Día das Letras Galegas

Hei entrar no meu povo: reivindicarmos Carvalho Calero é o título do libro colectivo sobre a figura homenaxeada no Día das Letras 2020 que esta quinta feira, 3 de outubro, ás oito e medio do serán, na libraría Bahía de Foz. Participarán tres autores do mesmo: o historiador Bernardo Máiz, o filólogo Xosé María Dobarro e mais o coordinador Xosé Manuel Pazo.

É un dos propósitos de traballo da asociación que leva o nome do editor e político nacionalista. A Asociación Cultural Ánxel Casal vén de renacer en Arzúa coa vista posta en 2020, 125 aniversario do nacemento do que fora alcalde de Compostela.

Após anos, vinte xa, de reivindicación social de Carvalho Calero, a Real Academia Galega decidiu, non sen polémica, dedicar o Día das Letras de 2020 a unha das figuras imprescindíbeis da cultura galega. Xa está á venda "Hei de entrar no meu povo", o segundo -o primeiro é "Á sombra de María Silgar. Carvalho Calero contra a historia única", de Xulio Pardo de Neyra, tamén en Edicións Embora- que sae do prelo logo de coñecerse a decisión da RAG. Falamos cos seus coordinadores. 

Ricardo Carvalho Calero será, á fin, protagonista do Día das Letras Galegas. E serao dunha maneira singular: dúas propostas distintas, rexistradas con apenas unhas horas de diferenza e por dous grupos de académicos distintos, apostan polo intelectual ferrolán. Sete membros da institución, todos asinantes dunha das dúas iniciativas, reivindican nun comunicado o impulso orixinal da candidatura.

As vestimentas tradicionais de Galiza tamén foron motivo de estudo por parte de Antonio Fraguas, quen afirmaba que “para atopar a raíz e a esencia do noso traxe, debemos comezar polo coñecemento da materia prima para a súa elaboración”. Do seu legado fica hoxe o Premio Antonio Fraguas de Investigación sobre o Traxe Galego.

Antonio Fraguas tivo a fortuna de contar como profesor no instituto de Pontevedra con Lousada Diéguez, quen lle inculcou o interese pola recollida e conservación de todo o patrimonio cultural. Desde o Seminario de Estudos Galegos catalogou e estudou o patrimonio arqueolóxico coa intención primordial de fixar os alicerces da nación galega.

A figura de D. Antonio Fraguas Fraguas, dedicatario das Letras Galegas do presente ano, constitúe un exemplo de compromiso moral e de dignidade senlleiros na historia da Galicia recente. O mundo do que procedía traza os horizontes da súa vocación intelectual e da realidade social que examina e traduce en termos culturais.

Todo apunta a que Ricardo Carvalho Calero será a persoa a quen se lle dedique o Día das Letras Galegas de 2020. Trece integrantes da RAG, entre eles a Executiva, presentaron unha outra proposta sobre o ferrolán, alén da rexistrada por nove académicas e académicos e da que informara Sermos Galiza na mañá da terza feira.

Na história da humanidade muitos saberes considerados inúteis acabaram por ter grande relevância na vida das pessoas. Do ponto de vista académico a antropologia galega é cada vez mais débil nas três universidades públicas galegas e apenas pode ser estudada na “Universidad Nacional de Educación a Distancia” (UNED) nos seus campus da Corunha e Pontevedra principalmente, e sem uma visão de destaque para a Galiza como objeto-problema e terreno de estudo.Paradoxalmente a antropologia galega reinventa-se fora do âmbito universitário através do CSIC-INCIPIT, o Museu do Povo Galego e outras organizações como AGANTRO (Associação Galega de Antropologia), liderada por uma geração jovem, muito dinâmica e com uma visão dominante entre os seus membros de que a antropologia galega tem que ter um papel público e estar ao serviço das necessidades sociais da Galiza.

Nuns días esfarelouse todo o traballo realizado durante máis dunha década a prol da cultura propia e da súa lingua no Seminario de Estudos Galegos. Nuns días rompeuse o soño acariñado coas mans dun Estatuto de Autonomía para Galicia. Nuns días perdeu Fraguas a súa cátedra gañada con moito esforzo e converteuse nun dos exiliados en terra. Eis unha ollada ao ensino e á investigación após o golpe de Estado.