relato é gañar a hexemonía. Ter o poder. Hai tentáculos que ven, como a chegada da extrema dereita ás institucións democráticas e o altofalante que iso supón para ampliar os seus discursos, ou como a entrada de partidos de extrema dereita á conformación de discurso comporta a extremización das liñas da dereita tradicional e, polo tanto, lexitímaos e normaliza. Isto, aínda que non deixa de ser perigoso, atopa ferramentas desde a esquerda e aqueles sectores con valores democráticos e plurais para ser combatidos. Porque o discurso é explícito, dáse de forma evidente e está situado.
O problema real son aqueles tentáculos que non vemos, que entran nos nosos imaxinarios sen nin sequera nós ser conscientes de que está a pasar. Aqueles tentáculos que entran camuflados nun tweet aparentemente inocente, nunha serie, ou nun vídeo de TikTok que a priori non parece ter ningún outro obxectivo que o entretemento. E rímonos, e compartímolo entre os nosos círculos, e o parodiamos mentres o amplificamos.
Que o discurso de Alvise orixinalmente estaba neste segundo grupo de tentáculos non se discute. Camuflado entre opinións sobre a pandemia coouse en moitas casas un discurso perigoso que catro anos despois conseguiu 800.000 votos nunhas eleccións europeas, sen programa, sen proxecto, sen equipo, sen militancia, sen estrutura… Sen, practicamente, unha campaña electoral. Non me deterei máis sobre o efecto Alvise e as eleccións europeas, co dito xa se ve a gravidade do efecto e existen numerosas análises magníficas sobre esta cuestión.
Pero Alvise aínda sendo tentáculos que inicialmente parecen non verse, vense. É máis preocupante, e aquí chega o centro sobre o que pivota o artigo, os tentáculos de xeradores de contido que inocentemente parecen non ter afiliación política, nin xerar discurso, e que a priori a maioría pensaría que o seu obxectivo é simplemente gañar diñeiro a través de TikTok ou de calquera outra rede social, mentres entretén a unha significativa audiencia. Si, falo da influencer - non sei se se pode considerar así- do momento, que xera debates interminables na esquerda e o feminismo, e simpatías inocentes no común dos mortais mentres conta coa defensa dos sectores reaccionarios.
Roro representa nas súas redes sociais o modelo de tradwifes - esposa tradicional-, cuxa mensaxe serve para que, basicamente, o patriarcado impregne os valores de moitas mulleres- e homes- baixo a mensaxe de que, no século XXI, as tradwifes non o son de forma obrigada senón que elas mesmas percíbeno como o seu destino natural. E ti, como feminista, aceptes que hai mulleres que elixiron polos seus propios desexos ser esposas tradicionais. Porque é unha decisión libre e soberana, sen imposicións, a diferenza das tradwifes do século pasado. Pero nada máis lonxe da realidade, as que o elixen de forma libre son, realmente, as catro influencers que serven de altofalante para a mensaxe e que parten, ademais, dunhas certas condicións óptimas de clase. A inmensa maioría de mulleres, aínda que o crean, non o fan de forma libre, porque existen mil e un condicionantes - non só de posición económica ou de xénero- que converten a libre decisión nun espellismo. Non existe un Pablo que cociñe para unha RoRo nunha canle de TikTok porque a RoRo antollóuselle unha comida concreta.
De EUA ao Estado
Existen RoRos, agora no Estado español pero desde hai tempo en países como Estados Unidos, que de forma non casual transmiten mensaxes que calan, que conforman imaxinarios e que disputan a hexemonía para pór paus á roda do feminismo. Que mozos, tanto homes como mulleres, estean a asumir a posibilidade sen crítica nin cuestión de que as mulleres poidan decidir libremente que queren ser tradwifes, é unha noticia preocupante. Prescindir da súa independencia laboral ou económica, para refuxiarse nunha cociña, desprovee de ferramentas de emancipación persoal e emocional a esas mulleres. O debate vai moito máis alá. E supón unha contracultura ao feminismo, aínda que se queira disfrazar de feminismo e liberdade. Non esquezamos, ademais, que de forma paralela a este tipo de influencers que transmiten valores “tradicionais” hai un universo que acolle movementos baseados na propagación de discursos antifeministas, machistas ou misóxinos, como os ‘incels’ ou os ‘red pil’. Son paralelas e acompañan a conformación do imaxinario.
