Crónica desde Xerusalén: Arbitrariedade, tortura e vulneración dos dereitos humanos

O sistema baséase na política do terror total ante a idea de caer preso a mans do Estado israelí. A detención pode producirse en calquera lugar dos territorios ocupados e, habitualmente, responde a razóns arbitrarias. “Vivimos con medo permanente a ser detidos”, afirma Zakria Odeh, coordinador da Coalición Civil para os Dereitos Palestinos en Xerusalén (Ccprj). “Sabemos cando saímos das nosas casas, pero nunca temos claro se vai pasar algo que nos impida volver. Vivimos atemorizados as 24 horas”. O argumento máis habitual esgrimido polas autoridades sionistas desde o 7 de outubro de 2023 é o da defensa da seguridade nacional empregando a Lei dos Combatentes Ilexítimos. Esta norma outorga ao Goberno de Israel a capacidade de deter calquera persoa que supostamente participe en hostilidades contra Israel ou que represente unha ameaza para o Estado sen ter que presentar probas para xustificar as acusacións. A nomeada Lei, aprobada en 2002, foi modificada en decembro do 2023 para ampliar o tempo que o Exército podía manter detida unha persoa palestina sen orde de detención. Este pasou de 96 horas a 45 días. Crónica desde Xerusalén: Mentres a nova guerra chega Do mesmo modo, o número de días que un preso podía estar detido sen comparecer ante unha autoridade xudicial pasou de 15 a 75 días e o tempo que unha persoa podía estar recluída sen asistencia letrada mudou de 21 días a seis meses. Despois foi reducido a tres. “Temos que ter moito coidado cos nosos teléfonos móbiles e cos contidos que compartimos. Hai moitas persoas palestinas que están a ser detidas por darlle un “gústame” nas redes sociais ao contido de Al-Jazeera”, comenta Raed Saadeh, propietario dun histórico hotel palestino na parte leste da cidade de Xerusalén. Empeoramento desde o 7-O A pasada semana facíase público en formato libro o último estudo de B’Tselem, o Centro de Información de Israel para os Dereitos Humanos nos Territorios Ocupados baixo o nome de “Benvido ao inferno. O sistema de prisión de Israel como rede de campos de tortura”. A organización recollía 55 testemuños de prisioneiros palestinos que relataban as torturas e as vulneracións sistemáticas de dereitos humanos ás que se vían sometidos os presos palestinos desde o pasado 7 de outubro. Segundo datos do informe, o número de palestinos apresados e clasificados por Israel como “presos de seguridade” ascendían a 5.192 dos que 1.319 non contaban con xuízo por ser “detidos administrativos”. A principios de xullo de 2024, o número de palestinos apresados incrementouse até alcanzar as 9.623 persoas das cales 4.781 estaban detidas sen xuízo. “Desde o 7 de outubro, todo o sistema represivo de Israel incrementou a súa presión sobre o pobo palestino. Derrubáronse as pequenas liñas vermellas que podían quedar e pasouse á deshumanización total”, afirma Hanan, enxeñeira de sistemas e integrante do partido Palestinian Popular Conference. O ministro de Seguridade Nacional israelí, o ultradereitista Itamar Ben Gvir, defendía o 2 de xullo na rede social X que “un dos principais obxectivos que me fixei é empeorar as condicións dos terroristas nas prisións”, á vez que aseguraba centrar os seus esforzos en reducir os dereitos dos presos “ao mínimo esixido pola lei”. Xa no mes de xaneiro propuxera unha lei de pena de morte só para palestinos e no mes de abril pediu a mesma práctica para “solucionar a superpoboación das prisións”, á vez que defendeu recentemente a “legalidade de violar presos de Hamás”. Torturas Omar Assaf é un profesor de Secundaria xubilado e activista palestino da cidade cisxordana de Ramala. O 23 de outubro de 2023 foi detido de madrugada aos 74 anos de idade na súa casa apelando a unha “detención administrativa” e sen contar con ningunha acusación en firme. Dez días máis tarde, xa en prisión, foi informado de que se lle acusaba de ser o líder do movemento xuvenil de Hamás. "Esperaban polo pai pero só vían un ancián e non me recoñecían", di Omar Assaf Assaf xa fora detido con anterioridade máis veces debido ao seu activismo político a prol da causa palestina. Chegou a estar oito anos en prisión entre 1978 e 1994, cando foron asinados os Acordos de Oslo, por formar parte da Fronte para a Liberación de Palestina. “Ningunha das veces anteriores foi como esta”, admite. “Queríannos castigar despois do que aconteceu o 7 de outubro e valéronse de todo tipo de torturas e humillacións”. O profesor estivo seis meses detido sen xuízo na prisión de Bethlehem. Á súa saída, perdera 29 quilos. “O meu estado físico estaba tan deteriorado que, cando me soltaron, os meus fillos non me recoñecían. Estaban esperando polo seu pai pero só vían un ancián de pelo e barba branca e longa moi delgado e mal vestido. Tiven que chamar por eles para que se me achegasen”, comenta. Crónica desde Xerusalén: Palestina, un xenocidio a dous tempos baixo o réxime do apartheid Durante o medio ano pasado en prisión, relata torturas diarias e tratos vexatorios e denigrantes a el e aos seus compañeiros. “As celas das prisións estaban pensadas para seis persoas pero estabamos 13. Non había camas para todos. Un día decidimos pór os colchóns no chan para ter máis espazo e poder durmir. Ao día seguinte, entraron os gardas para retiralos e tivemos que durmir o resto do tempo no chan ou sobre o metal dos somieres”. “Facía frío e non tiñamos roupa de abrigo”, recorda. “Para que o pasásemos peor, quitáronnos as ventás. Non aguantabamos da dor nas mans e nos pés”, relata. "Os cárceres son fábricas de medo e morte", advirte o activista O activista denuncia que apenas se lles proporcionaba alimento para subsistir e, en ocasións, en malas condicións. Tampouco contaban con produtos de hixiene persoal. “Esta era a práctica diaria. Despois, puntualmente empregaban outras tácticas que consistían en golpearnos durante horas con gomas, paus ou puños. En ocasións creábannos feridas que precisaban ser atendidas por profesionais. Non nos daban servizo médico e infectábansenos. Eu perdín unha boa parte do pelo da cabeza por un golpe que non foi tratado”. Omar aclara que a degradación que están a vivir os presos palestinos nas prisións israelís non ten comparación: “Son fábricas de medo e morte que están conducindo a moitos compañeiros ao suicidio porque son insoportábeis”. As mulleres “En Occidente moitas persoas pensades que a muller palestina non ten capacidade de decisión, pero non é certo. Eu fun a primeira en ir á universidade da miña vila. Decidín estudar Enxeñaría cando todos me dicían que era de homes e tiven bos traballos en empresas internacionais. Sei que son un referente para outras mulleres e tento apoiar as novas xeracións de nenas e nenos palestinos. A miña pregunta é: hai futuro para eles e elas?”. Esta é a reflexión de Hanan Al-Beit, que saíu da súa vila próxima a Hebrón para cumprir o soño de ser enxeñeira de sistemas. Hoxe forma parte do Palestinian Popular Conference e traballa, entre outras cousas, na denuncia e monitorización das torturas e vulneracións dos dereitos humanos que sofre a comunidade palestina nas prisións de Israel. Folga e protestas en Xerusalén e Cisxordania ante o asasinato de Ismail Haniya, líder de Hamás “A vida das mulleres palestinas é moi dura. Vivín a primeira e a segunda Intifada. Tamén a guerra contra Gaza. Durante a primeira Intifada, os meu tíos estaban na resistencia e eran detidos cada certo tempo. Cando viñan os soldados á casa, estragaban todas as cousas. Tiñamos medo”, recorda. “Mentres estaban na prisión, non sabiamos o que pasaba con eles. Era case imposíbel visitalos. Era moi duro. Hoxe aínda é peor porque sabemos que hai vulneración dos dereitos humanos sistemática e tortura”. “As mulleres estamos no espazo privado das casas e dos coidados pero tamén na loita pública que reclama un trato digno para os nosos familiares e amigos”, comenta. “Temos que loitar até que Palestina sexa libre pero temos medo. Eu criei os meus fillos para que tivesen unha vida feliz e agora sufro cada vez que van a unha manifestación. Vounos buscar porque teño medo de que os deteñan. Non é xusto”, afirma. “A xente do mundo tennos que oír. Teñen que coñecer o que está pasando e entre todos temos que acabar con isto. Ti pensas que no mundo haberá moitas persoas que nos entenderán e nos apoiarán?”. Dámonos un abrazo e faise o silencio.