Era 12 de outubro de 1916 cando un grupo de veciños e veciñas de Nebra (Porto do Son) erguían a súa voz nun protesto na ponte de Cans para botaren abaixo un imposto que lastraba a súa actividade agraria e que fora ordenado polo alcalde para saldar o déficit nas contas de 1915.
Ese día, uns 300 veciños e veciñas mobilizábanse pacificamente contra o embargo dunha vaca a un veciño polo impago do tributo especial. A Garda Civil disparou indiscriminadamente contra a masa. Resultaron feridas de bala 32 persoas e faleceron Francisca Carou, Ramona Suárez Pouso, Generosa Cadórniga, Rosa Cadórniga Maneira e Antonio Sobrado Luaces.
O protesto na ponte de Cans non era a primeira mostra de rexeitamento do tributo por parte da veciñanza. De feito, a Liga Agraria de Nebra convocara reunións e concentracións en abril de 1916, unhas mobilizacións que tiveron continuidade até o fatídico 12 de outubro. Ao longo deses meses, todas as peticións dos veciños e veciñas foran desatendidas polo Goberno local.
Actos de homenaxe
101 anos despois, continúan os homenaxes ás vítimas daquela masacre e lembrar a revolta agraria. O BNG organiza, ás 18:00 horas, unha ofrenda floral no monolito á memoria das vítimas, en Ponte de Cans.
Tamén a propia veciñanza rende homenaxe ás persoas asasinadas en 1916. Haberá no local veciñal a proxección dunha curta, coloquio con Francisco Leira (investigador USC) sobre “Formación e destrución da sociedade civil; dos Mártires de Cans ao golpe de estado de 1936”. Na igrexa de Nebra celebtrarase unha misa polas vítimas (18:00) e media hora despois, ofrenda floral no monolito.